Ο θρησκευτικός σκοταδισμός γίνεται δολοφονικός, όταν είναι κρατική πολιτική…

Η επιβεβαίωση ήρθε, για άλλη μια φορά, από το θεοκρατούμενο Ιράν, με αφορμή τη δολοφονία μιας νέας γυναίκας, κυριολεκτικά «δι’ ασήμαντον αφορμήν» και όσα παρακολουθούμε άναυδοι αυτές τις μέρες: τον ξεσηκωμό των ανθρώπων εκεί και τη βίαιη καταστολή εκ μέρους του καθεστώτος των Αγιατολάχ, που είναι ένα από τα πιο βίαια αυτού του είδους. Εκδήλωση αυτού του φανατισμού, που γίνεται κρατική πολιτική, αφορά και η απαίτηση του προέδρου της χώρας προς τη δημοσιογράφο Κριστιάν Αμανπούρ να φορέσει μαντίλα για να της δώσει συνέντευξη για το CNN. Το αίτημα διατυπώθηκε όχι στη μαντιλοκρατούμενη Τεχεράνη, αλλά στη Νέα Υόρκη!

Φαίνεται ότι είναι η μοίρα των ανθρώπων σε χώρες σαν το Ιράν από τη μία δικτατορία να ξεφεύγουν και στην άλλη να πέφτουν. Οι νεότεροι, ίσως, δεν γνωρίζουν ότι στα τέλη της δεκαετίας του ’70 οι Ιρανοί έκαναν επανάσταση για να διώξουν το καταπιεστικό καθεστώς το Σάχη Ρεζά Παχλεβί, ας πούμε κάτι σαν τους δικούς μας βασιλιάδες, που συνυπήρχαν με δικτατορικά καθεστώτα ή και με τύποις δημοκρατικά, που ελάχιστα διέφεραν από τις χούντες. «Σύμβολο» εκείνης της επανάστασης ήταν ένας ανώτερος μουσουλμάνος παπάς, ο περιβόητος Αγιατολάχ Χομεϊνί. Ναι, ένας Αγιατολάχ ήταν το σύμβολο της επανάστασης του 1979 στο Ιράν, στην οποία συμμετείχαν κληρικοί, φοιτητές, έμποροι, διανοούμενοι και άλλες πολιτικές και κοινωνικές ομάδες με βασικό αίτημα να σταματήσει η βίαιη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μέσα στον ενθουσιασμό της εποχής για την ανατροπή του Σάχη πολύ λίγοι πρόσεξαν ότι μεταξύ των υποστηρικτών του Χομεϊνί ήταν και μεγάλο τμήμα του φοιτητικού κινήματος και ότι οι θέσεις του ηγέτη της επανάστασης προϊδέαζαν για το πώς αυτή θα εξελισσόταν: σε ένα καταπιεστικό καθεστώς με υπόβαθρο τον θρησκευτικό σκοταδισμό.

Μού είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι η ιρανική επανάσταση του 1979 είχε μεγάλη απήχηση και στην Ελλάδα, ίσως γιατί ήταν ακόμη κοντινή η πτώση της δικής μας χούντας (1974). Μάλιστα, θυμάμαι ότι είχε προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση μια συνέντευξη που είχε δώσει ο Χομεϊνί στην «Ελευθεροτυπία», στην οποία καταφερόταν εναντίον του Σάχη και των Αμερικανών που τον υποστήριζαν. Ελάχιστοι τότε είχαν έστω υποψίες γι’ αυτό που θα ακολουθούσε στο Ιράν, δηλαδή την εγκαθίδρυση ενός καταπιεστικού καθεστώτος με θρησκευτικό υπόβαθρο. Μια κοσμική χούντα(του Σάχη) έπεφτε , μια θρησκευτική(του Χομεϊνί) ανέτειλε. Την ονόμασαν-αλίμονο…-«Ισλαμική Δημοκρατία».

Δεν μπορεί κανείς να ξέρει πώς αισθάνονται οι(εξηντάρηδες και βάλε) Ιρανοί που τότε πρωτοστάτησαν στη εκδίωξη του Σάχη, βλέποντας σήμερα αυτά που κάνουν οι διάδοχοι του Χομεϊνί. Προφανώς εξαρτάται από το ποια θέση έχουν πάρει: των υποστηρικτών της καταπίεσης ή των παιδιών τους, που ζητούν στοιχειώδη δικαιώματα, με πιο στοιχειώδες να μην τους σκοτώνουν, αν τύχει να φορέσουν στραβά τη μαντίλα.

Εκδηλώσεις έντονου θρησκευτικού φανατισμού είχαμε και στην Ελλάδα σε παλιότερες δεκαετίες, όταν η σύνδεση της κρατικής εξουσίας με την επίσημη Εκκλησία ήταν πολύ στενή. Όμως, ακόμα και όταν μας κυβερνούσαν δικτάτορες, σπάνια είχαμε εγκλήματα με θρησκευτικό υπόβαθρο, όπως αυτά που έχουμε δει στις μέρες μας με δράστες που, είτε υποκινούνται από θρησκευτικό φανατισμό, είτε είναι φορείς κρατικής εξουσίας, όπως αυτές τις μέρες στο Ιράν. Μολονότι κι εμείς έχουμε αφήσει ακόμη στο κείμενο του Συντάγματός μας τη θρησκεία και ο χωρισμός της Εκκλησίας από Κράτος δεν έχει αποτολμηθεί, δεν έχουμε τέτοιες εκδηλώσεις τέτοιων κρουσμάτων θρησκευτικού σκοταδισμού και δη δολοφονικού.

Όμως, σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή κανενός αυτό που έχει πει ο Ινδός στοχαστής και ακτιβιστής Μαχάτμα Γκάντι: «Αυτοί που λένε ότι η θρησκεία δεν έχει σχέση με την πολιτική δεν ξέρουν τι είναι η θρησκεία»…