Οι απόδημοι Έλληνες, δεν είναι Έλληνες για τις εκλογές

Συζητούσα λοιπόν με φίλους που ζουν στο εξωτερικό περί δικαιώματος ψήφου και μη συμμετοχής τους στις εκλογές. Γιατί παρότι είναι Έλληνες πολίτες με πολιτικά δικαιώματα, δεν μπορούν να ψηφίσουν. Η λογική τους είναι απλή και ξεκάθαρη. “Ψηφίστε με σύνεση και υπευθυνότητα εσείς εκεί στην Ελλάδα, γιατί ψηφίζετε και για εμάς”.

Πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν τα χρήματα για να ταξιδέψουν στη χώρα μας για να ασκήσουν τα δικαιώματα τους αλλά και για ανθρώπους που δεν δέχθηκαν κομματικές “εκπτώσεις” με ναυλωμένα τσάρτερ.

Η δυνατότητα άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από το εξωτερικό, είναι βέβαια πάγιο αίτημα του απόδημου ελληνισμού εδώ και 30 χρόνια.

Παρόλο που όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν συνταγματικά κατοχυρωμένο το δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές εκλογές, στην πράξη αυτό είναι αδύνατον να υλοποιηθεί από τους εκτός επικρατείας πολίτες. Εκτός αν μεταβούν αυτοπροσώπως στη χώρα για να ψηφίσουν.

Οι Έλληνες του εξωτερικού που έχουν σήμερα τη δυνατότητα να ταξιδέψουν από χώρες της Ε.Ε. κυρίως στην πατρίδα τους για να ψηφίσουν είναι πλέον μετρημένοι λόγω οικονομικής κρίσης.

Οι περισσότεροι, μέχρι σήμερα, γίνονταν αντικείμενο κομματικής εκμετάλλευσης και μικροπολιτικών συμφερόντων από τις κατά τόπους κομματικές οργανώσεις που οργανώνουν – διαθέτουν αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό φθηνά μεταφορικά μέσα και εισιτήρια.

Όλα αυτά την ώρα που οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. παρέχουν στους απόδημους πολίτες τους έμπρακτα το δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές βουλευτικές εκλογές, είτε με τη μέθοδο της επιστολικής ψήφου, είτε σε εκλογικά τμήματα που οργανώνονται στις κατά τόπους πρεσβείες και προξενικές αρχές. Ορισμένες χώρες άλλωστε παρέχουν ή μελετούν τη δυνατότητα χρήσεως της ηλεκτρονικής ψήφου.

Για να μιλάμε με δεδομένα:

Το δικαίωμα συμμετοχής των αποδήμων Ελλήνων στις εθνικές εκλογές είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένο ήδη από το προηγούμενο σύνταγμα της χώρας. Επιπλέον, στην τελευταία αναθεώρηση του συντάγματος, στο αντίστοιχο άρθρο (άρθρο 51 παράγραφος 4) προστέθηκε και επεξήγηση του πιθανού τρόπου άσκησης αυτού του συνταγματικού δικαιώματος (επιστολική ψήφος).

Συγκεκριμένα:

Άρθρο 51 παράγραφος 4:

“Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια”.

Ωστόσο, ο σχετικός εκτελεστικός νόμος δεν έχει προωθηθεί προς ψήφιση στο κοινοβούλιο παρά τις σχετικές παρελθοντικές δεσμεύσεις.

Το παράλογο είναι ότι η ΝΔ παρουσίασε και σχετικό νομοσχέδιο στην Ελληνική Βουλή τον Απρίλιο του 2009, το οποίο όμως καταψήφισε το ΠΑΣΟΚ. Και έκτοτε τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι η Ελλάδα έχει καταδικαστεί το 2010 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για παραβίαση του άρθρου 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αφού επί δεκαετία δεν έχει ψηφίσει τον εκτελεστικό νόμο.

Για άλλη μια φορά λοιπόν θα διεξαχθούν εκλογές στην Ελλάδα στις οποίες δεν θα μετάσχουν οι απόδημοι. Ούτε θα ψηφίσουν ούτε θα εκλέξουν αντιπροσώπους τους στο ελληνικό Κοινοβούλιο.

Είναι προφανές ότι οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες είναι πλέον τόσο επιτακτικές που κρίνεται αδιανόητο το να μην μπορούν οι Έλληνες του εξωτερικού να λάβουν μέρος στις διαδικασίες χωρίς να πρέπει να επιβαρυνθούν οικονομικά.

Είναι επίσης πολύ βασικό το γεγονός ότι οι περισσότεροι απόδημοι έχουν μια ευρύτερη αντίληψη των πραγμάτων και είναι σίγουρο ότι δεν θα ψηφίσουν με τα ίδια κριτήρια με τα οποία ψηφίζουν οι Έλληνες του εσωτερικού.

Βάσει του δεδομένου ότι πολλοί απόδημοι εξαναγκάστηκαν να ξενιτευτούν εξαιτίας δυσκολιών που προκλήθηκαν από επιλογές των τελευταίων κυβερνήσεων, γίνεται σαφές ότι τα ελληνικά κόμματα δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμα να τους επιτρέψουν να εκπροσωπηθούν στο Κοινοβούλιο.

Και για αυτό τον λόγο, η ψήφος τους είναι δύο φορές χρήσιμη.

Στα παραπάνω, να προστεθεί η απόφαση να μη διευκολύνουν την προσέλευση στις κάλπες εκατό χιλιάδων 18άρηδων, φοβούμενοι ότι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ. Η χώρα έχει ανάγκη από μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή στις διαδικασίες έτσι ώστε να μην υπάρχουν δικαιολογίες για την επόμενη μέρα.

Πέραν της αυτονόητης καταπάτησης του δικαιώματος, η συμμετοχή ενός επαυξημένου ποσοστού, δημιουργεί ένα αποτελεσματικότερο “ανάχωμα” δημοκρατίας στα πλαίσια μιας δημοκρατικής ολιγαρχίας που επί της ουσίας ασκείται.

Εν κατακλείδι, όπως προείπαμε, μέχρι σήμερα στενά μικροκομματικά συμφέροντα αλλά και ο φόβος κομμάτων μη τυχόν αλλάξει η ισορροπία του εκλόγιμου αποτελέσματος, δεν επέτρεψαν την ψήφιση ενός τέτοιου νόμου για τον απόδημο ελληνισμό.

Η επόμενη βουλή, καλείται μεταξύ άλλων, να επιλύσει και το παραπάνω ζήτημα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.

Σχετική καμπάνια συλλογής υπογραφών

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.