Μα, δεν σας ενοχλούν τα ανορθόγραφα σχόλια και μηνύματα;

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε στον Πρωθυπουργό δύο αντίτυπα των ομιλιών που είχε εκφωνήσει ο Ξενοφών Ζολώτας εις άπταιστον αγγλική, αλλά με λέξεις ελληνικής ρίζας. (Μπορείτε να διαβάσετε τις ομιλίες ΕΔΩ).

Αφορμή για το μικρό δώρο του Προέδρου ήταν η αναγνώριση, από την UNESCO, της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας. Εδώ που τα λέμε, ήταν δίκαιο και έγινε πράξη. Αντίστοιχες ημέρες υπάρχουν για τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ρωσικά, τα κινέζικα. Αν μη τι άλλο, η ελληνική γλώσσα που έδωσε τις λέξεις στη γέννηση του δυτικού πολιτισμού, αξίζει την αφιέρωση μίας ημέρας.

Τώρα δοκιμάστε μία βόλτα στα social. Κοιτάξτε και τα προσωπικά μηνύματα στο κινητό. Αν δώσετε προσοχή στην ορθογραφία, θα πονέσουν τα μάτια σας. Αν η γλώσσα είναι το σπίτι μας (όπως έλεγε ο Χάιντεγκερ), τότε το σπίτι μας μπάζει νερά. Αυτά που βλέπεις είναι εξοργιστικά. Και εντάξει, να δεχθούμε ότι κάποιοι συμπολίτες μας είναι δυσλεκτικοί. Και κάποιοι άλλοι έχουν αλλογενείς ρίζες και δεν έμαθαν τα ελληνικά με την ευκολία των αυτόχθονων. Όμως πλέον η ανορθογραφία είναι παντού. Και ενοχλεί ελάχιστους, οι περισσότεροι δεν δίνουν σημασία ή δεν το αξιολογούν ως κάτι σημαντικό. Το παρατηρώ πολύ συχνά: υπάρχουν σχόλια κάτω από ανορθόγραφες αναρτήσεις και κανένας δεν αναφέρεται στην κακοποίηση της γλώσσας. Το προσπερνούν ή δεν το προσέχουν πλέον. Εδώ βλέπεις πια πανό εκπαιδευτικών με ανορθογραφίες και αν το παρατηρήσεις θα σου πουν ότι αγνοείς την ουσία.

Παράλληλα συμβαίνει και κάτι ακόμα που εκπορεύεται από τη συμπεριφορά των νεότερων ηλικιών. Οι λέξεις αντικαθίστανται από σύμβολα, από emojis. Γίνεται για ευκολία. Και σχηματίζει, κατά κάποιον τρόπο, έναν παγκόσμιο κώδικα επικοινωνίας.

Γιατί γινόμαστε ανορθόγραφοι; Οι ειδικοί λένε ότι επειδή διαβάζουμε λιγότερο. Δεν «καταναλώνουμε» πλέον μεγάλα κείμενα και έτσι η οπτική επαφή με τη γλώσσα ατονεί εις βάρος της ορθογραφίας. Η χρήση του πληκτρολογίου, η ανάγκη για γρήγορη απόκριση στα μηνύματα και η διάθεση των πιτσιρικάδων να απλοποιούν τα πάντα ευνοούν την ανορθογραφία. Δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής. Είναι και θέμα αντίληψης και κατανόησης της γλώσσας. Αλλά, βλέπετε, είναι και τα emojis που ευνουχίζουν τη συναισθηματική έκφραση. Βάζεις μια καρδούλα και τελείωσε ή δύο χείλη για ένα φιλί. Στο δίκτυο, η περιγραφή συναισθημάτων και σχετικών αντιδράσεων γίνεται κυρίως με emojis. Αυτή η συνθήκη κάνει πιο φτωχή την έκφραση καθώς αφαιρεί τον πλούτο και την ευελιξία που χορηγούν οι λέξεις.

Μπορεί να γίνει κάτι για αυτό; Μάλλον όχι. Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται συνεχώς. Αν διάβαζε αυτό το κείμενο ένας άνθρωπος του 1920 θα έφριττε από τον εκμαυλισμό της ωραίας καθαρεύουσας. Και σε ένα παγκοσμιοποιημένο επικοινωνιακό περιβάλλον είναι αναπόφευκτο τα ελληνικά να υστερούν έναντι των αγγλικών και να τους δίνουν χώρο. Συχνά αναρωτιέμαι πώς θα γράφουν οι Έλληνες σε εκατό χρόνια από σήμερα. Ίσως με greeklish και emojis.