Fake News μέχρι τελικής πτώσης

Ανέκαθεν την πρωταπριλιά, την αντιμετωπίζαμε ως ημέρα  αφιερωμένη κυρίως στους πολιτικούς. Υποτίθεται ότι αυτοί έλεγαν τα ψέματα, ξεγελώντας δημοσιογράφους, δημοσιολογούντες και πολίτες. Οι υπόλοιποι ήμασταν για τάχα αθώοι του αίματος.

Η γιγάντωση των Social Media και η δυνατότητα του οποιουδήποτε να εκθέτει και να εκτίθεται, να κρίνει, να μεταφέρει ή και να δημιουργεί, φήμες και “ειδήσεις”, μετέτρεψαν την πρωταπριλιά σε καθημερινή “γιορτή”. Ένα πάρτι στο οποίο όλοι είναι καλεσμένοι να συνδράμουν, από τον υπολογιστή του σπιτιού τους ή από το κινητό τους.

Τη δυνατότητα αυτή, σύντομα έβαλαν στο οπλοστάσιό τους κομματικοί στρατοί, ομάδες συμφερόντων, διαφημιστές, αγανακτισμένοι, δήθεν αγανακτισμένοι και ορκισμένοι εχθροί της Δημοκρατίας και του διαλόγου.

Η οργανωμένη παραπληροφόρηση, πέρα από συγκυριακούς στόχους (μικροπολιτική, στοχοποίηση, απόκρυψη της αλήθειας, αποπροσανατολισμό), έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της εμπιστοσύνης των πολιτών, προς τα ΜΜΕ, το πολιτικό σύστημα και τους Θεσμούς.

Οι προσπάθειες που δειλά γίνονται για τον περιορισμό των Fake News, θα ήταν ευχής έργον να αποδώσουν σύντομα, ωστόσο προς το παρόν υποτάσσονται στη γνωστή ρήση: “Το ψέμα κάνει το γύρο του κόσμου, πριν η αλήθεια προλάβει να βάλει τα παπούτσια της”.

Η στρέβλωση αυτή, ήταν και είναι βούτυρο στο ψωμί οργανωμένων ακροδεξιών ομάδων, που μπορούν να χύνουν δηλητήριο άκοπα στη δημόσια σφαίρα και να διακινούν εξωφρενικά ψέματα. Αν κάποιος πατούσε φρένο για ένα λεπτό και σκεφτόταν ήρεμα τα ψέματα αυτά και οι φήμες,  θα διαλύονταν σαν χάρτινοι πύργοι. Την εποχή της ταχύτητας και της περήφανης άγνοιας όμως, στέκονται ως κάστρα “αλήθειας”, προστατεύοντας τους πραγματικούς στόχους των διακινητών τους.

Πόσο αληθοφανές πρέπει να είναι ένα ψέμα για να διακινηθεί; Καθόλου.

Το 2011, πριν οι νεοναζί αποκτήσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, πριν η ατζέντα τους αρχίσει να προβάλλεται και πριν φασίστες με βάρδιες αρχίσουν να σχολιάζουν σε κάθε post στο Facebook και σε κάθε άρθρο ενημερωτικής ιστοσελίδας, είχε κάνει την εμφάνισή της σε blogs η εξής ιστορία:

Οκτώ Αφγανοί  -σε επόμενες εκδοχές της ιστορίας έγιναν Σομαλοί- υποτίθεται ότι είχαν ακινητοποιήσει ένα αγόρι και ένα κορίτσι στην Πάτρα. Η “είδηση” έλεγε ότι το ζευγάρι βιάστηκε κατά φύση και παρά φύση και οι άγνωστοι αφού ολοκλήρωσαν την αποτρόπαια πράξη τους εγκατέλειψαν αιμόφυρτα τα παιδιά.  Οι ίδιες δηλητηριώδεις πηγές ήθελαν την κοπέλα να βρίσκεται στην εντατική ενώ κάποιοι ανέφεραν ότι κατέληξε. Το αγόρι είχε νοσηλευθεί στην ψυχιατρική κλινική του Ρίου καθώς υπέστη σοκ.

Φυσικά επρόκειτο για ένα παραμύθι, που από όπου και να το έπιανες δεν έστεκε. Δεν υπήρχε καταγγελία, δεν υπήρχε νοσηλεία, δεν υπήρχε… κηδεία και όμως η ρατσιστική αυτή ιστορία επανερχόταν στη δημόσια σφαίρα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μέχρι να γίνει παρέμβαση της εισαγγελίας για διασπορά ψευδών ειδήσεων.

Πολλά ανάλογα Fake News έχουν κυκλοφορήσει κατά καιρούς από ακροδεξιούς και νεοναζί στην Ελλάδα και την απήχηση που έχουν μπορεί κανείς εύκολα να τη διαπιστώσει στο διαδίκτυο, αλλά και από τις πωλήσεις συγκεκριμένης εφημερίδας.

Η κατάσταση αυτή, αναδεικνύει τις ευθύνες όσων εκ της θέσεώς τους, θα έπρεπε να μάχονται κατά των Fake News και της φαιάς προπαγάνδας καθημερινά. Μεταξύ αυτών και πολιτικοί αστικών κομμάτων, που δυστυχώς δεν έχουν αντισταθεί στον πειρασμό να τα χρησιμοποιούν κατά των αντιπάλων τους.

Αναδεικνύει επίσης τον ρόλο του δημοσιογράφου, ο οποίος στο παρελθόν έπρεπε να μεταφέρει την είδηση έγκαιρα και έγκυρα και τώρα πέρα από αυτό, πρέπει και να οδηγεί τον βομβαρδιζόμενο δέκτη στην πραγματική είδηση, εν μέσω κατασκευασμένων ψεμάτων.

Τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται επικίνδυνα, όταν αυτοί που πρέπει να σταθούν απέναντι στα Fake News, γίνονται μέρος τους, κρύβοντας ειδήσεις κάτω από το μαξιλάρι τους, κρύβοντας ειδήσεις γενικώς ή μεταφέροντας  τα Fake News των διαδικτυακών καφενείων στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων.

Μπορεί να θεωρούν ότι εξυπηρετούν συμφέροντα εντός δημοκρατικού τόξου, αλλά το μόνο που κάνουν, είναι να διευκολύνουν όσους ονειρεύονται καθεστώτα βίας, ψέματος και ανελευθερίας.