Στουρναρόμετρο

(Φωτογραφία: Sooc.gr)

Στο λεύκωμα με τις πιο όμορφες στιγμές της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γ. Στουρνάρας θα έχει την τιμητική του. Μαζί στα καλά, μαζί και στα άσχημα  καθώς από “κακό σπυρί” μετετράπη σε μπαλαντέρ για να ξεφεύγει η Κυβέρνηση από τα αμείλικτα προβλήματα της πραγματικότητας. Τις τελευταίες ημέρες ακόμη και το τελευταίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την άποψη ότι ο κεντρικός τραπεζίτης κινείται εξωθεσμικά. Η ρητορική αυτή πιστεύουν ότι αλλάζει την ατζέντα.  Ουδείς όμως μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει σε τι συνίσταται η “εξωθεσμική” παρέμβαση Στουρνάρα ούτε επίσης να αναρωτηθεί πόσο θεσμική ή όχι είναι η μετά μανίας κριτική σε έναν θεσμό του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Εκτός από μη θεσμική βεβαίως είναι και επικίνδυνη. Ο Κεντρικός Τραπεζίτης υπήρξε πυλώνας σταθερότητας κατά την περίοδο της (μη) διαπραγμάτευσης Βαρουφάκη. Τότε που με δικές του παρεμβάσεις (ως όφειλε άλλωστε, είναι η δουλειά του) διασφάλιζε την απρόσκοπτη ροή χρήματος στις ελληνικές τράπεζες, την ώρα που οι Έλληνες καταθέτες σήκωναν τις καταθέσεις τους έντρομοι από την “αέναη διαπραγμάτευση”.  Το να απαξιώνει κανείς τον μοναδικό άνθρωπο με θεσμική ιδιότητα που αντιλαμβάνονταν τη χρησιμότητα της αδιάλειπτης λειτουργίας των τραπεζών της εποχή που οι σημερινοί εμπειρικοί οικονομολόγοι του ΣΥΡΙΖΑ τις αποκαλούσαν “μπατιροτράπεζες”, είναι τουλάχιστον παρακινδυνευμένο.

Θα ήταν λιγότερο επικίνδυνο αν εν ‘τω μεταξύ οι επικριτές του τραπεζικού συστήματος είχαν αντιληφθεί το πώς λειτουργεί και ποια είναι η χρησιμότητα του. Εις μάτην όμως. Ακόμη και πρόσφατα ( 31/3/2017) το έντυπο που αποτυπώνει τις απόψεις της Κυβέρνησης κυκλοφόρησε με ένα θέμα στο πρωτοσέλιδο που δείχνει ακριβώς το αντίθετο. “Εξωδικαστικός για υπερχρεωμένες: Διαγραφή προστίμων και τόκων έως 95%”.

Έχοντας αδυναμία να αντιληφθούν πόσο ευαίσθητες είναι οι ισορροπίες στο τραπεζικό σύστημα, υπόσχονται και πάλι σεισάχθεια. Και αν η Αυγή το κάνει λίγο πιο προσεκτικά, η “μετάφραση” από τα στελέχη της Κυβέρνησης ανά την επικράτεια είναι βέβαιο ότι θα γίνεται με πιο brutal τρόπο, σε μια προσπάθεια να κερδίσουν ξανά τη συμπάθεια όσων αυτοπροσδιορίζονται σαν “πελατεία”. Το πόσο ευαίσθητη είναι στις φήμες η τραπεζική ισορροπία, έγινε αμέσως εμφανές καθώς σύμφωνα με τους τραπεζίτες, 8 στα 10 δάνεια που ρυθμίστηκαν, ξεροκοκκίνισαν στο πρώτο αβέβαιο τρίμηνο του έτους.

