Το δώρο του Κασσελάκη στον Τσακαλώτο

Μετά την ομιλία Τσακαλώτου στην προχτεσινή εκδήλωση της εφημερίδας Εποχή στο Τριανόν, το ερώτημα δεν είναι αν θα γίνει διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πότε θα λάβει χώρα αυτή. Η τοποθέτηση του πρώην υπουργού Οικονομικών και νυν επικεφαλής της αριστερής πτέρυγας του κόμματος δεν άφησε αμφιβολίες για τις προθέσεις του. Συγκεκριμένα, ο Τσακαλώτος επισήμανε: «Κατέβηκα ως υποψήφιος πρόεδρος στον ΣΥΡΙΖΑ. Και στο τέλος στην ομιλία μου στο συνέδριο είπα είτε χάσω είτε κερδίσω θέλω ένα πράγμα να κάνω. Να φέρω πίσω την περηφάνια των ανθρώπων της Αριστεράς για τις ιδέες τους, για τις προτάσεις τους, για τους αγώνες τους. Λυπάμαι, αυτό πια θεωρώ εξαιρετικά δύσκολο να υπάρχει, αυτή η περηφάνια σε αυτό το κόμμα».

Το ερώτημα λοιπόν είναι αν το διαζύγιο θα οριστικοποιηθεί στην  Κεντρική Επιτροπή του Σαββατοκύριακου ή θα ανακοινωθεί λίγες μέρες αργότερα.

Εχθροπάθεια

Ουδείς εξεπλάγη από την προαναγγελία Τσακαλώτου ότι η Ομπρέλα θα αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ. Το κλίμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλώς τοξικό, αλλά πολεμικό. Οι ύβρεις που εκτοξεύονται στα ΜΜΕ και τα social media θα υπερέβαιναν τα εσκαμμένα ακόμα και αν επρόκειτο για αντιπαραθέσεις πολιτικών από αντίπαλα κόμματα. Για στελέχη του ίδιου κόμματος αυτό το κλίμα εχθροπάθειας είναι αδιανόητο. Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ η διάσπαση δεν είναι μόνο πολιτικά αναπότρεπτη, αλλά κατά τα φαινόμενα ψυχικά λυτρωτική για τα εμπλεκόμενα μέρη.

Ωστόσο, δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η επικείμενη διάσπαση θα είναι εκλογικά επιζήμια για τον ΣΥΡΙΖΑ, σηματοδοτώντας την επιτάχυνση της πτώσης της άλλοτε κραταιάς «κυβερνώσας Αριστεράς».

Το blame game

Εκείνο που εκπλήσσει στα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ο τρόπος που διαχειρίστηκε τα πράγματα ο πρόεδρος του κόμματος, Στέφανος Κασσελάκης. Παραδοσιακά, δύο είναι κυρίως οι τρόποι για να διαχειριστεί κανείς μια οξεία εσωκομματική σύγκρουση. Ο πρώτος είναι να κάνει κινήσεις για να αποκλιμακωθεί η ένταση, προκειμένου να αποφευχθεί η ρήξη μεταξύ των αντιμαχόμενων εσωκομματικών ομάδων. Από την άλλη, σε περίπτωση που η ρήξη θεωρείται αναπόφευκτη ή (πολύ περισσότερο) ευκταία, οι εμπλεκόμενοι επιδίδονται σε ένα blame game, το οποίο αποσκοπεί στο να επωμιστούν οι εσωκομματικοί αντίπαλοι την ευθύνη της διάσπασης. Η κατάληξη του blame game είναι πολύ σημαντική, γιατί μπορεί να κρίνει με ποια μεριά θα συνταχθούν οι «ενδιάμεσοι» της εσωκομματικής σύγκρουσης.

Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν ακολούθησε ούτε τον ένα ούτε τον άλλο δρόμο. Με την απόφασή του να διαγράψει από το… Twitter τους Φίλη, Σκουρλέτη και Βίτσα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια lose lose κίνηση. Από τη μια μεριά, επιτάχυνε τη διάσπαση, αφού οι διαγραφές των ιστορικών στελεχών σηματοδότησαν την εσωκομματική ρήξη. Από την άλλη, επωμίστηκε ο ίδιος την πολιτική ευθύνη μιας διάσπασης η οποία το πιο πιθανό ήταν να γινόταν έτσι κι αλλιώς. Οι διαγραφές ιστορικών στελεχών αποπνέουν έναν αέρα αυταρχισμού και ψευδεπίγραφου βοναπαρτισμού, απολύτως ανοίκειων με τις παραδόσεις του χώρου του ΣΥΡΙΖΑ. Ενός χώρου για τον οποίο η εσωκομματική δημοκρατία, ήδη από τη διάσπαση του ΚΚΕ του 1968, συνιστά ταυτοτικό χαρακτηριστικό.

Στην ουσία ο Κασσελάκης έκανε ένα ανέλπιστο δώρο στον Τσακαλώτο, δίνοντάς του ένα πολύ σοβαρό επιχείρημα για να συσπειρώσει ευρύτερο κόσμο από τον σκληρό πυρήνα της Ομπρέλας. Τέτοια δώρα είναι πολύ σπάνια στην πολιτική…

Οι σύμβουλοι

Ο τρόπος που διαχειρίζεται την εσωκομματική σύγκρουση ο Κασσελάκης δείχνει έλλειμμα ηγετικής ικανότητας. Ενδεχομένως, αυτό το έλλειμμα είναι αναμενόμενο λόγω της απειρίας του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, η έλλειψη εμπειρίας θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από μια ισχυρή ομάδα συμβούλων που θα βοηθούσαν τον νέο πρόεδρο να βρει τον βηματισμό του.

Το δυστύχημα για τον Κασσελάκη είναι ότι το περιβάλλον του του δίνει τις λάθος συμβουλές. Η ιστορία με τις διαγραφές είναι ενδεικτική. Προφανώς εκείνοι  που του τις πρότειναν,  ήθελαν να εκπέμψει αποφασιστικότητα και πυγμή για να τονώσει το ηγετικό προφίλ του, α λα Ανδρέας Παπανδρέου. Δεν έλαβαν όμως υπόψη τους το χάος που χωρίζει το πολιτικό μέγεθος του Αντρέα από αυτό του Κασσελάκη. Αδιαφόρησαν επίσης για τις πολιτικές παραδόσεις του χώρου του ΣΥΡΙΖΑ και αγνόησαν τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο, μια κίνηση σύγκρουσης πρέπει να εξασφαλίζει τη συσπείρωση του δικού σου στρατοπέδου και την αποσυσπείρωση του στρατοπέδου του αντιπάλου. Όλα λάθος δηλαδή.

Το έλλειμμα ηγετικής ικανότητας του προέδρου σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια των συμβούλων του ενισχύει την εκτίμηση ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο για τον ΣΥΡΙΖΑ.