Λιγότερη παιδεία, περισσότερα κέρδη

Η ενδιαφέρουσα είδηση είναι γνωστή στο πολυπληθές Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στη Θεσσαλία, μάλλον όμως όχι ευρύτερα: Από το έτος 1934, στο Μεσοπόλεμο, το ελληνικό δημόσιο είχε παραχωρήσει στο ΑΠΘ δικαίωμα νομής του δάσους στο Περτούλι της Θεσσαλίας για μια κοινωφελή αποστολή: «προς τον σκοπόν πρακτικής εκπαιδεύσεως των φοιτητών της Δασολογίας». Στον ίδιο χώρο, στις παρυφές του δάσους διαμορφώθηκε κάποιες δεκαετίες αργότερα ένα χιονοδρομικό κέντρο, το οποίο με σύμβαση μέχρι το 2022 είχε στη χρήση της η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων.

Πλησιάζει ένας αιώνας από την αρχική παραχώρηση και έχουν αλλάξει πολλά. Τα δάση αποτελούν ένα αγαθό εν ανεπαρκεία και σε κίνδυνο μέσα σε ένα γήινο φυσικό περιβάλλον που δοκιμάζεται, ενώ η εκπαίδευση και η τεχνογνωσία γι’ αυτά είναι όχι απλά πολύτιμη αλλά όρος βιωσιμότητάς του. Το κακό όμως είναι ότι ζούμε τώρα σε ένα νεοφιλελεύθερο σύστημα, που κοιτά με παρωπίδες μόνο το κέρδος και βλέπει τις δαπάνες για τα κοινωφελή σαν εμπόδια, σαν  παραφουσκωμένα γενικά έξοδα μιας επιχείρησης. Η συρρίκνωση του προϋπολογισμού (ταυτόχρονα με τη συρρίκνωση του αριθμού των φοιτητών, των διδασκόντων, του προσωπικού διοικητικής στήριξης κλπ) των πανεπιστημίων τα έχει οδηγήσει σε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα γνωστά σε κάθε φοιτητή, σε κάθε οικογένεια. Λιγότερη παιδεία!

Τι απαντούν οι νεοφιλελεύθεροι στις διαμαρτυρίες; «Απευθυνθείτε στην αγορά, βρείτε δικά σας έσοδα, βγάλτε κύριοι το ψωμάκι σας!». Αφήνοντας στην άκρη το θεμελιακό θέμα του δημόσιου συμφέροντος και την καταφρόνηση για τις δαπάνες για  κοινή ωφέλεια, αυτό που θα περιμέναμε με τη λήξη της σύμβασης για τη χρήση του χιονοδρομικού κέντρου το 2022 είναι να προσπαθήσει το πανεπιστήμιο να αντλήσει κάποια οικονομικά οφέλη από την παράπλευρη ύπαρξη της χιονοδρομίας, ώστε να ενισχύσει με αυτά τις χειμαζόμενες βασικές του λειτουργίες.  Πιθανώς όχι αναλαμβάνοντας το ίδιο επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά παραχωρώντας τη χρήση μιας χωρίς εκπαιδευτικό ενδιαφέρον πίστας με κάποιο αντάλλαγμα. Γιατί όχι ο τοπικός Δήμος παραχωρησιούχος;

Κι όμως! Από τον Τύπο αρχικά έγινε γνωστό ότι σε σύσκεψη  οι πρυτανικές αρχές του ΑΠΘ αποφάσισαν την παραχώρηση της χρήσης του χιονοδρομικού κέντρου του Περτουλίου στον Δήμο Πύλης για χρονικό διάστημα 35 ετών, χωρίς όμως οικονομικό αντάλλαγμα! Συγκεκριμένα,  20/12/2024 συγκλήθηκε σύσκεψη στο γραφείο του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την παρουσία του ιδίου, του Πρύτανη του ΑΠΘ, του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, του Δημάρχου Πύλης και άλλων αρμοδίων. Στις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν την αποκάλυψη, ο Πρύτανης του ΑΠΘ αντέταξε με ανακοίνωση ότι το θέμα σε όλες του τις πτυχές ακόμη μελετάται από τετραμελή επιτροπή.

Δυο λοιπόν οι σοβαρές πληγές  της παιδείας που ήδη έχουν ξεσκεπαστεί με την είδηση: Πρώτη, ότι με τη νέα οργανωτική δομή που θέσπισε πρόσφατα με κυβερνητική πρωτοβουλία η Βουλή, η δημοκρατική και ακαδημαϊκή διαβούλευση για τα μεγάλα θέματα του (αυτοδιοικούμενου!!) πανεπιστημίου εύκολα και κάλλιστα  εξαφανίζεται. Η μεγάλη εγγύηση για την αξιοκρατία και τη δημοκρατία ήταν ακριβώς ότι τα θέματα αυτά συζητούνται αρχικά από τους ειδικούς  (Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος και αντίστοιχη Σχολή), στη συνέχεια ανέρχονται στα κεντρικά συλλογικά σώματα (κατεξοχήν στη Σύγκλητο), και εντέλει με διαφάνεια και καλά ζυμωμένες τις απόψεις  στηρίζουν τις αποφάσεις. Τώρα η κορυφή φαίνεται να μπορεί να δρα με αδιαφάνεια, με ενορχήστρωση ενός αναρμόδιου (όχι της Παιδείας) Υπουργού και με τους ειδικούς και ενδιαφερόμενους να ενημερώνονται από τον Τύπο*.

Δεύτερη, ακόμη πιο αποκαλυπτική της προσπάθειας για συρρίκνωση του δημόσιου πανεπιστημίου: Τη στιγμή ακριβώς που η κυβέρνηση μειώνει δραματικά τα κονδύλια για τα δημόσια πανεπιστήμια και προτρέπει τους πανεπιστημιακούς να απευθυνθούν στην αγορά για να επιζήσουν, σαν να ήταν η δημόσια παιδεία μια  καθαρά αγοραία επιχείρηση, εμφανίζεται να ενορχηστρώνει την παραχώρηση μιας εκμετάλλευσης για 35 χρόνια χωρίς αντάλλαγμα.

Έχοντας υπηρετήσει «μια ζωή» το ΑΠΘ, θα χαιρόμουν πολύ τα παραπάνω να διαψευστούν. Αλλά δεν πολυελπίζω!  Η συρρίκνωση και υποβάθμιση του δημόσιου χώρου προς όφελος της αγοράς, ανήκει στον σκληρό πυρήνα των νεοφιλελεύθερων. Η αλλαγή πολιτικής θα πρέπει να είναι γενικότερη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

*https://www.makthes.gr/thessaloniki-chanei-to-apth-to-chionodromiko-kentro-sto-pertoyli-dinetai-sto-dimo-pylis-choris-oikonomiko-antallagma-737133