Το πιο σέξι κούρεμα. Ο πιο καλός μπαρμπέρης

Οι εκλογές της επόμενης Κυριακής έχουν μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις προηγούμενες διότι δεν έχουν πρωτεύον αλλά δευτερεύον δίλημμα. Δεν καλούμαστε να αποφασίσουμε για κάποια πολιτική αλλά για το ποιος θα είναι ο καλύτερος διαχειριστής μιας πολιτικής που έχει ήδη ψηφιστεί.

Το οξύμωρο είναι πως ακόμα και αυτοί που ψηφίσαν δεν είναι ακριβώς ένθερμοι υποστηρικτές της υπογραφής ή της ψήφου τους. Υπάρχουν φυσικά και αυτοί που ακόμα ψελλίζουν κάτι λέξεις όπως επαναδιαπραγμάτευση και ισοδύναμα αλλά δεν γίνονται πιστευτοί. Όπως υπάρχουν και διάφοροι που ονειρεύονται παραδείσους εθνικοσοσιαλιστικούς σε πλήρη απομόνωση από το υπόλοιπο σύμπαν και με απόλυτη αυτάρκεια αγαθών από την γη των προγόνων μας. Υποσχέσεις που θυμίζουν, μέλι, ρύζι και 72 παρθένες.

Κυρίαρχη θέση σε αυτή την εκλογική μάχη έχει και ο διαγωνισμός κουρέματος χρέους. Όλα τα κόμματα μιλούν για την ανάγκη να κουρευτεί το χρέος. Άλλοι πάλι το χαρακτηρίζουν απεχθές (μισητό-odious debt) και πως δεν πρέπει να πληρωθεί. Εδώ να σημειώσουμε πως δεν υπάρχει καμία νομική βάση να χαρακτηριστεί το ελληνικό χρέος απεχθές. Όλες οι απόψεις περί απεχθούς χρέους πηγάζουν είτε από το μικρόβιο του λαϊκισμού είτε από παντελή άγνοια. 

Έτσι λοιπόν το κούρεμα του χρέους έγινε ένα πολύ σέξι πολιτικό θέμα. Όλοι διαγωνίζονται ποιος θα κάνει την καλύτερη κουπ. Πρέπει να διαλέξουμε τον πιο καλό κομμωτή. Το βασικό ερώτημα λοιπόν είναι αν το χρέος είναι πρόβλημα και αν η λύση του θα είναι η πανάκεια που μας υπόσχονται.

Η σύντομη απάντηση είναι πως όχι. Για όσους μένουν έκπληκτοι από αυτό θα παραθέσω ορισμένα νούμερα. Το συνολικό χρέος του Ελληνικού Δημοσίου είναι περίπου 320 δις ή περίπου 175% του ΑΕΠ. Αυτό εκ πρώτης όψεως είναι εξαιρετικά υψηλό και δικαιολογεί τις φωνές που θέλουν το κούρεμα. Σε αυτή την παγίδα έχουν πέσει και πλήθος ξένων αναλυτών, ενώ μεγάλοι οργανισμοί το χρησιμοποιούν για τους δικούς τους πολιτικούς λόγους. Το έχουν εντάξει στο πολιτικό τους οπλοστάσιο γιατί συνάδει με το αφήγημα τους ή την πολιτική τους. Όμως η σωστότερη χρηματοοικονομική ανάλυση απαιτεί  να λάβουμε υπόψιν μας και το πότε είναι πληρωτέο αυτό το χρέος και πόσο χρειαζόμαστε για να το εξυπηρετήσουμε.

Αν το κάνουμε αυτό η εικόνα αντιστρέφεται εντελώς. Τα επιτόκια που πληρώνουμε είναι τα χαμηλότερα που έχει ποτέ πληρώσει η Ελλάδα. Για παράδειγμα, στα διμερή δάνεια (52.9δις) πληρώνουμε κάτι παραπάνω από 0.5%! Στα δάνεια του EFSF (143δις) δεν πληρώνουμε τίποτα μέχρι το 2023 ενώ στα δάνεια του ΔΝΤ (28δις) πληρώνουμε λίγο πάνω από 3%. Η δε μέση διάρκεια του χρέους είναι άνω των 17 ετών την ίδια στιγμή που οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη έχουν 4-5. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν κάνουμε τον απλό υπολογισμό να φέρουμε το χρέος σε σημερινές τιμές θα βρούμε πως είναι αρκετά κάτω από το 100% του ΑΕΠ και είναι πιο χαμηλό από αυτό της Ιταλίας αλλά και άλλων χωρών.

Το 2015 η αλήθεια είναι,  ήταν η εξαίρεση στον κανόνα γιατί τελείωνε η αναχρηματοδότηση του ΔΝΤ (πρώτο μνημόνιο) και είχαμε δυο μεγάλα ομόλογα στην ΕΚΤ (αυτά που παρατύπως εξαιρεθήκαν από το κούρεμα του PSI).

Έτσι λοιπόν από το 2016 και για πολλά χρόνια δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα χρέους. Με μερικές παραμετρικές αλλαγές και κατανόηση από την ΕΚΤ λύνεται. Η συζήτηση για το ποιος θα πετύχει το καλύτερο κούρεμα δεν είναι του παρόντος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας είναι η ανεργία. Και αυτό σημαίνει οικονομική ανάπτυξη. Και αυτό με την σειρά του σημαίνει υγιές τραπεζικό σύστημα.

Οι τράπεζες εδώ και καιρό έχουν πάψει να είναι πιστωτικά ιδρύματα και ενεργούν ως εσωτερικά συστήματα πληρωμών. Έχουν πάψει να δίνουν αίμα στην οικονομία. Το χρέος είναι ένας καρκίνος που θα εμφανιστεί σε 10-15 χρόνια. Η έλλειψη ρευστού και οι τράπεζες ζόμπι είναι το έμφραγμα που θα μας σκοτώσει τώρα. Ας ιεραρχήσουμε λοιπόν τις προτεραιότητες. Ανεργία-Οικονομία-ρευστότητα-μεταρρυθμίσεις τώρα και σέξι κουπ αργότερα.

Η λύση στο τραπεζικό σύστημα υπάρχει και έχει εφαρμοστεί σε 12 χώρες της Ευρώπης. Να δημιουργηθεί μια “δεινοτράπεζα” (bad bank) που θα απορροφήσει όλα τα κόκκινα δάνεια και μετά ανακεφαλαίωση του τραπεζικό σύστημα.

Την περασμένη εβδομάδα η κομισιόν ενέκρινε την δημιουργία τέτοιας τράπεζας στην Ιταλία με 200δις. Γιατί όχι και στην Ελλάδα. Να φύγουν τα δάνεια από τις τράπεζες και να κοπούν οι πελατειακές σχέσεις.  Δεν θα υπάρξει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στην οικονομία αλλιώς. Και χωρίς ανάπτυξη έστω και ένα ευρώ χρέος είναι αβάσταχτο και μη βιώσιμο.

* Ο  Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής. Εργάζεται  στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets. Αρθρογραφεί στο  http://andreaskoutras.blogspot.com/.