Ο ανηφορικός δρόμος του Αλέξη Τσίπρα…

Ας κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, ξεκινώντας από τα πιο πρόσφατα.

Γεγονός πρώτο: Ουδείς μνημονιακός πρωθυπουργός κατάφερε να ανανεώσει τη θητεία του. Ο Γιώργος Παπανδρέου άντεξε δύο χρόνια κι ένα μήνα, αν και οι συνθήκες της παραίτησής του περισσότερο με υποχρεωτική αποχώρηση(ή «ανατροπή») έμοιαζαν. Ο Αντώνης Σαμαράς κυβέρνησε δυόμισι χρόνια, ηττήθηκε δυο φορές (εκλογές και δημοψήφισμα) και αποχώρησε.

Ο Αλέξης Τσίπρας πέτυχε δύο εκλογικές νίκες(και μια στο δημοψήφισμα) το 2015, αλλά αυτό οφείλεται στην πολύ κοντινή απόσταση των τριών αναμετρήσεων. Κυβέρνησε μια πλήρη τετραετία. Όμως, ηττήθηκε το 2019, ακολουθώντας τον «κανόνα» που ίσχυσε για κόμματα και πρωθυπουργούς σε όλη τη μνημονιακή περίοδο. Είναι ο πρώτος ηττηθείς πρωθυπουργός που δεν αποχώρησε από την ηγεσία(δεν υπάρχει εσωκομματική αμφισβήτηση) και στις επόμενες εκλογές θα διεκδικήσει τη «ρεβάνς» από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που είναι ο πρώτος μεταμνημονιακός πρωθυπουργός.

Γεγονός δεύτερο: Από τη Μεταπολίτευση του 1974 μόνο ένας πρωθυπουργός κατάφερε, αφού κυβέρνησε δύο τετραετίες και ηττήθηκε σε τρείς απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, να πετύχει τρίτη εκλογική νίκη και μάλιστα θριαμβευτική (1993): ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αν και η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Τσίπρας έχει μπροστά του έναν παρόμοιο ανηφορικό δρόμο. Προς το τέλος της δεύτερης θητείας του ο Ανδρέας ήταν άρρωστος, είχε εσωκομματική αμφισβήτηση, ο αντίπαλός του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης τον νίκησε τρεις φορές. Αλλά ο Ανδρέας ήταν άλλο μέγεθος, το ΠΑΣΟΚ παρέμενε πανίσχυρο κόμμα και ήταν θέμα χρόνου να επανέλθει στην κυβέρνηση. Όπερ και εγένετο.

Ο Τσίπρας ηττήθηκε αλλά κράτησε υψηλό ποσοστό. Δεν έχει εσωκομματική αμφισβήτηση, αλλά το κόμμα του δεν έχει καμιά σχέση με το κραταιό ΠΑΣΟΚ. Ετσι, έχει σχηματισθεί από τώρα μια «βεβαιότητα» ότι, αν οι εκλογές γίνουν σύντομα και δεν επέλθει κάποια μεγάλη αλλαγή στα δεδομένα, είναι πολύ πιθανότερο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ανανεώσει τη θητεία του παρά ο Αλέξης Τσίπρας να πετύχει ό,τι ο Ανδρέας το 1993.

Είναι γνωστό ότι ένα κόμμα για να διεκδικήσει εκλογική νίκη πρέπει να διαθέτει ηγέτη, σύνθημα και αφήγημα και ικανό στελεχικό δυναμικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πάσχει από ηγεσία, άλλωστε δεν έχει προβάλλει στον κομματικό ορίζοντα κάποιος που θεωρείται καταλληλότερος του Τσίπρα. Σύνθημα και αφήγημα, μετά την ήττα του 2019, δεν έχει βρει. Το 2015 αρκούσε η αντιμνημονιακή ρητορεία και η απαξίωση των τότε αντιπάλων του. Η δική του περίοδος διακυβέρνησης είναι πολύ πρόσφατη κι έχει πολλές μουτζούρες. Χειρότερη η συγκυβέρνηση με τον Καμμένο, που έδιωξε προς τη ΝΔ αρκετούς κεντρογενείς ψηφοφόρους. Το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο δεν είναι πλέον τόσο συμπαγές, αλλά δεν έχει ακόμα αποδυναμωθεί.

Το στελεχικό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ επιδίδεται περισσότερο σε μάχες εσωκομματικών συσχετισμών, για τις οποίες, φυσικά, αδιαφορεί το εκλογικό σώμα, ακόμα και το σχεδόν 32% που τον ψήφισε το 2019. Επιπρόσθετα, σ’ αυτό το στελεχικό δυναμικό περιλαμβάνονται φθαρμένα(από την πολύχρονη παραμονή σε αξιώματα) πρόσωπα και άλλα που εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα κατά την άσκηση της εξουσίας την περίοδο 2015-2019.

Είναι φανερό ότι οι διαπιστώσεις αυτές δείχνουν και το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει ο κ. Τσίπρας, ο οποίος είναι πολύ ανηφορικός. Και πρέπει να τον διανύσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να προλάβει να είναι έτοιμος αν ο κ. Μητσοτάκης προκηρύξει πρόωρες εκλογές είτε στις αρχές του καλοκαιριού είτε του φθινοπώρου, ανάλογα και με την πορεία της πανδημίας.

Ολα αυτά σημαίνουν ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει πολύ χρόνο μπροστά του. Εχασε αρκετό από την εκλογική ήττα μέχρι σήμερα χωρίς να καταφέρει να ανατάξει τον ΣΥΡΙΖΑ, πατώντας πάνω στο σχεδόν 32%, που τον καθιστά κυρίαρχο στην αντιπολίτευση. Αν δεν δράσει γρήγορα και αποφασιστικά, ο ανήφορος που τον περιμένει θα γίνει πιο δύσκολος. Οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές γι’ αυτόν όπως το 2015. Σήμερα θα χρειαστεί να κάνει αυτό που λέει η θυμόσοφη ρήση: «Αν δεν φυσάει ούριος άνεμος, τράβα κουπί»…