Να μη σκοτώσει ο φόβος την ανθρωπιά

Σκόπιμες διαστρεβλώσεις, απόκρυψη στοιχείων, ψευδείς αναφορές, όπως αυτή περί αύξησης της εγκληματικότητας την τελευταία διετία, υπερπροβολή μεμονωμένων γεγονότων γίνονται εργαλεία χειραγώγησης της κοινής γνώμης με στόχο πολιτικά και οικονομικά οφέλη.

Καθώς το θερμόμετρο της πολιτικής αντιπαράθεσης ανεβαίνει, μένει κανείς έκπληκτος από την ευκολία με την οποία κάποιες πλευρές κάνουν ακραίες τοποθετήσεις,  πλειοδοτώντας υπέρ της ενίσχυσης της τιμωρητικότητας, της αστυνομοκρατίας και της καταστολής με εκδικητικές πρακτικές, ενάντια σε κάθε έννοια κοινωνικού κράτους δικαίου που διεκδικεί ισότιμη συμμετοχή στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η αναγωγή μεμονωμένων περιστατικών σε γενικό κανόνα έχει στόχο τη διάχυση του φόβου στη ελληνική κοινωνία, ώστε κάθε πολίτης να «μολυνθεί» από αυτόν, και να δικαιολογηθεί στη συνέχεια η οπισθοδρόμηση σε πολιτικές και πρακτικές άλλων εποχών.

Η επανάληψη, για παράδειγμα, της είδησης, ότι με το νόμο Παρασκευόπουλου κυκλοφορούν ελεύθεροι 3.000 δυνητικοί δολοφόνοι στοχεύει στο να δημιουργήσει ένα διαρκές αίσθημα κινδύνου και απειλής στους πολίτες,  φέρνοντας στην επιφάνεια τον φόβο του θανάτου. Όσοι διασπείρουν και εκμεταλλεύονται αυτήν την «είδηση» θα παρουσιαστούν στο μέλλον ως προστάτες απέναντι στους κινδύνους που οι ίδιοι κατασκεύασαν.  Μετά την υπόθεση του διασυρμού των εξαρτημένων οροθετικών γυναικών ως «υγειονομικής βόμβας» στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας και του στιγματισμού προσφύγων και μεταναστών ως εγκληματιών, η Ιστορία θα επαναληφθεί.

Φυσικά αυτοί που επιτίθενται στον νόμο αποσιωπούν το γεγονός ότι στις φυλακές  η προσβολή της αξιοπρέπειας και η στέρηση των δικαιωμάτων αποτελούσε  καθημερινό φαινόμενο, εκθέτοντας διεθνώς  την Ελλάδα. Από το 2011 η χώρα έχει 33 καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για παραβίαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σύμφωνα με το οποίο ορίζεται ότι “κανένα πρόσωπο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Ούτε ίχνος ντροπής για την απαξίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος ούτε λόγος για το κόστος των τριών εκατομμυρίων ευρώ που χρειάζεται να επωμισθεί  το ελληνικό κράτος για αποζημιώσεις στους παθόντες και  δικαστικά έξοδα.

Κυρίως, όμως, οι υπέρμαχοι τέτοιων θέσεων και μεθόδων αποσιωπούν το γεγονός ότι τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών σκληρής λιτότητας έχει διαρραγεί το σύστημα προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών και τίθεται σε αμφισβήτηση η ίδια η αξία του ανθρώπου. Και εννοείται πως, πάνω από όλα, αποσιωπούν και το δικό τους μερίδιο ευθύνης σε αυτό.

Συγκαλύπτουν επίσης το γεγονός ότι ο αριθμός των ανθρώπων που δυστυχούν λόγω ένδειας αυξάνεται μαζί με το φαινόμενο της συσσώρευσης του πλούτου στους λίγους και ότι το τίμημα της κοινωνικής ανισότητας είναι η δημιουργία μιας αυξανόμενης κοινωνικής παθολογίας που οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.

Αποσιωπούν τέλος το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια η ανισότητα θα μεγαλώσει και η ο αγώνας για επιβίωση θα γίνει σκληρότερος, με τους όρους διαβίωσης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού να επιδεινώνονται και την ταπείνωση και την απογοήτευση να κυριαρχούν.

Θέλουν με κάθε τρόπο να επικρατήσει ο φόβος, η δυσπιστία, η καχυποψία και η παράνοια για να έχουν πολιτικό ρόλο. Για αυτό και δεν διστάζουν να παραποιούν την αλήθεια και να στοχοποιούν όσους προασπίζονται την ανθρωπιά, την ένταξη και την κοινωνική συνοχή.

*Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας στο  Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης