Πέντε στοιχεία που μπέρδεψαν τους ψηφοφόρους και έφεραν τη συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ

H εκλογική βραδιά της 21ης Μαϊου του 2023 θα μνημονεύεται για δεκαετίες όχι κυρίως λόγω της νίκης της Νέας Δημοκρατίας όσο της εκκωφαντικής πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος απώλεσε το 1/3 της εκλογικής δύναμης του 2019. Χωρίς άλλους περιττούς προλόγους ακολουθούν οι πέντε πιο σημαντικοί, για τον γράφοντα, λόγοι της συντριβής.

1. Απλή αναλογική και κυβέρνηση ηττημένων

Η απλή αναλογική είναι ζήτημα ταυτοτικό για την Αριστερά, δεν αφορά το πρόσκαιρο κομματικό της συμφέρον. Υπήρξε διαχρονικό αίτημά της ήδη από τα χρόνια της ΕΔΑ και βρισκόταν πάντα στο εκάστοτε πρόγραμμά της. Οταν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκαν στην εξουσία φάνηκαν συνεπείς στο ραντεβού τους με την ιστορία ψηφίζοντας νόμο για την εφαρμογή απλής αναλογικής (έστω με όριο του 3%) το 2016, σε ουδέτερο πολιτικό χρόνο και χωρίς να είναι σε θέση να προβλέψουν το πότε θα εφαρμοζόταν (πότε θα γίνονταν δηλαδή οι μεθεπόμενες εκλογές).

Οταν όμως ήρθε η ώρα της εφαρμογής, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο πρόεδρός του, ανεξήγητα γιατί, φάνηκε να υπονομεύουν τη δική τους επιλογή. Ηδη από την ΔΕΘ του 2022 ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι δεν σκέφτεται να σχηματίσει κυβέρνηση ηττημένων αμφισβητώντας ευθέως τη λογική την απλής αναλογικής η οποία “χρήζει” νικητές αυτούς που σχηματίζουν κυβέρνηση ανεξάρτητα από τη σειρά τους στην εκλογική κατάταξη.

Στη δήλωση αυτή ο Αλέξης Τσίπρας επέμεινε και έφτασε να ισχυρίζεται ότι εφόσον δεν είναι πρώτο κόμμα δεν νομιμοποιείται ουσιαστικά να σχηματίσει την οποιαδήποτε κυβέρνηση ακόμα και αν τα κουκιά έβγαιναν. Προφανώς με τέτοια “σκληρή” αντίληψη πρωτιάς, το μήνυμα συνεργασίας (με το ΠΑΣΟΚ κυρίως) θόλωσε μέχρι που δεν φαινόταν σχεδόν καθόλου. Στον κόσμο της Αριστεράς αυτό δεν άρεσε, στους υπόλοιπους έκανε απλά (κακή) εντύπωση. Το εκλογικό αποτέλεσμα ενταφίασε την πιθανότητα εφαρμογής της απλής αναλογικής στη χώρα τα πολλά επόμενα χρόνια.

2. Μόνο γκρίζα διαφήμιση

Κατά την προεκλογική του καμπάνια ο ΣΥΡΙΖΑ θέλησε, μεταξύ άλλων, να θίξει τα κακώς κείμενα της κυβέρνησης Μητσοτάκη που ήταν ουκ ολίγα. Προς αυτήν την κατεύθυνση στράφηκαν πολλά και από τα τηλεοπτικά του σποτ. Μόνο που η δοσολογία ήταν ξεκάθαρα υπέρ της “μαύρης”, αρνητικής διαφήμισης μέχρι που αυτό το κομμάτι κυρίαρχησε στην καμπάνια της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κάπως έτσι ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ υποβίβασε ο ίδιος τις προγραμματικές του θέσεις σε συμπληρωματικό υλικό της εκστρατείας του κάνοντας παράλληλα σημαία του την ακαταλληλότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Οι πολίτες σ’ αυτήν την τακτική γύρισαν την πλάτη. Ηθελαν προφανώς να ακούσουν προτάσεις χωρίς αυτές να συνοδεύονται από μαύρη προπαγάνδα ή τέλος πάντων, δεν ήθελαν μόνο αρνητική διαφήμιση. Σ’ αυτό το σημείο η ΝΔ είχε ξεκάθαρη στρατηγική. “Οραματικά” σποτ που μιλούσαν για το μέλλον με απλά λόγια και κατανοητές προτάσεις. Πολύ μακριά από την πραγματικότητα βέβαια αλλά εδώ δεν κρίνουμε την πολιτική ουσία αλλά τον τρόπο μετάδοσης του μηνύματος.

3. Καθυστέρηση προβολής προγράμματος

Ηταν για μήνες το κύριο θέμα συζήτησης εντός ΣΥΡΙΖΑ. “Χρειαζόμαστε το συντομότερο πρόγραμμα, κατανοητό, καλά επεξεργασμένο που θα μπορεί να “κατέβει” άνετα στους πολίτες”. Την συγκεκριμένη ανάγκη όλοι την συνειδητοποιούσαν. Το αποτέλεσμα όμως δεν ήταν αυτό που θα έπρεπε, τουλάχιστον ως προς το χρόνο και το τάιμινγκ. Εδώ ο πρόεδρός του δεν ευθύνεται καθώς σ’ ένα κόμμα ο πρόεδρος δεν μπορεί να κάνει τα πάντα. Υπήρξαν όμως παλινωδίες οι οποίες κατέληξαν σε μία πολύ μεγάλη καθυστέρηση, γεγονός που φάνηκε.

Οταν το Συμβόλαιο Αλλαγής δόθηκε στο φως της δημοσιότητας, βρισκόμασταν ήδη σχεδόν στο μέσο της προεκλογικής εκστρατείας με ότι αυτό συνεπάγεται για το χρόνο που είχε μπροστά του ο Αλέξης Τσίπρας για να το επικοινωνήσει στους ψηφοφόρους. Εγινε, έτσι, για μία ακόμη φορά σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα αμιγώς “επαγγελματικό” κόμμα, ότι του λείπουν τα στελέχη που μπορούν να κάνουν γρήγορα και αποτελεσματικά τη δουλειά και να κριθούν γι’ αυτό. Η πολύ σκληρή δουλειά συγκεκριμένων ανθρώπων δεν ήταν αρκετή.

4. Στροφή στο κέντρο

Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στον κολοφώνα της εκλογικής του αποδοχής (το 2012 και το 2015) ως κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Δεν κρυβόταν, δεν προσποιούταν ότι είναι κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι. Ξέραμε όλοι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως, ας το πούμε χονδροειδώς για να συνεννοηθούμε, μετεξέλιξη του Συνασπισμού και ως απόγονος του ΚΚΕ εσωτερικού ερχόταν από τα αριστερά. Ακόμα και μετά τον οδυνηρό αλλά αναγκαίο συμβιβασμό του καλοκαιριού του 2015 που προκάλεσε και τη μεγάλη διάσπαση στο εσωτερικό του δεν τέθηκε θέμα μετατόπισης ιδεολογικού προσανατολισμού.

Ομως, κατά την κυβερνητική του θητεία, ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε την εμμονή να προσεγγίσει τον περίφημο μεσαίο χώρο. Το έκανε άγαρμπα και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση κυρίως. Θα έλεγε κανείς ότι απέκτησε το σύνδρομο αυτού που αλλάζει συχνά πλευρό στον ύπνο του. Εμεινε ξεσκέπαστος και από τις δύο πλευρές. Επαψε να είναι αυτό που ήταν, απώλεσε την πρώτη και κύρια πολιτική του ταυτότητα. Τελικά το κέντρο δεν το έφτασε ποτέ, από τα αριστερά του αιμορράγησε ακατάσχετα, από τα δεξιά του επίσης. Πλήρες το αδιέξοδο της πολυδιαφημισμένης διεύρυνσης.

5. Μίμηση του ΠΑΣΟΚ

Για κάποιο λόγο που δεν μας είναι απολύτως ξεκάθαρος ο ΣΥΡΙΖΑ βάλθηκε σ’ αυτήν την προεκλογική εκστρατεία να βγάλει από το χρονοντούλαπο της ιστορίας τα συνθήματα του ΠΑΣΟΚ το 1981. “Αλλαγή” λοιπόν. Εκ πρώτης όψεως ίσως και να μην ήταν κακή επιλογή, αρκεί να εξηγούσε κανείς στον κόσμο στο τι ακριβώς συνίσταται αυτή η αλλαγή. Την ίδια ώρα όμως το…original ΠΑΣΟΚ έδειχνε να παίρνει και πάλι τα πάνω του.

Πολύ λογικά διεκδίκησε το μερίδιο που του αναλογούσε στην έτσι και αλλιώς δική του ιστορία. Ο Αλέξης Τσίπρας είπε παραπάνω από δέκα φορές κατά τη διάρκεια των προεκλογικών του συγκεντρώσεων ότι η κληρονομιά του Ανδρέα δεν ανήκει μόνο στο ΠΑΣΟΚ σε μία προσπάθεια να πείσει ότι είναι ο ίδιος ο κύριος εκφραστής της “Δημοκρατικής Παράταξης”. Τα σχήματα αυτά όμως ανήκουν στο παρελθόν, όπως και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Ακόμα και το ίδιο το τωρινό ΠΑΣΟΚ δεν τον επικαλείται πλέον τόσο συχνά. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως επέμεινε σ’ ένα στείρο μιμητισμό που αν δεν τον ζημίωσε, πάντως σίγουρα δεν τον ωφέλησε.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις