Σκοπιανό: Το ενεργειακό (μας) όφελος πακέτο με τη λύση

Κατά πολλούς το timing για την επίλυση του ζητήματος της ονοματοδοσίας της γειτονικής μας χώρας ώστε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, είναι τώρα θετικό,  λόγω της συμπεριφοράς της νέας κυβέρνησής της.

Πράγματι, ο Ζάεφ έχει δείξει πως η πρόθεση του είναι να βρεθεί μια λύση συμβιβαστική, έτσι ώστε να κλείσει  ένα από τα μεγάλα μέτωπά του. Είναι άλλωστε γνωστό ότι το  πιο φλέγον για τη γειτονική μας χώρα ζήτημα , είναι εκείνο των αλβανόφωνων που αποτελούν το 22% του πληθυσμού.

Το όλο θέμα της ονοματοδοσίας της πΓΔΜ είναι πραγματικά εθνικό ζήτημα για τα Σκόπια: μέσα από την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, οι γείτονές μας θα επιδιώξουν να μπουν σε μια περίοδο εσωτερικής ομαλότητας, έστω και με διεθνή “υψηλή” εποπτεία.

Όπως άλλωστε εξηγούσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ που βρέθηκε στη χώρα εν μέσω αντιδράσεων από την πλευρά των αλβανόφωνων,  δεν πρόκειται να υπάρξει  η επιθυμητή από όλους ένταξη στη Συμμαχία, αν δεν λυθεί πρώτα το ζήτημα της ονομασίας της χώρας.

Αναμφίβολα, και  για τη δική μας χώρα το θέμα αποτελεί ένα κεφάλαιο γεωστρατηγικής σημασίας. Εν μέσω αλυτρωτικών αξιώσεων από βορρά και ανατολή –  κοινώς από Αλβανία και Τουρκία –  η Ελλάδα χρειάζεται έναν σταθερό σύμμαχο που μέχρι πρότινος μπορεί να φάνταζε “εχθρός”, αλλά στην πραγματικότητα θα μπορούσε να μεταβληθεί σε  ιδανικό  οικονομικό εταίρο. Ένα  όνομα που θα εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές θα έθετε τα θεμέλια μιας συνύπαρξης που μπορεί να εξελιχθεί και να εμβαθυνθεί  σε βάθος χρόνου. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει πως η δική μας πλευρά πρέπει να συμβιβαστεί σε μια μη ικανοποιητική -για την πλειοψηφία του κοινοβουλίου και του λαού- λύση, με οποιοδήποτε κόστος.

Άλλωστε – και εν αναμονή της λύσης –  οι ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας-πΓΔΜ έχουν μπει  σε τροχιά αναβάθμισης μετά την πρόσφατη ανακοίνωση νέων έργων. Σε αυτά περιλαμβάνεται η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου από τη Θεσσαλονίκη (Νέα Μεσημβρία) προς τα Σκόπια καθώς και η αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προοπτικές τόσο στην εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας όσο και στον τομέα των υγρών καυσίμων.

Από το 1999 άλλωστε τα Ελληνικά Πετρέλαια ελέγχουν την πλειοψηφία των μετοχών του διυλιστηρίου ΟΚΤΑ της πΓΔΜ το οποίο από το 2002 έχει διασυνδεθεί με το διυλιστήριο των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη μέσω αγωγού μεταφοράς καυσίμων. Η λειτουργία του διυλιστηρίου αλλά και του αγωγού έχουν διακοπεί και τα ΕΛΠΕ αξιοποιούν  τις δεξαμενές χωρητικότητας 350 εκατομμυρίων λίτρων καθώς και τους σταθμούς φόρτωσης βυτιοφόρων και βαγονιών που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου για τις ανάγκες της τοπικής αγοράς.

Για την ακρίβεια, τα ΕΛΠΕ κατέχουν μερίδιο 75% στην αγορά καυσίμων της πΓΔΜ, διακινώντας ετησίως περισσότερα από 834.000 κυβικά. Παράλληλα, σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας με την Κυβέρνηση της πΓΔΜ για την επαναλειτουργία του αγωγού που συνδέει απευθείας τις εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ με το Διυλιστήριο των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη, τα Σκόπια αναμένεται να αναβαθμιστούν σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, διευκολύνοντας την περαιτέρω διείσδυση του Ομίλου των ΕΛΠΕ στη γειτονική περιοχή του Κοσσόβου και στις αγορές της Νότιας Σερβίας, της Δυτικής Βουλγαρίας και πιθανόν της Αλβανίας. Ο δρόμος που ανοίγεται στα Βαλκάνια, αποτελεί μια ευκαιρία για τη χώρα μας στο οικονομικό πεδίο.

Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου 2017-2026 του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου από τη Νέα Μεσημβρία έως τα σύνορα με την πΓΔΜ στο ύψος του Τελωνειακού Σταθμού Ευζώνων. Πρόκειται για αγωγό μήκους 55 χλμ., προϋπολογισμού 49 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020. Το τμήμα του αγωγού στη γειτονική χώρα προβλέπεται να έχει μήκος 110 χμ. και θα εκτείνεται έως την πόλη Stip.

Την ίδια ώρα η ΔΕΗ ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε πολύ προχωρημένο στάδιο για την εξαγορά του Ομίλου EDS, μίας κορυφαίας εταιρείας στον τομέα της εμπορίας και προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, στη πΓΔΜ καθώς παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις με ένα χαρτοφυλάκιο πελατών 320 MW ή το 40% των εταιρειών με περισσότερους από 50 υπαλλήλους.

Από τα παραπάνω, μπορεί να αντιληφθεί κανείς πως η ενεργειακή αναβάθμιση θα μπορούσε να πάει “πακέτο” με μια ενδεχόμενη συμφωνία για το όνομα, με τα Σκόπια να αναβαθμίζονται τόσο σε σταθερό οικονομικό εταίρο για την Ελλάδα, όσο και σε γεωπολιτικό σύμμαχο.

Ή για να το πούμε διαφορετικά, δεν θα αποτελούν πλέον για εμάς ένα ακόμη “ανοιχτό μέτωπο”, την ώρα που ο γείτονας Σουλτάνος φωνασκεί προς Ευρώπη μεριά απειλώντας με άρση της συμφωνίας για το προσφυγικό, αξιώνει αναθεώρηση της Λωζάνης κατά το δοκούν, ενώ ο Ράμα “ακούει” τις εθνικιστικές κορώνες στη χώρα του και εμφανίζεται σε διπλωματικό επίπεδο με διαφορετικές “γραμμές” ανά περίσταση.

Ο Χρήστος Δεμέτης είναι αρχισυντάκτης του News 24/7