Ο Κώστας Σημίτης και η πλατεία Κλαυθμώνος

Η πλατεία Κλαυθμώνος, πήρε το ανεπίσημο όνομά της από τους υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών στα τέλη του 19ου αιώνα, που σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης συνέρρεαν για να μάθουν με αγωνία αν απολύθηκαν. Μαζί τους συνωστίζονταν και οι “θεσιθήρες” για να δουν αν θα προσληφθούν.

Δεν υπήρχε μονιμότητα, επομένως το ποιος ήταν στην εξουσία ή ποιος την έχανε σήμαινε αυτομάτως και κατάκτηση ή απώλεια θέσης εργασίας, σε μια εποχή μεγάλης φτώχειας στη χώρα μας.

Το όνομά της, της το έδωσε το 1878 ο συγγραφέας και αρθρογράφος της Εστίας Δημήτριος Καμπούρογλου. Ο Καμπούρογλου άκουσε τους κλαυθμούς και τους οδυρμούς των απολυμένων και τη βάφτισε “πλατεία Κλαυθμώνος”, δηλαδή “πλατεία του τόπου των κλαυθμών”.

Παρά το γεγονός ότι η Πλατεία μετονομάστηκε το 1989 σε Πλατεία Εθνικής Συμφιλίωσης, κανείς μας δεν τη λέει έτσι.

Το παλιό όνομα επικράτησε για να μας θυμίζει ότι μπορεί τυπικά να μην ισχύει αυτή η “αλλαγή φρουράς”, αλλά λόγω των διαχρονικών προβλημάτων του κράτους, της λάθος νοοτροπίας και της απουσίας μια αστικής τάξης, που τα μέλη της δεν θα συμπεριφέρονται ως ληστές του τρένου, η ευημερία ενός μέρους του ελληνικού λαού, εξαρτάται από το ποιος έχει την εξουσία. Και αντίστροφα ένα μέρος μένει στην απέξω και ζει από μέρα σε μέρα.

Και τι σχέση έχουν τα παραπάνω με τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη;

Ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά για τα πεπραγμένα του εκλιπόντος στην οικονομία, στα εθνικά θέματα, στις νοοτροπίες που καλλιεργήθηκαν, τον τρόπο άσκησης της εξουσίας.

Αν επί των ημερών του έγιναν μεγάλα έργα και επιτεύχθηκαν σημαντικοί στόχοι, όπως η είσοδος στην ΟΝΕ και η προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, υπήρξαν και ανορθογραφίες που άφησαν έξω από την πόρτα του πάρτι, μια μεγάλη μερίδα του λαού, που αργότερα στις μέρες της χρεοκοπίας, άκουσε από πάνω και το “μαζί τα φάγαμε”.

Αν ο πρώην πρωθυπουργός συγκρούστηκε θαρραλέα με την εκκλησία, η διαφθορά ειδικά στην τελευταία θητεία του (παρά τη δική του προσωπική εντιμότητα), που αργότερα αποδείχθηκε με υπουργούς του στο εδώλιο, είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο.

Ο ίδιος ο Κώστας Σημίτης, ξεκίνησε από την επαγγελία του εκσυγχρονισμού και έφτασε στο “αυτή είναι η Ελλάδα”.

Γιατί όμως η συζήτηση για τον θάνατό του, γίνεται με μεγάλη συγκέντρωση απόψεων από τη μία άκρη στην άλλη; Από την αγιογραφία στο ανάθεμα; Πολλοί θα πουν πάλι ότι φταίει η τοξικότητα των SoMe, αλλά η άποψη του γράφοντος είναι ότι φταίει η ανίκητη αλήθεια της Κλαυθμώνος, όσον αφορά την άσκηση εξουσίας στη χώρα.

Στην Ελλάδα, οι πρωθυπουργοί και τα κόμματα εξουσίας συνήθως κυβερνούν με μια συμμαχία λίγων, που περνούν καλά, με λίγα ξεροκόμματα σε κάποιους αμφιταλαντευόμενους και αδιαφορώντας για το καλό των υπολοίπων, που είναι και οι περισσότεροι.

Αρκεί αυτοί που ψηφίζουν να δίνουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία και οι υπόλοιποι να είναι αρκετά κατακερματισμένοι για να μην εξεγείρονται οργανωμένα.

Με την εξαίρεση του Ανδρέα Παπανδρέου που μοίρασε την πίτα σε περισσότερους (και που κατηγορήθηκε για αυτό) και των χρόνων του μνημονίου που δεν υπήρχε πίτα, η εξουσία στην Ελλάδα ασκείται κατά αυτόν τον τρόπο.

Το ελληνικό κράτος ως διαχρονικός εχθρός του πολίτη, δεν μπορεί να εξασφαλίσει ένα επίπεδο διαβίωσης, που δεν θα εξαρτάται από την εναλλαγή κομμάτων στην εξουσία. Τα πράγματα πάνε καλύτερα όταν ο πολίτης έχει κάποιου είδους πρόσβαση σε αυτούς που κυβερνούν.

Και οι θητείες του Κώστα Σημίτη, είχαν αυτό το στοιχείο σε μεγάλο βαθμό, παρά τις επικλήσεις στον εκσυγχρονισμό, όπως το έχει και η σημερινή κυβέρνηση, παρά την επίκληση στο επιτελικό κράτος.

Όσο δύσκολο είναι να καταλάβουν στις μέρες μας οι σοφοί της εκδρομής στην Αράχωβα, την οργή των ανθρώπων που τους τελειώνει ο μισθός στα μέσα του μήνα, τόσο δύσκολο είναι να συναντηθούν σε μια ψύχραιμη αποτίμηση οι αγιογράφοι με τους πολέμιους του Κώστα Σημίτη.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τον χορτάτο και τον πεινασμένο να έχουν ίδια άποψη για την κατάσταση της Ελλάδας, διότι στην πραγματικότητα ζουν σε άλλη χώρα. Έχουν διαφορετικό παρελθόν, έχουν άλλο μέλλον, απολαμβάνουν διαφορετικές υπηρεσίες, έχουν διαφορετική αντιμετώπιση.

Η περίοδος Σημίτη θα αποτιμηθεί ψύχραιμα από τους ιστορικούς του μέλλοντος. Η άποψη όμως όσων την έζησαν, είναι δύσκολο να μείνει ανεπηρέαστη από το αν πήγαν στη “συμβολική Πλατεία Κλαυθμώνος”, ως απολυμένοι, ως θεσιθήρες ή ως μελαγχολικοί παρατηρητές μιας χώρας που δεν αλλάζει, επειδή όπως θα έλεγε και ο πρώην πρωθυπουργός “αυτή είναι”.