Ταμείο Ανάκαμψης: Δώρα των Δαναών ή εγκαίνια μιας νέας εποχής;

Όταν δια στόματος πρωθυπουργού άρχισαν να πέφτουν τα δισεκατομμύρια σαν το χαλάζι-μιλάμε για τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας- πήρα μολύβι και χαρτί, οπλίστηκα με υπομονή και βγήκα στις ρούγες των εφημερίδων και των σάιτ για να μάθω τι είναι αυτό το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 και τι σημαίνει για τη χώρα μας.

Άφησα για λίγο στην άκρη την θριαμβολογία και τα παινέματα της κυβέρνησης για τον εαυτό της, καθώς και την κατεδαφιστική ρητορική της αντιπολίτευσης, προσπέρασα κάποιες δημοσιογραφικές αναλύσεις που ξέρεις από πριν τι θα πουν (φιλοκυβερνητικές/αντιπολιτευτικές) και στάθηκα σε δύο ψύχραιμα κείμενα. Του Νίκου Χριστοδουλάκη εδώ στο NEWS 24/7 και του Στέφανου Μάνου στο Liberal.

Εννοείται ότι δεν πέταξα στο καλάθι των αχρήστων τις θέσεις της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ. Κράτησα σημειώσεις για τα συν και τα πλην, μπας κα βγάλω άκρη σε συνδυασμό-με αρωγό, καλύτερα- τα δύο κείμενα που προανέφερα.

Το συμπέρασμα; Πρώτον, πρόκειται για εξαιρετικά φιλόδοξο και φροντισμένο Σχέδιο που αφορά μάλλον την ανακαίνιση του κράτους(ψηφιοποίηση, κατάρτιση, καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της φοροδιαφυγής με σύγχρονα μέσα), παρά την παραγωγική βάση της οικονομίας.

Δεύτερον, περιορίζεται δραστικά-σχεδόν εξαφανίζεται- ο ρόλος του κράτους σχετικά με κρίσιμες επενδύσεις(π.χ. Σχεδιασμός για την Αμυντική Βιομηχανία). Τον λόγο έχουν οι ιδιώτες, οι τράπεζες και οι ευρωπαϊκοί Οργανισμοί.

Τρίτον, καλή και άγια η Πράσινη Ανάπτυξη, με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κλπ, αλλά η χώρα είναι πολύ πιθανό να βρεθεί μπροστά στο εξής δυσάρεστο πού έχει επισημάνει προ καιρού ο Νίκος Χριστοδουλάκης:

Υπάρχει κίνδυνος, σχεδόν όλα τα υλικά που αφορούν τις υποδομές( Γεννήτριες, πάνελ, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας κ.α.) να είναι εισαγωγής. Οπερ σημαίνει ότι τα ωφελήματα από την Πράσινη Ανάπτυξη θα μετριαστούν, καθώς δεν θα ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή, αλλά θα φεύγουν χρήματα για την εισαγωγή των υλικών.

Τέταρτον, εκφράζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ ο φόβος ότι κάποιες μεταρρυθμίσεις (π.χ. στα εργασιακά) θα επιδεινώσουν την κατάσταση των εργαζομένων. Βάσιμος φόβος, ανησυχητική προοπτική.

Πέμπτον, όπως λέει ο Στέφανος Μάνος, η κυβέρνηση «κατασκεύασε ένα λαμπρό οικοδόμημα», αλλά… «παραμέλησε τα θεμέλια»! Δηλαδή ξέχασε ότι η Δικαιοσύνη είναι προβληματική(σ.σ. θάνατος για τις επενδύσεις η πολυετής καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων επι παντοειδών ενστάσεων),ότι καιροφυλακτεί η εξοντωτική ασυναρτησία της πολύπλοκης πολυνομίας και οτι τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα είναι μαχητά.

Κατά τούτο, ο πρώην υπουργός δεν είναι αισιόδοξος για την τύχη του Σχεδίου, ενώ δεν παρέλειψε να εκφράσει τον φόβο του ότι μόλις έρθουν τα χρήματα θα επιπέσουν σαν κοράκια τα συμφέροντα. Και προτείνει ως ασφαλέστερη άμυνα την διαφάνεια.

Εκτον: Παραγωγή ή υπηρεσίες; Το κρίσιμο ερώτημα θέτει ο Νίκος Χριστοδουλάκης, δίνοντας ταυτόχρονα και την απάντηση(από το κείμενό του στο NEWS 24/7):

«Τόσο η τρέχουσα κρίση της πανδημίας, όσο και η κατά πολύ μακρύτερη ύφεση που προηγήθηκε μας δίδαξαν ότι οι κλάδοι της παραγωγής αντέχουν περισσότερο, ενώ μερικοί τομείς υπηρεσιών εγκαταλείπουν με την πρώτη. Την προηγούμενη δεκαετία της κρίσης, επιχειρήσεις στους τομείς ακινήτων, διαφήμισης, ψυχαγωγίας και μεταφορών σαρώθηκαν από την πτώση ζήτησης και έκλεισαν προκαλώντας μεγάλη ανεργία και διαρκές αδιέξοδο στο τραπεζικό σύστημα.

Όμως όλο αυτό το διάστημα, οι επιχειρήσεις αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής αντέχουν, κρατούν την απασχόληση όσο μπορούν, πολλές επιμένουν να επενδύουν και επεκτείνονται. Προφανώς αυτές οι ανθεκτικές επιχειρήσεις, μαζί με ανάλογες νέες που θα δημιουργηθούν, πρέπει να αποτελέσουν τον κορμό των ενισχύσεων του Ταμείου. Σε δεύτερη φάση και πάνω στην δική τους ενίσχυση θα βασιστεί και η βαθμιαία επαναφορά των τομέων που έπληξε η δεκαετής κρίση χωρίς να υπάρξουν αστοχίες και υπερβολές που θα οδηγήσουν σε νέες μαζικές καταρρεύσεις».

…Χαμένος στον χορό των δισεκατομμυρίων, των καλών προθέσεων, των ενστάσεων και του εν γένει προβληματισμού, σκέφτηκα ότι η κυβέρνηση δεν αποκλείεται να πάει σε εκλογές το Φθινόπωρο με δέλεαρ τις ηχηρές εξαγγελίες για ανάπτυξη και των κρουνό των χρημάτων που θα εισρεύσουν(η πρώτη δόση αναμένεται στο τέλος Αυγούστου).

Αυτό, βέβαια, πρέπει να συνδυαστεί με καλή επίδοση του Τουρισμού και με ύφεση στο μέτωπο της πανδημίας. Όμως το μεγάλο χαρτί θα είναι το πολύφημο Σχέδιο και τα ανά χείρας χρήματα.

Με άλλα λόγια, εξαγγελίες και υποσχέσεις από την εμποροπανήγυρι του «μπαλκονιού». Ουδεμία πρωτοτυπία, φυσικά. Μόνο που η κοινωνία δεν αποκλείεται να θυμηθεί εκείνο το «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας» και να συμπεριφερθεί αναλόγως στις πρώιμες εκλογές…