Τα λεπτά όρια μεταξύ κανιβαλισμού και ενημέρωσης

Λίγο πριν καταρρεύσει ο Κρίστιαν Έρικσεν και κοπεί η ανάσα ολόκληρου του πλανήτη, μία από τις κάμερες της τηλεοπτικής μετάδοσης τον πιάνει σε ένα κοντινό πλάνο, αμέσως μετά η εικόνα ανοίγει κι ο καλύτερος Δανός ποδοσφαιριστής σωριάζεται στο έδαφος. Ευτυχώς, οι γιατροί και νοσηλευτές επεμβαίνουν έγκαιρα, παρότι ο 29χρονος ποδοσφαιριστής χάνει σε κάποια στιγμή ολότελα τις αισθήσεις του. Ευτυχώς, το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Rigshospitalet βρίσκεται μόλις 500 μέτρα έξω από το Parken Stadium. Ευτυχώς, όπως μάθαμε αργότερα, όταν έβγαινε από το γήπεδο μπορούσε να συνεννοηθεί με τους γιατρούς που έδωσαν μάχη με το χρόνο, για να τον επαναφέρουν. Τα κατάφεραν…

Η σκηνή των ποδοσφαιριστών της Δανίας να έχουν περικυκλώσει τον χώρο, όπου το ιατρικό προσωπικό παρείχε τις πρώτες βοήθειες στον Έρικσεν, μένει χαραγμένη πλέον. Είναι η “σκηνή” που σημάδεψε το Euro 2020, θα την θυμόμαστε για χρόνια. Οι συμπαίκτες του άτυχου άσου της Ίντερ, έχτισαν ένα τείχος γύρω του, θέλοντας να προστατεύσουν τον ίδιο αλλά και τους θεατές στο γήπεδο, από την τρομακτική σκηνή. Με τον απινιδωτή πάνω στο σώμα του, το μόνο που έλειπε είναι να εξελιχθεί το τραγικό συμβάν, σε δημόσιο θέαμα.

Περιέργως, κάποια πλάνα από την τηλεοπτική μετάδοση ξέφυγαν. Όχι για πολύ, αλλά όσο χρειαζόταν για να ξεσηκωθεί άμεσα μια θύελλα διαμαρτυριών από τα social media, με τους θεατές, επώνυμους (πρώην ποδοσφαιριστές, ή προπονητές, σχολιαστές και άλλοι) και μη, να διαμαρτύρονται και να απαιτούν άμεση διακοπή.

Η κρατική τηλεόραση της Δανίας, έκανε μπρέικ. Πολλά κανάλια, όμως, συνέχισαν την μετάδοση, μέσω του διεθνούς κυκλώματος, ανάμεσά τους και η συνδρομητική πλατφόρμα στη Δανία (Viaplay), ο διευθυντής της οποίας, Κιμ Μίκελσεν, απολογήθηκε δημόσια μέσω ανάρτησης στο twitter. “Δανειστήκαμε το διεθνές κύκλωμα από την παραγωγή της UEFA, πιστεύοντας ότι είναι απόλυτα ασφαλές, καθώς υποτίθεται ότι υπήρχε η έγκριση από την διοργανώτρια του Euro. Χωρίς να θέλω δικαιολογήσω τους συναδέλφους μου, βρέθηκαν σε μια δύσκολη θέση, την οποία δεν περίμεναν ποτέ. Προφανώς τα πλάνα ήταν ντροπιαστικά και χρήζουν συγγνώμης…” είπε.

Σάλος ξεσηκώθηκε και στην Αγγλία, όπου το BBC συνέχισε την μετάδοση, με τον σπίκερ να εξηγεί ότι “παίρνουμε την εικόνα από την UEFA και το κανάλι που καλύπτει το ματς στη Δανία”, χωρίς όμως να κοπάζει τον θόρυβο. Ο πρώην διεθνής Άγγλος ποδοσφαιριστής, Ίαν Ράιτ, με 1.9 εκ. followers στο twitter απαίτησε να επιστρέψει η εικόνα της αγγλικής τηλεόρασης στο στούντιο.

Ο Γκάρι Λίνεκερ, που είναι σχολιαστής ποδοσφαίρου στο BBC, έγραψε ένα απολογητικό twitter, ζητώντας στο τέλος συγγνώμη, για τις εικόνες που είχαν μόλις μεταδοθεί. Αργότερα παραδέχθηκε ότι στα 25χρόνια που δουλεύει στην τηλεόραση αυτή ήταν η πιο στενόχωρη, δύσκολη και απρόβλεπτη στιγμή που έζησε…

Ανάλογο σχόλιο έκανε και ο Αντώνης Καρπετόπουλος, που για λογαριασμό του ΑΝΤ1 μαζί με τον Γρηγόρη Παπαβασιλείου, πήραν την σκυτάλη από την μετάδοση του ελληνικού καναλιού, που επίσης μετέδωσε τις συγκεκριμένες εικόνες (και επίσης δέχθηκε καταιγισμό από σχόλια στα social media). Η αλήθεια είναι ότι πηγαίνοντας να καλύψεις ένα αθλητικό γεγονός δεν περνάει ποτέ από το μυαλό σου ότι θα υποχρεωθείς να κάνεις εκτιμήσεις για τη ζωή ενός ποδοσφαιριστή, θα μιλάς με γιατρούς και θα μεταδίδεις πληροφορίες για τη μάχη των γιατρών να σώσουν έναν άνθρωπο.

Ακόμη και οι παραγωγοί της τηλεοπτικής εικόνας αιφνιδιάστηκαν. Η οδηγία της UEFA σε αυτές τις περιπτώσεις (σοβαρών τραυματισμών, ή λιποθυμικών επεισοδίων) είναι μακρινά πλάνα και οπωσδήποτε όχι εστίαση στον χώρο που παρέχονται οι πρώτες βοήθειες από τους γιατρούς. Στην περίπτωση του Έρικσεν η εικόνα, έστω και για λίγα λεπτά, ξέφυγε και ξεσήκωσε τον σάλο.

Μια λεπτή γραμμή, που δεν είναι πάντα ορατή

Από την άλλη, όταν ένας ποδοσφαιριστής πέφτει στο χορτάρι, χωρίς να συντρέχει λόγος τραυματισμού από αντίπαλο, όταν βλέπεις μαλάξεις και απινιδωτές, τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα και μπαίνει μια λεπτή γραμμή που δεν είναι πάντα τόσο ορατή. Μια γραμμή που ξεχωρίζει τον κανιβαλισμό των media, με την ουσιαστική πληροφόρηση. Η καθηγήτρια δημοσιογραφίας, ειδικευμένη στη δεοντολογία, στο πανεπιστήμιο Roskilde Univercity της Κοπεγχάγης, Τζέινι Χάρτλεϊ Μέλερ, δήλωσε στην εφημερίδα Berlingske, ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πολλοί νόμιζαν ότι ο Έρικσεν ήταν νεκρός.

“Είτε ήσουν στο γήπεδο, είτε έβλεπες τις τρομακτικές σκηνές από την τηλεόραση για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα υπήρχε μια σύγχυση και πιστεύαμε ότι ο Έρικσεν είχε χάσει τη μάχη με τη ζωή. Σίγουρα, ο ποδοσφαιριστής, έχει οικογένεια, φίλους, έπρεπε πάνω απ’ όλα να σεβαστούμε αυτό, έπρεπε όμως να υπάρξει μια ενημέρωση την οποία τελικά την βρήκαμε μπαίνοντας στο twitter…” είπε η Μέλερ, που θεώρησε ότι η ανακοίνωση της δανέζικης ομοσπονδίας για την κατάσταση της υγείας του Έρικσεν άργησε αρκετά, για να πληροφορηθούν αρμοδίως για το τι ακριβώς συνέβη.

Η αλήθεια είναι ότι τα social media με την τεράστια, πλέον, επιρροή τους (δείτε τι συνέβη με το περίφημο “Συνέδριο για τη Γονιμότητα”) ταρακούνησαν με τον θόρυβο που δημιούργησαν, μεγάλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς. Έβαλαν φρένο, αν θέλετε και στην ασυδοσία των κανονικών media, που πολλές φορές ξεχνούν τα όρια. Οι φωνές, βέβαια, πολλές φορές κάλυπταν και τη λογική, αφού υπήρχαν σχόλια ακόμη και για τη φωτογραφία (από το AP) που έδειχνε ότι ο Έρικσεν αποχωρούσε από το γήπεδο, έχοντας τις αισθήσεις του.

Ήταν η πρώτη ευχάριστη είδηση μετά από ένα μισάωρο τρόμου, με κάποιους να τη βρίσκουν “αποτρόπαια”, ενώ στην πραγματικότητα ήταν εντελώς διαφορετική. Η αντιφατικότητα των ΜΚΔ σε όλο της το μεγαλείο.

Δεν ήταν ακριβώς “επιθυμία”

Ήταν και μια δραματική βραδιά, για τους κανονικούς δημοσιογράφους, που κάλυπταν τον αγώνα και βρέθηκαν ξαφνικά στην δυσάρεστη θέση να μεταδίδουν πληροφορίες για το αν έχει τις αισθήσεις του ή όχι ο Κρίστιαν Έρισκεν. Δημιουργήθηκε μάλιστα και κομφούζιο για το αν ο αγώνας συνεχιζόταν ή όχι. Τρανταχτό παράδειγμα η live κάλυψη του Guardian, που ενώ μετέδιδε ότι ο αγώνας είχε αναβληθεί οριστικά, οι δυο ομάδες έμπαιναν κανονικά στο γήπεδο για να παίξουν το δεύτερο ημίχρονο (και μπέρδεψε και τον υποφαινόμενο που ελαφρά τη καρδία τουίταρε τη λάθος πληροφορία από το αγγλικό δίκτυο και έγινε … ρεζιλι)

Σύμφωνα με την UEFA ο αγώνας έγινε, γιατί το ήθελαν οι ποδοσφαιριστές των δυο ομάδων. Δεν είναι έτσι ακριβώς. Μετά τα νέα για την καλή κατάσταση του Έρικσεν, η ευρωπαϊκή ομοσπονδία ειδοποίησε πρώτα τη Δανία και μετά τη Φινλανδία, ότι ο αγώνας “είτε θα συνεχιζόταν μέσα στην ημέρα, είτε θα ξανάρχιζε στις 12 το μεσημέρι της Κυριακής”.

Ουσιαστικά οι δυο ομάδες υποχρεώθηκαν, μετά από ένα τέτοιο σοκ, να μπουν στο γήπεδο και να ολοκληρώσουν το ματς, αφού the show must go on, κι ας μας φλόμωσε η UEFA με τις πομφόλυγες για τις αξίες που υπηρετεί, όταν πριν από λίγο καιρό, αποκαλύφθηκε το κυνικό σχέδιο των πλουσίων συλλόγων για την ευρωπαϊκή Super League. Τα ματς θα συνεχιστούν κανονικά. Οι παίκτες είναι υποχρεωμένοι να αγωνίζονται χωρίς διακοπή, όλο τον χρόνο. Κι αν σωριαστεί κανείς στο χορτάρι, δεν τρέχει τίποτε. Θα παίξουν οι υπόλοιποι…

ΥΓ: Δεν γονάτισαν οι Ρώσοι, στην συμβολική κίνηση για το BLM, που έκαναν οι Βέλγοι πριν από το παιχνίδι των δυο ομάδων. Όπως έκαναν και οι Ούγγροι, στο πρόσφατο φιλικό με την Ιρλανδία (οι οπαδοί αποδοκίμαζαν μάλιστα). Στην Εθνική Ουκρανίας, οι φανέλες των ποδοσφαιριστών είχαν στην αρχή ένα σύνθημα που παρέπεμπε στη συνεργασία των εθνικιστών Ουκρανών με τους ναζί, ενώ εμφάνισαν υδατογράφημα με την “ουκρανική” Κριμαία. Η Βόρειος Μακεδονία, θέλει τα αρχικά της να παραπέμπουν στη… σκέτη Μακεδονία (εξυπνάδες σε βάρος της συμφωνίας των Πρεσπών) και άλλα τέτοια γραφικά (ίσως και επικίνδυνα) θα μας απασχολήσουν τις επόμενες μέρες. Δεν είναι τόσο αθώο το ποδόσφαιρο, κρύβει μέσα του ακόμη και φίδια. Όσο για το Βέλγιο δεν ενοχλήθηκε καθόλου από την στάση των Ρώσων ποδοσφαιριστών. Τους φιλοδώρησε με τρία γκολ, δυο εκ των οποίων προήλθαν από τον μαύρο Ρουμελού Λουκακού. Μετά το πρώτο γκολ πήγε κατευθείαν στην τηλεοπτική κάμερα. Όχι για να “την πει” στους ποδοσφαιριστές της Ρωσίας, όσο για να στείλει μήνυμα στον συμπαίκτη του στην Ιντερ, Κρίστιαν Έρικσεν, φωνάζοντας “Κρις σε αγαπάω”…