Σε τι κόσμο με έφερες μαμά;

Tελείωσα προχθές τη σειρά “Years and Years” – όσοι την έχουν δει καταλαβαίνουν και για όσους δεν την έχουν δει θα πω ότι γυρίστηκε το 2019, η αφήγησή της φθάνει μέχρι το 2031 και είναι τόσο προφητική σε βαθμό spooky. Είναι από τις καλύτερες σειρές που έχω δει, από τις πιο δυστοπικές, δυσοίωνες και στενάχωρες συγχρόνως – περιγράφει τη ζωή μιας οικογένειας μεγάλης, τα προβλήματά τους μέσα σε μια κοινωνία που έχει από όλα: μίνι δικτατορίσκους, παγκόσμιους πολέμους που μαίνονται με πυρηνικές εκρήξεις, τεχνολογία χωρίς έλεγχο μέχρι και εμφύτευση micro chips για να μιλάς με το χέρι στο τηλέφωνο χωρίς συσκευή, στρατόπεδα συγκέντρωσης ξένων μέσα στα οποία διασπείρεται μία πανδημία, απολύσεις και ανεργία χωρίς τέλος, κλείσιμο τραπεζών και χρεωκοπίες και εννοείται περιβαλλοντικά θέματα και φαγητά μεταλλαγμένα. Μόνο οι γυναικοκτονίες και οι βασανισμοί παιδιών έλειπαν, αλλά μάλλον γιατί αυτά είναι παλιές ιστορίες και όχι νέας κοπής θέματα.

Σας θυμίζει κάτι; Δεν είναι αυτή η νέα τάξη πραγμάτων μας; Δεν είναι αυτός ο κόσμος που ζούμε και ο κόσμος που καλλιεργείται για τα παιδιά μας; Ποιος δεν θα είχε βγάλει τρελό κάποιον που θα προμήνυε πανδημία και κλεισίματα τραπεζών; Ποιος είχε διανοηθεί ότι με περίσσιο θράσος ένας «πλανητάρχης» θα ξεστόμιζε καθημερινά ό,τι μα ό,τι γουστάρει και αυτό κάπως θα γινόταν ανεκτό; Και μαζί με τον αιώνιο εχθρό του θα μοίραζαν στο τραπέζι μία χώρα – όχι ένα κέικ, μία χώρα!

Μετά από χρόνια προσπάθειας να λέμε «άνθρωποι με ειδικές ικανότητες» αντί «με ειδικές ανάγκες», ειπώνεται στο καφενείο της τηλεόρασης κάτι αδιανόητο. Ο συνάδελφος θα ζητήσει συγγνώμη πράγματι – και ας πούμε πως του ξέφυγε γιατί τόσες ώρες στον αέρα θα πεις και την κοτσάνα σου – ωστόσο για μένα το πρόβλημα είναι ότι όταν κάτι τέτοιο σου ξεφεύγει, σημαίνει πως το πιστεύεις βαθιά. Και αυτό με θλίβει για κάποιον που έχει δημόσιο λόγο. Την ίδια ώρα, κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως υπάρχουν και καλοί Χριστιανοί, που δεν βανδαλίζουν και δεν είναι ωραίο να τσουβαλιάζουμε επειδή μπήκε κάποιος στην Πινακοθήκη και ξερίζωσε μερικά έργα. Ξέρεις, και αυτό, όταν το συζητάς έτσι είναι με τη σειρά του εξίσου ύπουλο και συντελεί σε αυτή την κοινωνία ανεκτικότητας και βίας και μη δημοκρατίας. Τι θα πει «υπάρχουν και άλλοι, καλοί Χριστιανοί;». Εννοείται πως υπάρχουν. Τι μας το λες; Η συζήτηση δεν γίνεται για την εκάστοτε θρησκεία – μην κοιτάς που αυτός ο γελοίος «άκουσε την Παναγία που τον καθοδήγησε». Γίνεται για την ελευθερία λόγου, την ελευθερία της τέχνης, την ελευθερία γενικώς. 

Αυτή την ελευθερία που όπως διαμορφώνεται ο σημερινός κόσμος, μοιάζει όλο και πιο δύσκολο να έχουμε. Τα κοινωνικά δίκτυα, που προσφέρουν «ελευθερία», λειτουργούν όσο καταπιεστικά και ένας κακοποιητής πίσω από την πλάτη σου. Με το πρόσχημα τού ότι μπορεί ο καθένας να εκφραστεί, έχουμε φθάσει να τρέμουμε μήπως τα παιδιά μας πέσουν θύματα εκβιασμών, παραπλανήσεων, βιασμών κλπ. Ανεξέλεγκτα τα δίκτυα – και καλά, άμα ανεβάσεις μία φωτογραφία άσεμνη θα στην κατεβάσουν αλλά χιλιάδες τρομοκράτες κάθε λογής δρουν εκεί μέσα σταθερά-, ανεξέλεγκτοι οι οδηγοί στον δρόμο, ανεξέλεγκτοι βουλευτές…

Ξέρεις, η ανεκτικότητα χτίζεται. Αυτό το «γίνεται» είναι το χειρότερο ρήμα στα χέρια κάθε μικρού ή μεγαλύτερου παραληρηματικού τύπου ανθρώπου. Γίνεται να σκοτώσεις τη γυναίκα σου και να είσαι ελεύθερος σε λίγα χρόνια. Γίνεται να εισβάλεις σε ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της χώρας ως άνθρωπος της Βουλής της χώρας και να βανδαλίζεις. Γίνεται να σπας ανενόχλητος τα μάρμαρα μπροστά στους φύλακες της τάξης. Γίνεται να βγαίνεις στο κουτί και λες ό,τι σου κατέβει στο κεφάλι, να προσβάλεις, να μειώνεις, να λες τεράστιες αγραμματοσύνες σε σοβαρά δελτία ειδήσεων (οπότε γιατί ο Κωστάκης να μάθει να μιλάει σωστά). Γίνεται να λες πως δεν νομιμοποιείς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αυτό να περνάει. Γίνεται να παρανομείς καθημερινά οδηγώντας και παρκάροντας και να μην τιμωρείσαι. Όλα γίνονται σε αυτή την κοινωνία τη δική μας τη μικρή αλλά και την παγκόσμια τη μεγάλη.

Κάποτε ήταν το Je suis. Μετά οι Ταλιμπάν. Τώρα οι νομιμοποιημένοι «Ταλιμπάν» της Δύσης μα και της Ανατολής. Και η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνολογίας – δεν τη δαιμονοποιώ ασφαλώς όμως δεν μπορώ να μην νιώθω πως όσο τα χέρια έχουν πάψει να αγγίζονται, τόσο οι ψυχές παγώνουν και η νέα τάξη πραγμάτων θα δρα με κβαντικά τσιπ και θυμό. Είναι όλοι θυμωμένοι παιδιά. Γιατί τίποτα γύρω μας δεν είναι απαλό. Τρυφερό και ανθρώπινο. Ηπιο και αργό. Φυσιολογικό. Ευγενικό και ισορροπημένο. ΔΙΚΑΙΟ.