Zωγραφίζοντας στα συντρίμμια της φυλακής

Στη φυλακή ο χρόνος κυλάει δύσκολα, η ελπίδα ασφυκτιά στα λίγα τετραγωνικά μέτρα ενός  κελιού, ο φόβος είναι παρών, το προσωπικό αδιέξοδο μεγαλώνει. Πολλοί συνεχίζουν τη χρήση ναρκωτικών μέσα στη φυλακή και άλλοι την ξεκινούν εδώ. Τα ψυχοφάρμακα και τα ναρκωτικά γίνονται το μέσο για να μειωθεί ο ψυχικός πόνος, η ανασφάλεια, η ανία, η απελπισία.

Κι όμως μέσα στο τέλμα των φυλακών υπάρχουν  μικρές  νησίδες ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, ενδιάμεσοι σταθμοί στο δύσκολο αλλά υπαρκτό δρόμο προς  την απεξάρτηση και την κοινωνική ένταξη. Μια από αυτές τις νησίδες, η Θεραπευτική Κοινότητας ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού, καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά το Σεπτέμβριο του 2012. Φαίνεται ότι η φυλακή δεν αντέχει τα όμορφα πράγματα, που χρειάζονται μεγάλη προσπάθεια  για να διατηρηθούν ζωντανά. Το πλήγμα μεγάλο για τα μέλη της Θεραπευτικής Κοινότητας και αποκατάσταση του χώρου ακόμα ένας αγώνας που πρέπει να δοθεί.

Μετά την  πυρκαγιά τα  σημάδια που άφησαν η φωτιά και ο καπνός πάνω στους  τοίχους της Κοινότητας ξυπνούν στη μνήμη σκιές και τραύματα του προσωπικού παρελθόντος, από την παιδική ηλικία, την εφηβεία, την περίοδο της εξάρτησης, τη φυλακή. Και γίνονται ένας απρόσμενος καμβάς για δημιουργία. Τα μέλη της Θεραπευτικής Κοινότητας αρχίζουν να ζωγραφίζουν πάνω στους καμένους τοίχους.

Οι τοιχογραφίες που σχηματίζονται μέρα με τη μέρα είναι τα αποτυπώματα της αγωνιώδους προσπάθειας των μελών της  Κοινότητας να συμφιλιωθούν με το τραύμα της απώλειας και να το υπερβούν, να πάρουν την κατάσταση στα χέρια  τους και να διατηρήσουν ζωντανή  την ελπίδα, να μην χάσουν το δρόμο  τους.

Η ομορφιά  και η τέχνη βρίσκουν τη θέση τους ανάμεσα στα χαλάσματα, και η  δημιουργική φλόγα των ανθρώπων για ζωή και ελευθερία αποδεικνύεται  πιο δυνατή από την καταστροφική πυρκαγιά.

Οι θεραπευτικές κοινότητες, που επιδιώκουν την απεξάρτηση του ανθρώπου από τα ναρκωτικά και  την απελευθέρωσή του από το φαύλο  κύκλο της εξάρτησης, βρίσκουν στην τέχνη ένα ισχυρό σύμμαχο για  να βοηθήσουν  τα  μέλη τους να αλλάξουν, αλλά και για να στείλουν το μήνυμα στην κοινωνία ότι η αλλαγή αυτή είναι δυνατή.

Αυτές τις μέρες που  συζητείται πάλι στη Βουλή το νέο σχέδιο νόμου για τα ναρκωτικά , χρειάζεται να αναλογιστούμε και τη δική μας στάση ως κοινωνία, δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στους συνανθρώπους  μας.

* Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος  είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών, διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας  Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ). Είναι  πρόεδρος της επιστημονικής και  συμβουλευτικής επιτροπής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων (W.F.T.C.) και αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της  Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων (E.F.T.C).