Το μικρό μουστάκι του Ντόναλντ

Στο Netflix προβάλλεται ένα υπέροχο ντοκιμαντέρ για τον Χίτλερ και τους Ναζί. Να το δείτε καθώς περιλαμβάνει αρκετό οπτικό υλικό εποχής, αλλά και δραματοποιημένα στιγμιότυπα.

Βλέποντας το ντοκιμαντέρ δεν μπορείς να αποφύγεις τη σύγκριση ανάμεσα στον Χίτλερ και στον Τραμπ. Και ούτε πρόκειται να γλιτώσεις από τον εντοπισμό ομοιοτήτων, πάντα υπό την απαραίτητη προσαρμογή σε διαφορετικές εποχές.

Και οι δύο διεκδίκησαν για τον εαυτό τους μεσσιανικά χαρακτηριστικά και κατάφεραν να πείσουν το ακροατήριο τους για αυτό. Είπαν ότι είναι οι μόνοι που μπορούν να σώσουν τις χώρες τους από την παρακμή. Το «θα κάνουμε ξανά μεγάλη τη Γερμανία» ακούστηκε 80 χρόνια πριν το «Make America Great Again». Ομοίως και οι δυο τους διακήρυξαν ότι το συμφέρον της πατρίδας είναι υπεράνω του νόμου.

Χρησιμοποίησαν λαϊκίστικη ρητορική χωρίς καμία αναστολή. Με ψεύδη, συκοφαντίες κατά των αντιπάλων και θεατρική, σχεδόν αστεία, σκηνική παρουσία. Ο Χίτλερ πρόβαρε τις κινήσεις του στον καθρέφτη, τους προσέδιδε κάτι θεατρικό. Ο Τραμπ χορεύει το YMCA. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στις καμπάνιες τους.

Κατασκεύασαν εχθρούς και στράφηκαν με μένος εναντίον τους. Ο ένας είχε τους κομμουνιστές και τους Εβραίους. Ο άλλος τους μετανάστες, τους ΛΟΑΤΚΙ, τις «ελίτ». Δήλωναν πολέμιοι του κατεστημένου με τον τρόπο που ο Τραμπ καταγγέλλει τα διεφθαρμένα μέσα ενημέρωσης.

Εργάστηκαν αποτελεσματικά στο πεδίο της προπαγάνδας. Για τον Αδόλφο δούλεψε ο Γκέμπελς. Για τον Ντόναλντ ο Μασκ. Και τα δύο εργαλεία έσταζαν χυδαιότητα και πότιζαν με εχθροπάθεια τα μυαλά του ακροατηρίου τους.

Και οι δύο εξελέγησαν από τους λαούς τους. Ομως κανένας τους δεν αγαπούσε τη Δημοκρατία. Ο Χίτλερ κατέλυσε τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ο Τραμπ αμφισβήτησε το εκλογικό αποτέλεσμα του 2020 και αναφέρεται, χωρίς περιστροφές και αναστολές, στην ανάγκη παράκαμψης κανόνων και περιορισμών που θέτει το πολίτευμα.

Δημιούργησαν ιδεολογικά ρεύματα που επεκτάθηκαν έξω από τα σύνορα των χωρών τους, αποκτώντας διεθνείς θύλακες οπαδών -ο Χίτλερ είχε πολλούς φίλους και στην πατρίδα μας.

Μίλησαν για τον ζωτικό χώρο που χρειάζονται οι χώρες τους. Ο ένας αμόλησε τα πάντσερ στην Ευρώπη, ο άλλος θέλει τον Καναδά, τη Γροιλανδία, τη διώρυγα του Παναμά. Επίσης και οι δύο προσπάθησαν να τακτοποιήσουν τη σχέση τους με τη Ρωσία με συμφωνίες που «άδειαζαν» την υπόλοιπη Ευρώπη.

Εδώ θα πεταχτεί κανένας Βελόπουλος και θα γράψει (με κεφαλαία) ότι ο Τραμπ δεν έκανε πόλεμο, αλλά προσπαθεί να κλείσει μέτωπα. Ας περιμένει λίγο. Διότι χαρίζοντας την Ουκρανία στον Πούτιν, είναι σαν να προσφέρει ορεκτικό στη Ρωσία για να δαγκώσει άλλο ένα, ίσως και μεγαλύτερο, κομμάτι της Ευρώπης.

Και κάπως έτσι, βλέπουμε την Ιστορία να προσαρμόζει το ίδιο σενάριο στα δεδομένα της εποχής. Ναι, φυσικά και δεν μπορεί να επαναληφθεί το Ολοκαύτωμα. Ομως το σχέδιο για εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τη Γάζα κρύβει πίσω του σκέψη με αντίστοιχο πυρήνα.

Ο αντιπρόεδρος του Τραμπ ήρθε και τραμπούκισε τους Ευρωπαίους μέσα στο σπίτι τους. Μία συμπεριφορά που ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα τοποθετούσε το πλαίσιο του «εκτσογλανισμού» της διεθνούς πολιτικής. Και αυτομάτως ξεκίνησε η γνωστή κουβέντα για την ευκαιρία που έχει η Ευρώπη ώστε να συγκλίνει περισσότερο προς το ομοσπονδιακό της πεπρωμένο. Ακούγεται λογικό. Αλλά δεν είναι εύκολο. Οχι μόνο για τεχνικούς λόγους, αλλά πρωτίστως για πολιτικούς και πολιτισμικούς. Διότι αυτή τη στιγμή, ο τραμπισμός, ως ιδεολογικό ρεύμα, έχει καταλάβει κομμάτι των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Και αν μιλάμε για χώρες όπως η Ιταλία και η Ουγγαρία, έχει πιάσει πόστο και στις κυβερνήσεις.

Με δυο λόγια, η αντιμετώπιση του Τραμπ και όσων κομίζει, απαιτεί πρώτα βαθιές ρήξεις στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Και αυτές οι ρήξεις θα φέρουν μεγαλύτερη αναστάτωση, δηλαδή αυτό που επιθυμεί ο Τραμπ. Και έτσι η Ευρώπη κινδυνεύει να δηλητηριαστεί περισσότερο, κατασκευάζοντας το αντίδοτο. Είναι μία συνθήκη που, αυτή τη στιγμή, δείχνει αδιέξοδη. Η νόσος είναι μεταστατική και ο ασθενής δεν γνωρίζει ποια θεραπεία να επιλέξει.