Ρέντη: Έγκλημα με κυβερνητική ευθύνη

Ένας 31χρονος αστυνομικός χαροπαλεύει μετά από δολοφονική ευθεία βολή ναυτικής φωτοβολίδας σε επεισόδια σε αγώνα βόλεϊ. Το γεγονός προκαλεί αποτροπιασμό και θλίψη. Ωστόσο, δεν προκαλεί έκπληξη, γιατί παρόμοιες αθλιότητες μόνο σπάνιες δεν είναι στα ελληνικά γήπεδα. Δεν χρειάζεται να παραθέσει κανείς ολόκληρο τον μακρύ κατάλογο περιστατικών οπαδικής βίας.

Αρκούν τα ονόματα Μιχάλης Κατσούρης και Άλκης Καμπανός για να αναδειχτεί η σύνδεση των ελληνικών γηπέδων με την πιο βαριά και αποτρόπαιη εγκληματικότητα. Το τραγικό γεγονός του Ρέντη δεν αποτελεί λοιπόν μεμονωμένο περιστατικό εγκληματικής αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

Όχι μεμονωμένο περιστατικό

Ακριβώς το ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μεμονωμένο περιστατικό, δείχνει ότι οι ευθύνες δεν βαρύνουν μόνο τους άμεσα εμπλεκόμενους. Γιατί όταν σε ένα κοινωνικό χώρο χάνονται ξανά και ξανά ζωές από εγκληματικές ενέργειες, φέρουν επίσης βαρύτατη ευθύνη όσοι (υποτίθεται ότι) είναι επιφορτισμένοι με την υπεράσπιση της ζωής και της ακεραιότητας των πολιτών, καθώς και οι πολιτικοί προϊστάμενοί τους που (υποτίθεται ότι) διαμορφώνουν τον στρατηγικό σχεδιασμό για την προστασία των πολιτών.

Τα επαναλαμβανόμενα εγκλήματα στα γήπεδα συνιστούν τις αιματηρές (και γι’ αυτό αδιάψευστες) αποδείξεις αποτυχίας της αστυνομίας και της κυβέρνησης να επιτελέσουν το ύψιστο καθήκον τους, την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Κι είναι ασυγχώρητη αποτυχία. Γιατί την πρώτη φορά η αποτυχία μπορεί να αποδοθεί στην ατυχία ή το ανθρώπινο λάθος. Αλλά όταν η αποτυχία είναι επαναλαμβανόμενη και μάλιστα για τόσο σημαντικό (το πιο σημαντικό) ζήτημα, τότε είναι ασυγχώρητη.

Οι συσκέψεις και οι στρατοί

Θα ήταν φαιδρός λαϊκισμός να ζητάει κανείς από μια κυβέρνηση να επιλύσει το πρόβλημα της εγκληματικότητας από τη μια μέρα στην άλλη, δεδομένου ότι τα αίτιά της είναι κοινωνικά και σχετίζονται με τον κοινωνικό αποκλεισμό και με τις κυρίαρχες αξίες. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει στήσει την πολιτική καριέρα του στη ρητορεία περί νόμου και τάξης -για την ακρίβεια στην καλλιέργεια ηθικού πανικού για την εγκληματικότητα. Ο πολιτικός που πάμπολλες φορές υποσχέθηκε «ασφάλεια» στα πέντε χρόνια της διακυβέρνησής του «πέτυχε» την πρωτοφανή έξαρση των μαφιόζικων εγκλημάτων και της οπαδικής βίας.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την οπαδική βία η κυβερνητική στάση θα έμοιαζε αστεία, αν δεν είχαμε να κάνουμε με τόσο δραματικά περιστατικά. Μετά από κάθε οπαδικό έγκλημα ο πρωθυπουργός καλεί μια ευρεία σύσκεψη, η οποία κάθε φορά αποφασίζει να «φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο» και ανακοινώνει την κατάργηση των συνδέσμων οπαδών, τους οποίους στο παρελθόν έχουν καταργήσει επίσης ο Κοντονής και ο Ορφανός.

Στην πραγματικότητα, επί της ουσίας τίποτα δεν γίνεται.

Συλλογική ευθύνη

Μπορεί η ΕΛΑΣ και η κυβέρνηση να μην μπορούν να προστατεύσουν την ανθρώπινη ζωή, εντούτοις, δείχνουν αξιοσημείωτη ετοιμότητα όταν πρόκειται για την παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών. Η περικύκλωση από την αστυνομία του γηπέδου Μελίνα Μερκούρη και η προσαγωγή όλων των αντρών πάνω πάνω από 15 ετών (424 συνολικά) δεν ανταποκρίνεται στη λογική του «κράτους δικαίου», αλλά σε εκείνη της συλλογικής ευθύνης και των αντιποίνων. Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων συνεχίστηκαν με την παρεμπόδιση της επικοινωνίας των συλληφθέντων με τους συνηγόρους τους.

Για μια ακόμα φορά πρέπει να πούμε τα αυτονόητα. Κανένα έγκλημα, όσο σοβαρό κι αν είναι, δεν δικαιολογεί τις παραβιάσεις δικαιωμάτων. Άλλο η απόδοση δικαιοσύνης και άλλο η βεντέτα. Και δεν μπορεί να μη συγκρίνει κανείς τον «ζήλο» της αστυνομία στο Ρέντη με την ολιγωρία που επιδεικνύει σε άλλα εγκλήματα, με τελευταία τη γυναικοκτονία στη Σαλαμίνα.

Έχουμε έλλειμμα ασφάλειας, αλλά πλεόνασμα αυθαιρεσίας.