Ο Τσίπρας το προτεκτοράτο και η συναίνεση

Ο ένας μας λέει χαλαρά  ότι δεν πρέπει να κάνουμε όνειρα γιατί έχουμε συμφωνήσει- και υπογράψει- ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι στο 3,5% του ΑΕΠ. Ο άλλος με άνεση ότι η “Κομισιόν είναι φίλη μας”, και επειδή οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους ισχύουν τα συμπεφωνημένα. Και για την παρούσα κυβέρνηση και για όσες θα ακολουθήσουν.

Και σα να μην έφθανε αυτή η ψυχρολουσία ένας τρίτος, σύντροφος και φίλος του δικού μας πρωθυπουργού, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ερωτηθείς για το αν έχει μετανιώσει για την υπόσχεση που είχε δώσει: «Αλέξη, κράτα γερά, ερχόμαστε» απάντησε, «Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε ό, τι μπορούσε. Ελπίζω η κατάσταση να αλλάξει και ο ΣΥΡΙΖΑ να μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμά του”. Το ωραίο όμως το άφησε για το τελευταίο λέγοντας: “Μιλάμε όμως για ένα προτεκτοράτο(η Ελλάδα) και είναι τρομερό το γεγονός ότι στο πλαίσιο της ΕΕ υπάρχει χώρα χωρίς κυριαρχία στα χέρια αυτών που την κυβερνούν. Δεν είναι αυτή η περίπτωση της Ισπανίας και ούτε πρόκειται να γίνει».

Δεν ξέρω πως αισθάνονται οι φίλοι που υποστηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ, αλλά όταν εντός 24 ωρών ένας “δικός” τους άνθρωπος σου λέει κατάμουτρα ότι είσαι “προτεκτοράτο”, μετά μάλιστα από μια… τόσο σκληρή διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, τότε δεν έχεις άλλη επιλογή από το να εξουσιοδοτήσεις τον κ. Πολάκη να αναρτήσει μια μεταμεσονύκτια ανακοίνωση και να καταγγείλει τον Ιγκλέσιας και τους Ποδέμος ότι υπονομεύουν την ελληνική κυβέρνηση. Ωστόσο για να σοβαρευθούμε, μια και είναι τόσο αστεία η κατάσταση όσο και οι διαμορφωτές της, είναι προφανές ότι όλα αυτά έχουν μια και μόνη εξήγηση. Το πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν και συνεχίζει να είναι πολιτικό. Η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να την αντιμετωπίσει, και τότε που εκδηλώθηκε η οικονομική κρίση και τώρα που βαθαίνει επικίνδυνα, οφείλεται πρωτίστως στην απουσία πολιτικής συνεννόησης και στην άρνηση κάθε είδους συναίνεσης.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική περίπτωση χώρας στην ευρωζώνη που υπέγραψε Μνημόνιο-και εν συνεχεία δύο επιπλέον- που όχι μόνο δεν κατάφερε να βγει από αυτά, αλλά επιπλέον κινδυνεύει να αποκτήσει την ιδιοκτησία και νέου. Και όλα αυτά γιατί τα κόμματα δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν στα αυτονόητα. Ο Γιώργος Παπανδρέου αρνήθηκε τη συναίνεση που του ζήτησε ο Κώστας Καραμανλής και όταν ήρθε το Καστελόριζο και μετά από μερικούς μήνες στριμώχτηκε στη γωνία, ο Αντώνης Σαμαράς προτίμησε αντί του “μεγάλου συνασπισμού” μια κυβέρνηση περιορισμένου χρόνου και σκοπού υπό τον Λουκά Παπαδήμο. Η συνέχεια είναι γνωστή. Η κυβέρνηση της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, υπό τον Αντώνη Σαμαρά, κατάφερε να κρατήσει τη χώρα στην ευρωζώνη, αλλά στη συνέχεια δεν είχε τη συναίνεση της αντιπολίτευσης στα σκληρά μέτρα που υποχρεώθηκε να εφαρμόσει. Τώρα είναι η σειρά του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ προκειμένου να πιστοποιήσουν την απουσία συναίνεσης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, την πρώτη φορά, έπαιξε κι έχασε η χώρα. Τη δεύτερη φορά παίζει με τους κανόνες των θεσμών και περιμένοντας τη δεύτερη αξιολόγηση, αμέσως μετά από τα μπάνια του λαού, επιχειρεί να παρουσιάσει περίπου ως μέγα επίτευγμα ένα πρόγραμμα εμφανώς αναποτελεσματικό και ανεφάρμοστο. Το πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα είναι παρόμοιο με των προκατόχων του. Ανέλαβε την ευθύνη να κυβερνήσει τη χώρα χωρίς προηγουμένως να επιδιώξει ένα μίνιμουμ πλαίσιο συναίνεσης και συνεννόησης με τους πολιτικούς του αντιπάλους. Σε σχέση όμως με τους προκατόχους του έχει ένα ακόμα πρόβλημα. Οι περισσότεροι υπουργοί του, όπως κι ένα μεγάλο μέρος του ΣΥΡΙΖΑ, δεν φαίνεται να ενστερνίζονται τη στροφή του σε μετριοπαθέστερες θέσεις καθώς και τη σταδιακή προσαρμογή του στα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Εν ολίγοις ο Αλέξης Τσίπρας πολύ σύντομα θα κληθεί να πληρώσει τις επιλογές του σε πρόσωπα και σε πολιτικές. Προς το παρόν κερδίζει χρόνο αλλά χάνει σε αξιοπιστία. Ίσως γιατί άργησε να προχωρήσει-αμέσως μετά τη νίκη του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου- στην ιδεολογική ανασύνθεση και την πολιτική ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, να απαλλαγεί από κάποιους γραφικούς υπουργούς(πχ Πολάκης) που τον εκθέτουν, αλλά και να ξεφύγει από μια ρητορική μίσους και ακατάσχετης σκανδαλολογίας που αποσπά και τον ίδιο από την ουσιαστική διακυβέρνηση της χώρας. Σε κάθε περίπτωση ο Αλέξης Τσίπρας εφόσον δεν αποδεχθεί τη φθορά της κυβέρνησης, και εφόσον δεν κατανοήσει ότι το “πείραμα” ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε, δεν θα μπορέσει να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τις αδιαμφισβήτητες επικοινωνιακές του ικανότητες και να διαφυλάξει την ηγετική παρουσία του στο πολιτικό σκηνικό.      

 *Ο Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος