Ποια τζάκια καταστρέφουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία;

Τα σύννεφα καπνού πάνω από τις πόλεις συμβολίζουν την Ελλάδα της λιτότητας και της φτώχειας, εξαφανίζοντας στο θολό τοπίο το success story της κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση παίρνει μέτρα για το φαινόμενο της αιθαλομίχλης: Συστήνει το σβήσιμο των τζακιών σε ανθρώπους που δεν έχουν άλλο τρόπο να ζεσταθούν. Διακόπτει τη λειτουργία παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα στις εξουθενωμένες πλέον οικογένειες. Απαγορεύει την κυκλοφορία των παλαιών αυτοκινήτων και περιορίζει την κυκλοφορία των ηλικιωμένων.

Συστάσεις, υποδείξεις και αδιέξοδες απαγορεύσεις αντί για λύσεις στο πρόβλημα της θέρμανσης, μιας από τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου που δεν καλύπτεται για χιλιάδες συμπολίτες μας. Η κυβέρνηση αρνείται να μειώσει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, αρνείται να πιέσει για μείωση των τιμολογίων στο φυσικό αέριο και στο ηλεκτρικό. Οι εκπτώσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ και το υποτιθέμενο επίδομα θέρμανσης ρίχνουν στάχτη στα μάτια του κόσμου διαμορφώνοντας την ψευδαίσθηση εναλλακτικών λύσεων.

Η οικονομική δυσπραγία σε συνδυασμό με τις αυξημένες τιμές στο πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο έχουν αναγκάσει χιλιάδες πολίτες που κρυώνουν να αναζητούν οικονομικότερους τρόπους θέρμανσης. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τα καυσόξυλα και στην προσπάθειά τους να ζεσταθούν καίνε ό,τι βρουν.

Είναι απορίας άξιο το πώς φτάσαμε η καταστροφή του περιβάλλοντος και η απειλή της δημόσιας υγείας να προσάπτονται τελικά στους φτωχούς.

Χωρίς να αμφισβητείται η σοβαρότητα της κατάστασης, χρειάζεται να ειπωθεί ότι η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή δεν συντελείται από τα τζάκια και τις ξυλόσομπες των φτωχών αλλά από άλλα «τζάκια» που φέρνουν εγχώριους και διεθνείς «επενδυτές» στη χώρα στο όνομα της ανάπτυξης, αδιαφορώντας για την προστασία του περιβάλλοντος και για την υγεία των πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επένδυση στις Σκουριές. Όσοι δε επιχειρήσουν να τους χαλάσουν τα σχέδια λοιδορούνται, συλλαμβάνονται, φυλακίζονται και εμφανίζονται ως εχθροί της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μιας περιοχής ή ολόκληρης της χώρας.

Αυτή η «ανάπτυξη» ωστόσο αφορά ελάχιστα μόνο «τζάκια αφού για τους πολλούς φέρνει μισθούς πείνας, αναλώσιμους και απροστάτευτους εργαζόμενους, περισσότερη ανεργία, φτώχεια και απόγνωση. Η δε περιβαλλοντολογική πολιτική, αν χρειαστεί, εύκολα καταλήγει στην άρση των περιορισμών για την προστασία του περιβάλλοντος και στη νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών προκειμένου να υλοποιηθεί η επένδυση.

Οι μεγάλες οικολογικές καταστροφές που επιφέρουν δυσμενείς κλιματικές αλλαγές όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη και σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών γίνονται από τις μεγάλες βιομηχανίες οι οποίες στο πλαίσιο της αποκόμισης ολοένα και μεγαλύτερου κέρδους ασκούν πιέσεις και εκβιάζουν αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις. Οι φυσικοί πόροι μειώνονται, οι πηγές ενέργειας στερεύουν, το περιβάλλον καταστρέφεται και την ευθύνη σίγουρα δεν την έχουν οι «φτωχοδιάβολοι» της κρίσης, αλλά κάποιοι άλλοι.

Για να καθαρίσει το θολό τοπίο των πόλεων της κρίσης, της λιτότητας και της φτώχειας  πρέπει να σβήσουν άλλα «τζάκια» που καπνίζουν πολύ περισσότερο διαμορφώνοντας ασφυκτικές συνθήκες για όλο και περισσότερους στερώντας τους βασικά δικαιώματα, όπως η εργασία, η ιατρική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η ασφαλής διαβίωση.

* Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος είναι  αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. Δραστηριοποιείται στον τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων από το 1983 και είναι Πρόεδρος της Επιστημονικής και Συμβουλευτικής Επιτροπής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων (WFTC).