Οι «συμμαθητές»

Με τη βελόνα της έντασης στο κόκκινο και τις μηχανές της αντιπαράθεσης στο full σήμερα κλείνει μία εβδομάδα που ίσως αποδειχθεί καθοριστική για τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Τα hot spots άναψαν τα αίματα στην Κω και στα Διαβατά – κάνεις δεν θέλει εκεί τον πρόσφυγα στην πόρτα του – οι αγρότες ήρθαν στην Αθήνα και απαιτούν για να κάτσουν στο τραπέζι με τον Τσίπρα να «καεί» το σχέδιο Κατρούγκαλου, η αντιπολίτευση ζητεί απόσυρση του ασφαλιστικού, ταυτοχρόνως, όμως, θέλει και να τελειώνει η αξιολόγηση…

Το πώς θα κλείσει η αξιολόγηση χωρίς ασφαλιστικό, την ώρα που οι δανειστές διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι, χωρίς αυτό, η κουβέντα για το χρέος θα παραμείνει όνειρο ανοιξιάτικης νυκτός, είναι μυστήριο από αυτά που μόνο η ελληνική πολιτική ζωή ξέρει να δημιουργεί… Η ζωή θα δείξει. Όπως θα δείξει και τι μέλει γενέσθαι με το εύφλεκτο τοπίο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, όπου η υπόθεση της αδειοδότησης των καναλιών βάζει φωτιά σε ένα σκηνικό που όλο και περισσότερο θυμίζει ντεκόρ από πολεμική ταινία, με τις δύο πλευρές να διασταυρώνουν τα ξίφη τους πάνω από το ημιθανές εδώ και καιρό Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο…

Μας θυμίζει κάτι όλο αυτό το κλίμα που σκιάζει την πολιτική και κοινωνική ζωή; Έχει προηγούμενο ή, μήπως, έχουν δίκιο όσοι επιμένουν ότι κι αυτό είναι προϊόν των πολωτικών επιλογών της σημερινής κυβέρνησης; Οι επιμελείς παρατηρητές της επικαιρότητας θα θυμούνται ότι παρόμοια ατμόσφαιρα με τη σημερινή είχε δημιουργηθεί και παλιότερα, από τη στιγμή και μετά που ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση ένιωσε σίγουρα και σταθερά τα βήματά του. Ήταν η εποχή του «όχι σε όλα», που σφράγισε μία ούτως ή άλλως ταραγμένη από τις επιπτώσεις των μνημονίων περίοδο και που κατεδάφισε κάθε γέφυρα συνεννόησης μεταξύ των δύο συγκρουόμενων μπλοκ.

Η σημερινή εικόνα παραπέμπει στο πολεμικό κλίμα εκείνης της περιόδου, με τη διαφορά της αντιστροφής των ρόλων. Σήμερα, ο χώρος της αντιπολίτευσης, που πλήρωσε εκλογικά και πολιτικά την υποστήριξη των μνημονιακών πολιτικών, είναι αυτός που μοιάζει να κλείνει τους διαύλους της επικοινωνίας, αρνούμενος να παράσχει την οιασδήποτε μορφής συναίνεση. Μοιάζει με μαγική εικόνα, αλλά είναι στοιχείο της πραγματικότητας: η αντιπολίτευση – και πρωτίστως η Νέα Δημοκρατία – δείχνει να «εκπαιδεύτηκε» από το μοντέλο ΣΥΡΙΖΑ και τώρα που κάθεται στο ίδιο θρανίο συναγωνίζεται τις επιδόσεις του.

Πριν λίγες μέρες, ένας γνωστός καθηγητής, ο Γιώργος Παγουλάτος, με ρόλο στη διακυβέρνηση Παπαδήμου και σε ανοιχτή σχέση με την κεντροαριστερά, υποστήριξε δημόσια ότι το αίτημα της αντιπολίτευσης για απόσυρση του ασφαλιστικού της κυβέρνησης «είναι στερεότυπο και λάθος». Και συμπλήρωσε: «δυστυχώς έτσι διεξάγεται η αντιπολίτευση στην Ελλάδα τόσες δεκαετίες (…) Η πρόταση της κυβέρνησης έχει πολύ σοβαρές αδυναμίες (…) Όμως αυτήν έχουμε. Αντίθετα, δεν έχουμε καμία σοβαρή αντιπρόταση από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι. Καμία. Ορισμένες μάλιστα αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας, όπως η χρηματοδότηση του ασφαλιστικού από τα έσοδα εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων! Αέρας κοπανιστός δηλαδή».

Αντιγράφω το απόσπασμα χωρίς την άδειά του, θεωρώντας ότι η επισήμανση του προβλήματος των κλειστών διαδρόμων και της μηδενικής επαφής από έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να κατηγορηθεί ως κρυφός ή φανερός φίλος του ΣΥΡΙΖΑ – το αντίθετο, συμβαίνει – λειτουργεί αντικειμενικά στην κατεύθυνση υπέρβασης αυτής της παθολογικής πολιτικής αντίληψης των «δύο κόσμων»,  που έθρεψαν με προσήλωση όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές φυλές, σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης.

Η αντιπαράθεση θρέφει τη δημοκρατία. Είναι το οξυγόνο της. Ακόμα και στην πιο σκληρή εκδοχή της, μπολιάζει την πολιτική ζωή με το σπόρο της διαφάνειας και του δημοσίου ελέγχου. Η αντιπαράθεση, όμως – όχι η τυφλή άρνηση. Η πολιτική διαπάλη, που βασίζεται στην προγραμματική διαφορά και αποτελεί πεδίο διασταύρωσης αντιτιθέμενων προτάσεων.

Προφανώς, στις δημοκρατίες οι πλειοψηφίες αποφασίζουν και οι μειοψηφίες ελέγχουν. Οι συναινέσεις δεν εκβιάζονται. Προκύπτουν ή δεν προκύπτουν. Αυτός είναι ο κανόνας του κοινοβουλευτισμού. Σε μία περίοδο, ωστόσο, όπως η σημερινή, όπου η μεγάλη πλειοψηφία των δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου επισείει τον κίνδυνο του εκτροχιασμού και προβάλλει το ειδικό βάρος της διαδικασίας αξιολόγησης, η επένδυση στην αποτυχία του αντιπάλου μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική και για τον ίδιο τον… επενδυτή.

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος