Revenge porn, γυναικείος αυνανισμός και έκτρωση στην ελληνική τηλεόραση

Πολύ θετικές είναι στην πλειοψηφία τους οι εντυπώσεις των τηλεθεατών για τη νέα σειρά “Milky Way” που προβάλλεται στο MEGA, ασχέτως των ακραίων φωνών που κάνουν λόγο για “εκπόρνευση των παιδιών μας”, οι οποίες είναι ελάχιστες και προέρχονται από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, συνήθως από λάτρεις του “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια”, που ούτως ή άλλως αντιτίθενται σε κάθε μορφής προοδευτισμό.

Οι άνθρωποι που έχουν τα μυαλά και τις ψυχές τους ανοιχτά, εκτιμούν το γεγονός ότι η σειρά του Βασίλη Κεκάτου είναι μια φρέσκια πρόταση στην ελληνική τηλεόραση – αν όχι το μέλλον της – καθώς, όχι απλά αποτυπώνει τη σημερινή πραγματικότητα, αλλά διαθέτει γενικότερα μια σύγχρονη ματιά στο σύνολό της.

Πέραν της ποιητικής αισθητικής της σειράς, της ονειρικής φωτογραφίας και της κινηματογραφικής προσέγγισης, το “Milky Way” θίγει μια σειρά από σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, για τα οποία σπανίως μιλάμε ανοιχτά. Σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε να γίνεται, αφού στις πιο πρόσφατες σειρές γίνονται αρκετές προσπάθειες για να αναδειχθούν τέτοιου είδους θέματα, με το περσινό “Maestro” του Χριστόφορου Παπακαλιάτη να αποτελεί μία χαρακτηριστική περίπτωση. Εδώ, όμως, ο βραβευμένος δημιουργός το κάνει με έναν δικό του, ιδιαίτερο τρόπο: διακριτικά, με τρυφερότητα, με ευαισθησία και με σεβασμό.

Από το πρώτο κιόλας επεισόδιο, είχε γίνει εμφανής ο προσανατολισμός της σειράς στην ανάδειξη των παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας. Η ομοφοβία, η πατριαρχία, ο σεξισμός, η θρησκοληψία, τα στερεότυπα, ήταν ορισμένα από τα θέματα που με μαεστρία “άγγιξε” ο Κεκάτος, μέσα από διάφορες σκηνές και διαλόγους. Η σειρά φέρει αρκετά φεμινιστικά στοιχεία, αφού, έτσι κι αλλιώς, κεντρική ηρωίδα της είναι η Μαρία: ένα 17χρονο κορίτσι γεμάτο όνειρα που μένει έγκυος και εγκλωβίζεται στα “πρέπει” του περίγυρου και της κοινωνίας, που δεν της δίνουν άλλη επιλογή από το να φέρει αυτό το παιδί στον κόσμο, θέλοντας και μη.

Στο επεισόδιο της Πέμπτης 16/11, ορισμένες από τις σκηνές που προβλήθηκαν και τα κοινωνικά θέματα που θίχτηκαν, μας έφεραν ένα βήμα πιο κοντά στο να ανοίξει επιτέλους η συζήτηση για θέματα που ακόμα θεωρούνται ταμπού ή που έχουν δαιμονοποιηθεί και, ως αποτέλεσμα, αποσιωπούνται, ενώ υπάρχουν και απασχολούν – ή θα έπρεπε να απασχολούν.

Αρχικά, ο Βασίλης Κεκάτος έφερε σε πρώτο πλάνο το έγκλημα (γιατί έγκλημα είναι) του revenge porn ή αλλιώς της εκδικητικής πορνογραφίας, της διανομής/αναπαραγωγής, δηλαδή, προσωπικών σεξουαλικών εικόνων/βίντεο ατόμων, χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Παρουσιάζοντας το παρελθόν της Αθηνάς, της κολλητής φίλης της Μαρίας, είδαμε πως η ηρωίδα είχε πέσει θύμα από τον πρώτο της σύντροφο, ο οποίος βιντεοσκόπησε μία σεξουαλική πράξη τους και στη συνέχεια έστειλε το υλικό σε όλο το σχολείο.

Η ηθοποιός που υποδύεται την Αθηνά, η Στυλιάνα Ιωάννου, είχε περιγράψει στη συνέντευξή της στο Magazine του NEWS 24/7 το πώς επηρέασε το γεγονός αυτό την ηρωίδα: “Βλέπουμε ένα τραυματικό γεγονός για την ίδια, που συνέβη στο παρελθόν και το οποίο την έκανε πολύ ευάλωτη. Η Αθηνά “λυγίζει” και “σπάει”, ενώ καταλαβαίνουμε ότι η αυστηρή συμπεριφορά της δεν προκύπτει μόνο από την οικογένειά της, αλλά και από το γεγονός ότι έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στους ανθρώπους και, ειδικά, στους άνδρες. Είναι θυμωμένη με το κοινωνικό σύνολο. Και χτίζει αυτό το τείχος, για να επιβιώσει από το τραυματικό γεγονός που της έχει συμβεί, είναι μια άμυνα”.

Και ενώ η Αθηνά ήταν το θύμα της υπόθεσης, έγινε περίγελος του σχολείου, ενώ ο θύτης φάνηκε “μάγκας”. Εκείνη ντράπηκε, εκείνος περηφανεύτηκε. “Ο μαλάκας έχει μεγάλο καυλί. Η Αθηνά είναι πουτάνα” ακούγεται στη σειρά, για το πώς παρουσιάστηκε το θέμα στο σχολείο και στους συμμαθητές τους. Κάπως έτσι λειτουργεί στα αλήθεια η πατριαρχία (που για ορισμένους δεν υπάρχει καν), κάπως έτσι λειτουργεί η ίδια η κοινωνία μας, στην οποία μαθαίνουμε στα κορίτσια να ντρέπονται για το σεξ και στα αγόρια να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες ερωτικές εμπειρίες μπορούν.

Οι γυναίκες εγκλωβίζονταν για πολλά χρόνια στις ενοχές που η πατριαρχία δημιούργησε για αυτές. Το θέμα είναι πως ακόμα και σήμερα, που ζούμε στο 2023, δεν έχουν καταφέρει να “ξορκίσουν” τις ενοχές αυτές. Η γυναικεία απόλαυση στο σεξ, η συναίνεση, ο οργασμός, η αυτοϊκανοποίηση, η ανοχή, το συζυγικό καθήκον, το ίδιο το γυναικείο σώμα, συνεχίζουν να αποτελούν θέματα τα οποία σπάνια “αγγίζουμε” και αποφεύγουμε να τα συζητήσουμε στη σωστή και στην πραγματική τους διάσταση. Τα θέματα αυτά συνεχίζουν να τίθενται υπό διαπραγμάτευση στις καθημερινές μας σχέσεις, ενώ στις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια για απενεχοποίησή τους, συναντάμε πάντα μπροστά μας το τείχος του μισογυνισμού, που θέλει ξανά θα θέσει όρια, ακόμη και στις συζητήσεις.

Ο Βασίλης Κεκάτος, στο τρίτο επεισόδιο, “μίλησε” και για αυτή την πολύ σημαντική καταπίεση που αισθάνονται οι γυναίκες, μέσα από μια σκηνή με πρωταγωνίστρια την Γιούλικα Σκαφιδά. Η τηλεοπτική Ελένη, μητέρα της Μαρίας, προσπαθεί να προσεγγίσει ερωτικά τον σύζυγό της και να αναζωπυρώσει την σεξουαλική τους ζωή, ωστόσο, δέχεται μια διαρκή απόρριψη. Καθώς η επιθυμία της για σεξ είναι ιδιαίτερα έντονη, σε μια στιγμή που είναι μόνη, αυτοϊκανοποιείται, ενώ κατά τη διάρκεια της πράξης φαντασιώνεται ένα γυναικείο χέρι στο πλάι του δικού της.

Η γυναικεία σεξουαλική ικανοποίηση και απόλαυση υπάρχει, ο γυναικείος αυνανισμός υπάρχει. Δεν είναι μύθοι και δεν θα έπρεπε πλέον να αποτελούν ταμπού, ούτε να θεωρούνται “βρώμικα”, “απαγορευμένα” ή “προνόμια” των αρσενικών. Οι γυναίκες έχουν δικαίωμα στο σεξ και στην απόλαυση, όπως ακριβώς και οι άνδρες, και η ντροπή δεν συνιστά παρά ένα επίκτητο συναίσθημα, που η πατριαρχία δημιούργησε στο πλαίσιο της εξουσίας και υπεροχής του ανδρικού φύλου.

Το ίδιο συνέβη και με το γυναικείο σώμα, για το οποίο όλοι είχαν λόγο (για δεκαετίας ολόκληρες έως και σήμερα), εκτός από τα ίδια τα άτομα στα οποία ανήκει. Στο προχθεσινό επεισόδιο της σειράς, όμως, έγινε και σε αυτό το θέμα ένα ακόμα βήμα, αφού ακούστηκε, επιτέλους, η λέξη “έκτρωση”. Και εξηγούμαι. Στα επεισόδια που προηγήθηκαν, για τη νεαρή Μαρία ήταν μονόδρομος το να κυοφορήσει, να γεννήσει και να μεγαλώσει το μωρό, αφού δεν της δόθηκε καμία άλλη επιλογή. Και όχι μόνο αυτό. Στην ουσία, δεν της δόθηκε ούτε ο χώρος, ούτε ο χρόνος, για να σκεφτεί, να επεξεργαστεί αυτό που της συνέβη, να εκφραστεί και τελικά να αποφασίσει τι θέλει να κάνει.

Η επιλογή της άμβλωσης δεν υπονοήθηκε καν, ήταν αυτονόητο πως θα κρατούσε το παιδί. Μέχρι που στο τέλος του επεισοδίου, και μετά από τη συζήτηση που είχε με τον Τζο, ο οποίος της είπε ότι το τι θα κάνει με το σώμα της αποτελεί δική της απόφαση, η Μαρία ξεστομίζει πως θέλει να κάνει έκτρωση. Και αυτό αποτελεί ένα μεγάλο μάθημα για όλα τα κορίτσια και τις γυναίκες εκεί έξω, που ενδεχομένως να αισθάνονται πως δεν έχουν επιλογή ή πως δεν έχουν δικαίωμα στην επιλογή, επειδή “έτσι πρέπει”, επειδή “τι θα πει η γειτονιά” ή επειδή “αυτός είναι ο προορισμός της γυναίκας”.

Μπορεί για κάποιους να θεωρείται υπερβολή, για άλλους να είναι αυτονόητο πως έχουμε αυτό το δικαίωμα. Όμως, δεν είναι έτσι. Η αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος υποτιμάται διαρκώς στη σύγχρονη κοινωνία, ενώ σε κάποιες χώρες δεν υπάρχει καν σαν έννοια. Αν σκεφτούμε πως πριν από έναν χρόνο το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέστειλε τη συνταγματική προστασία της άμβλωσης ή αν θυμηθούμε τα “δικά μας”, με τις αφίσες του “αφήστε με να ζήσω” στο Μετρό της Αθήνας, τότε θα συνειδητοποιήσουμε πως τίποτα δεν είναι αυτονόητο, κι ας οδεύουμε προς το 2024. Σε ορισμένες χώρες οι γυναίκες αναγκάζονται να γεννήσουν το παιδί του βιαστή τους.

Ο Βασίλης Κεκάτος “φωτίζει” μια πλευρά των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σκύβοντας με σεβασμό και με τρυφερότητα πάνω σε κοινωνικά ζητήματα, των οποίων η προβολή και η ανάδειξη στην ελληνική τηλεόραση μόνο χρήσιμη μπορεί να είναι.