Ο λόγος φυσικά για τον οποίο η Κυβέρνηση αντιδρά στις τοποθετήσεις Στουρνάρα, δεν σχετίζεται με τη ρύθμιση του τραπεζικού συστήματος αλλά με τις τοποθετήσεις για την οικονομία. Είναι όντως πολιτικές οι θέσεις, πράγμα φυσιολογικό για όποιον κατανοεί τον συσχετισμό πολιτικής και οικονομίας. Δεν είναι όμως ακριβώς προσωπικές οι απόψεις του κου. Στουρνάρα αλλά το αποτέλεσμα μελέτης ανθρώπων με βαθιά γνώση που στελεχώνουν την ΤτΕ.

Η Κυβέρνηση που διατυμπανίζει ότι σέβεται τους θεσμούς και την ανεξαρτησία τους, δυσκολεύεται όταν η πραγματικότητα δεν επιβεβαιώνει αυταπάτες και ιδεοληψίες. Ο Στουρνάρας αποτελεί τον βολικό εχθρό. Όταν οι προβλέψεις του Τραπεζίτη είναι εναρμονισμένες ή κοντά στο κυβερνητικό αφήγημα, πρόκειται για τρανή απόδειξη της επιτυχίας. Τότε ο Στουρνάρας είναι “φίλος” ή έστω στο απυρόβλητο. Όπως έγινε για παράδειγμα στα τέλη Γενάρη όταν ο κεντρικός τραπεζίτης υποστήριζε ότι “η Ελλάδα βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης, γεγονός που επιβάλλει τις μεταρρυθμίσεις να είναι πολιτικά βιώσιμες” (παρουσίαση έκθεσης της EBRD). Ακόμη παλιότερα, τον Οκτώβριο του 2016, ο Τραπεζίτης προέβλεπε ότι: “Σταδιακή βελτίωση της οικονομίας έχει επιφέρει η εφαρμογή του προγράμματος, η οποία έχει προχωρήσει, αν και με βραδείς ρυθμούς” (συνέδριο ΣΕΤΕ).

Το ειδικό όργανο μέτρησης της οργής που προκαλούν οι τοποθετήσεις Στουρνάρα στους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει χτυπήσει κόκκινο τις τελευταίες ημέρες και το σίριαλ θα συνεχιστεί σήμερα με σχετική ερώτηση στη Βουλή, για άσχετο θέμα. Γιατί το θέμα που ενόχλησε περισσότερο ήταν η τοποθέτηση του διοικητή για το ασφαλιστικό που αφενός δεν εναρμονίζεται με την Κυβέρνηση, αφ’ έτερου δίνει την ευκαιρία για πολεμικές δηλώσεις κατά του ΔΝΤ, της ΝΔ και του Στουρνάρα, συλλήβδην.

Να θυμίσουμε μόνο ότι οι εκθέσεις των διοικητών της ΤτΕ ανέκαθεν στηλίτευαν τις πελατειακές πολιτικές των κυβερνήσεων και γι’ αυτό δεν ήταν ποτέ αρεστές στις Κυβερνήσεις. Όπως είχε γίνει για παράδειγμα το 2001 όταν επί διοικήσεως Λουκά Παπαδήμου, είχε ασκηθεί σφοδρή κριτική για τις επιλογές της τότε Κυβέρνησης και πάλι με αντικείμενο το ασφαλιστικό. Τότε οι πασόκοι λαϊκιστές, με επιχειρήματα καφενείου διέσυραν την επιστημονικότητα του Σταμάτη Γιανίτση και υιοθετούσαν πολιτικές YOLO που μας οδήγησαν τελικά στην χρεοκοπία.

Η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης της οικονομίας στις εκθέσεις και τις τοποθετήσεις του, είναι ευτυχώς στο job description της θέσης του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Οι απόψεις των τεχνοκρατών είναι φυσικό να μην βολεύουν. Είναι στην κρίση του καθενός να αποφασίσει ποιον πιστεύει αλλά σίγουρα όχι στην κρίση της κοινωνίας να αποφανθεί εάν κρίνει ότι ο κεντρικός τραπεζίτης εκτελεί σωστά τα καθήκοντά του, όπως αναγκάστηκε να δηλώσει ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης…

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι αρθρογράφος του NEWS 247 και σύμβουλος έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).