Το τρίτο Ζάππειο

Τελικά, τι είναι ο Τσίπρας και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ; Αμετανόητοι αριστεριστές που δεν συμφιλιώθηκαν ποτέ με την Ευρώπη και οδηγούν τον τόπο στην Αφρική ή, μήπως, αδίστακτοι μνημονιακοί, που κάνουν τα πάντα για να γατζωθούν στην εξουσία;

Η Νέα Δημοκρατία το πάλεψε και τελικά κατέληξε: αν και μέχρι το βράδυ της Τετάρτης οι πληροφορίες που έφταναν στα δημοσιογραφικά γραφεία επέμεναν ότι «ο Κυριάκος θα επιβάλει στους βουλευτές  του την ψήφιση μέρους των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο», όπως για παράδειγμα των διατάξεων που αφορούν στα κόκκινα δάνεια, χθες το μεσημέρι πληροφορηθήκαμε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα πει «όχι σε όλα», με την εξαίρεση της υπερψήφισης ελάχιστων διατάξεων ήσσονος σημασίας.

Κάπως έτσι, η πλάστιγγα έγειρε προς τη δεύτερη πλευρά: η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, κατά την εκτίμηση της ΝΔ και ειδικά της σκληρής της πτέρυγας, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια μνημονιακή φράξια, που πουλάει σε δόσεις την ψυχή της για να μη χάσει τα οφέλη της εξουσίας. Και επειδή στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα, τη χηρεύουσα θέση της πολιτικής δύναμης που θα προστατέψει τη χώρα από τα μνημόνια, ανέλαβε να καλύψει η αξιωματική αντιπολίτευση.

Η τεχνογνωσία, άλλωστε, υπάρχει… Χαμένα θα πάνε τα δύο πρώτα Ζάππεια, εκεί  που σφυρηλατήθηκε η αντιμνημονιακή κουλτούρα της ΝΔ; Μπορεί η πορεία των πραγμάτων να έδεσε τα χέρια του Αντώνη Σαμαρά, αλλά το πνεύμα των Ζαππείων θα παραμένει πάντα ζωντανό. Το γεγονός ότι ο σημερινός αρχηγός υποσχέθηκε να μετακομίσει την παράταξη στο κέντρο, ας εκληφθεί ως μια απλή λεπτομέρεια…

Για να σοβαρευτούμε, όμως, ας δοκιμάσουμε να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει. Η κυβέρνηση  φέρνει προς ψήφιση στη Βουλή ένα εξαιρετικά σκληρό πακέτο προαπαιτούμενων, προκειμένου να παραμείνει η χώρα στην τροχιά του προγράμματος, να εκταμιευθεί η δόση και να ανοίξει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους.

Πρόκειται για προέκταση της συμφωνίας του περασμένου καλοκαιριού, η οποία σηματοδότησε την ευρωπαϊκή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ και το διαζύγιο του κόμματος από ψευδαισθήσεις που είχαν καλλιεργηθεί προεκλογικά.

Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, συνεπώς, δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ του προγράμματος  της Θεσσαλονίκης ούτε των απατηλών βεβαιοτήτων ότι θα υπάρξει επωφελής  πολιτική διαπραγμάτευση με τους δανειστές, αλλά ένα κόμμα που βιώνει την επώδυνη μετάβαση – «βίαιη ωρίμανση», την αποκάλεσε κάποια στιγμή ο Γιάννης Δραγασάκης – από τους μαξιμαλισμούς της ριζοσπαστικής Αριστεράς στο ρεαλισμό που χαρακτηρίζει τη μεταρρυθμιστική ευρωπαϊκή Αριστερά.

Μπορεί να αποσιωπάται, καθώς δυσκολεύει την ανάλυση όσων επιμένουν να εμφανίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα «περονικού» τύπου, χωρίς ιδεολογία και αξιακό σύστημα αναφοράς,  αλλά η μετεξέλιξή του επικυρώθηκε και από το εκλογικό σώμα, αφού στις κάλπες του περασμένου Σεπτέμβρη δεν βαθμολογήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ του Λαφαζάνη και της Κωνσταντοπούλου, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ που μόλις είχε υπογράψει μια σκληρή συμφωνία για να κρατηθεί η χώρα στην ευρωζώνη.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν σε καμία περίπτωση ούτε ότι η κυβέρνηση έχει μπροστά της διασφαλισμένο δρομολόγιο ούτε ότι διαχειρίσθηκε τη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της αξιολόγησης χωρίς λάθη και ανακολουθίες. Το ίδιο το μείγμα των μέτρων που επελέγη, την «ιδιοκτησία» του οποίου σε μεγάλο βαθμό έχει το σημερινό κυβερνητικό σχήμα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βγάλει την οικονομία στο ξέφωτο της ανάπτυξης και να δώσει ανάσες στην κοινωνία, αν δεν συντρέξουν εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι η εκταμίευση μιας γενναίας δόσης που θα ζωντανέψει την αγορά ή μια γενναιόδωρη ρύθμιση του χρέους, έστω από το 2018.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να διαχειριστεί και διαχειρίζεται  την κρίση της ελληνικής οικονομίας εντός ευρωπαϊκού πλαισίου και  η εξέλιξη αυτή μεταδίδει από μόνη της θετικά μηνύματα τόσο για τη χώρα, καθώς το grexit έφυγε οριστικά από το τραπέζι, όσο και για την πολιτική ζωή.

Προφανώς, η πολιτική αντιπαράθεση  και σκληρή θα είναι και θα αναδεικνύει, διαρκώς, τα ελλείμματα και τις αστοχίες της κυβέρνησης, όπως είναι η επιμονή της στην υπερφορολόγηση. Κανείς από τους πολιτικούς αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ δεν του  χρωστά «εποικοδομητική κριτική». Επενδύοντας άλλωστε ο ίδιος στην αντίληψη των μετώπων και των μηδενικών ανοχών, γεύεται τώρα τους καρπούς των παλαιότερων επιλογών του.

Για να κλείσουμε όμως, όπως ξεκινήσαμε, το πρόβλημα είναι ότι ορισμένοι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ  μοιάζουν να «εκπαιδεύτηκαν» από το μοντέλο αντιπολίτευσης που ακολούθησε,  και τώρα συναγωνίζονται τις επιδόσεις του.  Και είναι η Νέα Δημοκρατία, που πλήρωσε εκλογικά και πολιτικά μαζί με το ΠΑΣΟΚ την υποστήριξη των μνημονιακών πολιτικών, αυτή που αρνείται σήμερα  να παράσχει οποιασδήποτε μορφής συναίνεση και κλείνει ερμητικά τους διαύλους της  επικοινωνίας.

Το τρίτο Ζάππειο, αυτό που αναδεικνύει το «όχι σε όλα» της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είναι πραγματικότητα. Ο κίνδυνος για τους εμπνευστές του, είναι έχει την τύχη των δύο προηγούμενων…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.