Πασχαλία Τραυλού: Οι αμβλώσεις και ο ονειρικά πλασμένος κόσμος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ

Ήταν μόλις το 1973 όταν η Τεξανή νεαρή δικηγόρος Sarah Weddington, αναλαμβάνει την πρώτη της υπόθεση μαζί με τη συνάδελφό της Linda Coffee, προκειμένου να υπερασπιστούν την Νorma Mac Korvey, γνωστή με το ψευδώνυμο Jane Roe, μια γυναίκα μόλις είκοσι δύο ετών, έγκυο στο τρίτο παιδί της, ανύπαντρη και άνεργη η οποία ισχυριζόταν αφενός ότι είχε υποστεί βιασμό και αφετέρου πως αδυνατούσε να αναθρέψει το μωρό της λόγω της άθλιας οικονομικής της κατάστασης. Ως εκ τούτου σύρθηκε στο δικαστήριο με την απειλή ποινικής καταδίκης, επειδή έκανε άμβλωση, αφού έως τότε ίσχυε ο νόμος του Μισισιπή βάσει του οποίου η άμβλωση απαγορευόταν ρητά και απαρέγκλιτα.

Παρά τη νεαρή ηλικία της, η Sarah τολμά να τα βάλει με τον συντηρητικό δικαστή Wade που αντιπροσώπευε όχι μόνο το ανελαστικό νομοθετικό πλαίσιο αλλά και τα καλά εδραιωμένα στερεότυπα που απαιτούσαν από τη γυναίκα να καταπιέζει τη σεξουαλικότητά της και να μην έχει δικαίωμα επιλογής στο θέμα της τεκνοποίησης, της επαγγελματικής εξέλιξης και της αυτοδιάθεσης. Ό,τι δηλαδή θεωρείτο δεδομένο, κεκτημένο και αυτονόητο για έναν άντρα, για τη γυναίκα επί αιώνες αποτελούσε ταμπού, στιγματισμό και απόδειξη έμφυλης ανισότητας.

Η επιχειρηματολογία και το πείσμα της Weddington έκαναν τα μαγικά τους και η υπόθεση Roe v. Wade αποτέλεσε τη νομική αφετηρία για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων σε όλο τον κόσμο έστω και υπό προϋποθέσεις με κύρια επιχειρήματα όχι τόσο τα προαναφερθέντα που τότε ήταν ακόμη «ψιλά γράμματα», όσο την προστασία της υγείας των γυναικών η οποία αναμφίβολα κινδύνευε όταν οι αμβλώσεις γίνονταν κρυφά δίχως τα κατάλληλα μέσα από αλμπάνισσες πρακτικές μαμές.

Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι σε Σοβιετική αφίσα ήδη το 1925 επισημαίνεται ανοιχτά η μεγάλη επικινδυνότητα των παράνομων εκτρώσεων κατανοεί κανείς πόσο επιτακτικό ήταν αυτό που ισχυρίστηκε η Weddington στην αγόρευσή της πενήντα περίπου χρόνια αργότερα. Το 1992 μάλιστα, ως έγκριτη πια καθηγήτρια της νομικής επιστήμης, και προφυλαγμένη από τη νομοθεσία που προκάλεσε με τη νίκη της κατά του Wade τολμά και αποκαλύπτει πως και η ίδια έκανε παράνομα έκτρωση το 1967, όταν έμεινε άκαιρα έγκυος από τον μετέπειτα σύζυγό της, στο τρίτο έτος των σπουδών της, αποδεικνύοντας πως ο νομικός αγώνας της υπέρ της Jane Roe είχε και χαρακτήρα προσωπικό, αφού ως ομοιοπαθούσα μπόρεσε να αφουγκραστεί τους φόβους της πελάτισσάς της.

Το αβίαστο ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα είχε απογίνει η Sarah Weddington, αυτό το φωτεινό, ευφυές μυαλό αν δεν είχε κάνει άμβλωση;

Το επικρατέστερο σενάριο είναι να είχε εγκαταλείψει τα όνειρά της είτε για να αφοσιωθεί στην ανατροφή του παιδιού της, αν ο … συνένοχος της γέννησης αυτού του παιδιού αναλάμβανε τις ευθύνες του και την παντρευόταν, είτε για να εργαστεί και να το αναθρέψει μόνη της αν εκείνος το έβαζε στα πόδια. Προχωρώντας λίγο ακόμη την υπόθεσή μας, καταλαβαίνει κανείς πως η Weddington όχι μόνο δεν θα είχε κερδίσει την υπόθεση Roe v. Wade, αλλά πιθανόν να μην είχε αγορεύσει ποτέ σε δικαστήριο και να μην είχε αφυπνήσει την παγκόσμια κοινότητα σε ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα.

Κάποιος ίσως θα ισχυριζόταν πως θα είχε γίνει μητέρα και αυτό θα αποτελούσε τον υπέρτατο ρόλο της γυναικείας της ταυτότητας. Όμως ας σταματήσει κάποτε αυτό το στερεότυπο της ολοκλήρωσης κάθε γυναίκας μόνο μέσα από το θαύμα που συντελείται στο σώμα της και ας ασχοληθούμε λίγο με το πνεύμα, την ψυχή, τον μυαλό και τις ανάγκες της ως ανθρώπου ισότιμου και αυθύπαρκτου. Είναι πολύ βολικό στ’ αλήθεια για κάθε καπιταλιστική και φαλλοκρατική κοινωνία να ιεροποιείται μόνο αυτή η γυναικεία πτυχή και να δαιμονοποιείται αντίστοιχα κάθε άλλη επιδίωξη, αφού με βάση αυτό το ιδεολογικό κατασκεύασμα οι γυναίκες έμειναν επί χιλιετηρίδες σε πνευματική ύπνωση, αποδέχονταν αδιαμαρτύρητα την υποδεέστερη θέση τους στον κοινωνικό ιστό, αρκούνταν σε χαμηλότερες αμοιβές ενώ πρόσφεραν τα μέγιστα, δεν διεκδικούσαν ευκαιρίες ανέλιξης στην επαγγελματική αρένα και γεννοβολούσαν αφειδώς στρατιώτες και εργάτες, δίχως βούληση και επιλογή διαιωνίζοντας τον σκοταδισμό που τους επέβαλαν αιώνες ολόκληρους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Ευτυχώς η Sarah μας άφησε χρόνους τον Δεκέμβριο του 2021 και δεν πρόφτασε να πληροφορηθεί την οπισθοδρομική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, το οποίο, λες και το έκανε επίτηδες μόλις έκλεισε εκείνη τα μάτια της, ανέστειλε τον νόμο που δικαίωσε τον αγώνα της, παλινδρομώντας σε στρεβλώσεις και παραβιάσεις αυτονόητων ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Δεν θα μπω στο διάλογο του χαρακτηρισμού ή μη της άμβλωσης ως φόνου, όπως την θεωρεί η εκκλησία και οι ακραίοι συντηρητικοί που αντιπαρατίθενται στη νομιμοποίησή της, επειδή εν έτει 2022 η επιστήμη έχει δώσει τις απαραίτητες απαντήσεις, καθιστώντας σαφές ότι η σύλληψη δεν αποτελεί αυτομάτως τη δημιουργία έμβιου όντος αλλά έναρξη μιας δυναμικής διαδικασίας που ξεκινά από ένα κύτταρο το οποίο χρειάζεται αρκετό καιρό και συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να γίνει ανθρωπάκι, αν τα καταφέρει ως το τέλος. Γι’ αυτό και οι νόμοι που επιτρέπουν τις αμβλώσεις θέτουν συγκεκριμένους χρονικούς περιορισμούς, προκειμένου να προστατευτεί η υγεία της εγκύου και τα δικαιώματα του εμβρύου.

Θα επισημάνω όμως το αυτονόητο: Ότι η επιλογή της άμβλωσης είναι συνήθως μια αναπόφευκτη, δυσάρεστη και επικίνδυνη απόφαση που λαμβάνεται για λόγους αυτοπροστασίας της γυναίκας. Η άμβλωση είναι ζήτημα άμυνας, σύνεσης και επιβίωσης και όχι επιθετική και εγκληματική συμπεριφορά προς το έμβρυο. Σε καμία γυναίκα δεν είναι ευχάριστο να βομβαρδίζει το σώμα της με φάρμακα αποβολής ή να το υποβάλλει σε νάρκωση και σε χειρουργικές επεμβάσεις οι οποίες, δίχως την προστασία της νομιμότητας, αποδεικνύονται εξαιρετικά επώδυνες και επισφαλείς, προκαλώντας στειρότητα ή ακόμη και θάνατο.

Κατά συνέπεια, η απαγόρευση των αμβλώσεων θα ήταν ορθότατη και θεμιτή σε μια άριστη κοινωνία δίχως τα ταμπού, τα στερεότυπα και τις παθογένειες που χαρακτηρίζουν αιώνες τώρα τα οικονομικά, ιδεολογικά και κοινωνικά συστήματα που μας διέπουν. Λόγοι ηθικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί, ευγονικοί και ιατρικοί αποτελούν την ισχυρή επιχειρηματολογία υπέρ των αμβλώσεων την οποία επικαλέστηκε η Weddington και δυστυχώς συνεχίζει να ισχύει μέχρι κεραίας και στις μέρες μας. Μπορεί σήμερα να είναι ευκολότερα αποδεκτό σε σχέση με προγενέστερες εποχές να αποκτήσει μια γυναίκα μόνη της ένα παιδί, δίχως αυτό να σημαίνει πως έχουν εκλείψει ολότελα ο στιγματισμός και η κοινωνική περιφρόνηση ιδίως σε μικρές κοινωνίες, στα Αραβικά Εμιράτα και τις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όμως ελάχιστα είναι τα κράτη που έχουν αναπτύξει ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας και υποστήριξης των μονογονεϊκών οικογενειών, όχι μόνο από άποψη οικονομική αλλά με την επιβαλλόμενη μέριμνα ώστε η μητέρα να μπορεί να αναπτυχθεί επαγγελματικά και κοινωνικά έπειτα από τη γέννηση του παιδιού της.

Αν από τις ανθρώπινες κοινωνίες είχαν εκλείψει οι βιασμοί, οι ποικίλες μορφές ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης και τα ανάπηρα παιδιά που παραμελούνται ή καταδικάζονται να υποφέρουν ισόβια επειδή κάποιοι θεώρησαν πιο θεμιτό να γεννηθούν με σοβαρές γενετικές ανωμαλίες απ’ το να διακοπεί μια εμφανώς εξαρχής προβληματική κύηση, θα είχατε δίκιο κύριοι Δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.

Αν δεν υπήρχε η παραβατικότητα του stealthing, δηλαδή της «υποκλοπής» της γονιμότητας μιας γυναίκας, όταν ένας άντρας εκσπερματώνει μέσα της χωρίς τη συναίνεσή της εντός ή εκτός γάμου, λόγω επιβολής, εξουσιαστικής συμπεριφοράς ή ασυδοσίας, θα είχατε δίκιο.

Αν δεν συντηρούσαν οι κοινωνίες ακόμη και σήμερα τον στιγματισμό της γυναικείας σεξουαλικότητας και δεν αντιμετώπιζαν της γυναίκας ως άξια της μοίρας της όταν αποζητά ισότιμα την αγάπη και τον έρωτα με τον άντρα, και δεν θεωρούσαν αυτονόητο να εγκαταλείπουν μόνο οι γυναίκες τα όνειρά τους στο όνομα της μητρότητας, θα είχατε δίκιο.

Αν η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση γινόταν από νωρίς και μεθοδικά και στα δύο φύλα με όρους ισότιμους ώστε να διαμορφώνονται άτομα με έμφυλο αλληλοσεβασμό, τότε ναι, η άμβλωση θα εξαφανιζόταν ακόμη και από τα λεξικά και φυσικά θα είχατε δίκιο.

Στις παρούσες όμως συγκυρίες εθελοτυφλείτε, κύριοι Δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Ονειροβατείτε πως ο κόσμος μας είναι ονειρικά πλασμένος. Διυλίζετε τον κώνωπα και καταπίνετε την κάμηλο στερώντας από τις γυναίκες το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του οποίου κάνουν εκ των πραγμάτων χρήση όταν δεν γίνεται αλλιώς. Τις τιμωρείτε για άλλη μια φορά για όσα τους προκαλούν οι κοινωνίες τους ή οι άντρες που διατηρούν αλώβητα τα δικαιώματά τους ενώ αφήνονται ανεξέλεγκτοι να διευρύνουν την ασυδοσία τους. Τις αναγκάζετε για άλλη μια φορά να βιώσουν ταπείνωση και ντροπή για τη σεξουαλικότητα και τα αισθήματά τους. Ποινικοποιείτε το δικαίωμά τους να κρίνουν οι ίδιες αν είναι σε θέση ή όχι να αναλάβουν την ευθύνη ενός παιδιού. Τους επιβάλλετε να γεννούν παιδιά που δεν μπορούν να αναθρέψουν οδηγώντας στρατιές αθώων ψυχών σε παράνομες αγοραπωλησίες βρεφών, σε ιδρύματα, σε αμφιλεγόμενες ή παραβατικές οικογένειες, σε παζάρια trafficking. Το ζητούμενο δεν είναι να εξασφαλίσετε μόνο τη ζωή αυτών των εν δυνάμει βρεφών αλλά την ευζωία τους. Εκτός κι αν υπερασπίζετε αλλότρια συμφέροντα και όχι αυτά που ευαγγελίζεστε.

Η Weddington δυστυχώς έφυγε από τη ζωή, αλλά κύριοι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ πλέον οι γυναίκες είναι θωρακισμένες χάρη στη μόρφωση πουν έχουν αποκτήσει, την αφύπνιση που έχει συντελεστεί και τη συλλογική συνείδηση που έχει διαμορφωθεί. Απέναντί σας αυτή τη φορά θα έχετε στρατιές Wεddington. Η υπόθεση δεν έχει τελειώσει.

*Η Πασχαλία Τραυλού είναι συγγραφέας και βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα