Η Σφαγή του Σάρπβιλ: Η ιστορία πίσω από την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού

Σήμερα ο πλανήτης τιμά τους αγώνες ενάντια σε κάθε διάκριση. Την πάλη ενάντια στον ρατσισμό. Ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανθρωπότητα καθιερώνει ανάλογες μέρες, μετά από μια τραγική και ματωμένη ιστορία.

Όπως αυτή που έλαβε χώρα στις 21 Μάρτη του 1960, στο Σάρπβιλ της Νότιας Αφρικής του Απαρτχάιντ.

Το 1945, προετοιμάζοντας το «έδαφος» για την τυπική επιβολή του ρατσιστικού καθεστώτος του Απαρτχάιντ λίγα χρόνια αργότερα, το 1948, οι αρχές της Νότιας Αφρικής επιβάλουν τον «Ενιαίο νόμο για τους ιθαγενείς στις αστικές περιοχές», ο οποίος προέβλεπε ολόκληρη σειρά διαφόρων και διαφορετικών αδειών και ντοκουμέντων που όφειλε να διαθέτει ο μαύρος πληθυσμός.

Μεταξύ άλλων, αυτά τα έγγραφα περιείχαν πληροφορίες για το εργασιακό καθεστώς του κατόχου τους, καθώς και για τις επιτρεπόμενες δουλειές για τους μαύρους σε συγκεκριμένες περιοχές.

Το 1952, το καθεστώς ενισχύει την παραπάνω νομοθεσία, με έναν νόμο υπό τον κυνικό, ως προς το περιεχόμενό του, τίτλο… «Για την άρση του νόμου περί αδειών». Παρά την ονομασία του, ο νέος νόμος υποχρέωνε τον μαύρο πληθυσμό, ανεξάρτητα από το αν είχε ή όχι τις προηγούμενες άδειες, να έχει πάντα πάνω του ένα ειδικό βιβλιαράκι στο οποίο έπρεπε να υπάρχει το πλήρες όνομα του κατόχου, ο φορολογικός του αριθμός, άδεια παρουσίας σε αστική ζώνη, άδεια αναζήτησης εργασίας στην πόλη, άδεια του Γραφείου Εργασίας, υπογραφή του εργοδότη ανανεούμενη ανά μήνα, που να επιβεβαιώνει ότι ο κάτοχος εξακολουθεί να εργάζεται για εκείνον, καθώς και άλλα στοιχεία.

Επιπλέον, ο κάτοχος αυτού του βιβλιαρίου, όφειλε να το επιδεικνύει σε κάθε απαίτηση της αστυνομίας, καθώς επίσης και ακόμη πενήντα κατηγοριών κρατικών υπαλλήλων.

Σε περίπτωση που αρνούνταν να δείξει το βιβλιάριο, ή έλειπε κάποιο από τα παραπάνω στοιχεία – πράγμα προφανώς πανεύκολο δεδομένου του μεγάλου αριθμού τους – ο μαύρος Νοτιοαφρικανός, τιμωρούνταν με 30 μέρες φυλάκιση.

Στην διάρκεια 12 μηνών, από τις 30 Ιουνίου του 1965, έως και τις 30 Ιουνίου του 1966, τιμωρήθηκαν με βάση τον παραπάνω νόμο, σχεδόν 500.000 μαύροι Νοτιοφροικανοί.

Την περίοδο της Σφαγής του Σάρπβιλ, για ανάλογη παράβαση διαξάγονταν σχεδόν 1.000 δίκες την μέρα και το 1966 αυξήθηκαν σε 1.300 την μέρα.

Από το 1960, ο νόμος άρχισε να έχει ισχύ και για τις γυναίκες.

Ήταν προφανές ότι ο νόμος ήταν έτσι φτιαγμένος που να προσφέρει αφορμές καταστολής ενάντια στον μαύρο πληθυσμό. Η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο, με την αξιοπρέπεια των ανθρώπων να κουρελιάζεται καθημερινά από το καθεστώς.

Το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και το Παναφρικανικό Κογκρέσο, οι μεγαλύτερες, δηλαδή, οργανώσεις ενάντια στο Απαρτχάιντ, προχωρούν σε κινητοποιήσεις ενάντια στο νόμο τον Μάρτιο του 1960.

Νωρίς το πρωί της 21ης Μαρτίου, μια ειρηνική διαδήλωση κατευθύνθηκε προς το αστυνομικό τμήμα της Σάρπβιλ, για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στον νόμο.

Η αστυνομία απαντά με βία, χρησιμοποιώντας γκλομπ και δακρυγόνα. Οι διαδηλωτές αμύνονται με ό,τι βρουν.

Η διαδήλωση διαλύεται, αλλά οι μηχανισμοί καταστολής δεν είχαν τελειώσει. Εντέχνως διασπείρεται η «πληροφορία» στον κόσμο ότι μέσα στην μέρα, η ηγεσία της αστυνομίας θα προχωρήσει σε «ανακοινώσεις» για τις άδειες.

Η παγίδα έχει αρχίσει να στήνεται.

Ο κόσμος αρχίζει να συγκεντρώνεται μπροστά από το αστυνομικό τμήμα περιμένοντας να μάθει τι συμβαίνει. Ανάμεσά τους, πολλά γυναικόπαιδα.

Περίπου στις 10 το πρωί, περνά χαμηλά πάνω από το πλήθος μια μοίρα πολεμικών αεροσκαφών με προφανή σκοπό να το τρομοκρατήσει.

Η κόσμος όμως παραμένει στην θέση του, αγνοώντας την προβοκάτσια. Περίπου στη μία μετά το μεσημέρι η αστυνομία προχωρά στην σύλληψη τριών στελεχών του αντιρατσιστικού κινήματος. Ο κόσμος πλησιάζει για να διαμαρτυρηθεί για την σύλληψη και ξαφνικά δέχεται μαζικά πυρά.

Η αστυνομία πυροβολεί αδιάκριτα άοπλους ανθρώπους. Πυροβολεί με μανία ακόμη και όταν ο κόσμος υποχωρεί τρέχοντας να σωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο 30 σφαίρες βρέθηκαν σε τραύματα στο μπροστινό μέρος του σώματος, ενώ όχι λιγότερες από 155 στην πλάτη.

Είναι χαρακτηριστικό του μένους των σφαγέων, ότι μεσα σε 40 δευτερόλεπτα ρίχτηκαν πάνω από 700 πυροβολισμοί.

Το τραγικό αποτέλεσμα ήταν 69 άνθρωποι νεκροί, ανάμεσά τους 8 γυναίκες και 10 παιδιά και 180 τραυματίες, εκ των οποίων 31 γυναίκες και 19 παιδιά.

Στις 8 Απρίλη, ο γενικός εισαγγελέας της Νότιας Αφρικής απαγόρευσε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και το Παναφρικανικό Κογκρέσο, τα οποία πέρασαν στην παρανομία, χωρίς, φυσικά, να σταματήσουν την δράση τους.

Στις 30 Μάη το καθεστώς επιβάλει καθεστώς «έκτακτης ανάγκης» το οποία κράτησε μέχρι τις 31 Αυγούστου του 1960. Κατά την διάρκεια αυτή πραγματοποιήθηκε πογκρόμ συλλήψεων και φυλακίσεων του αντιρατσιστικού κινήματος.

Ταυτόχρονα, ο υπουργός Δικαιοσύνης του καθεστώτος ανακοινώνει την ψήφιση νομοσχεδίου με το οποίο θα απαλλάσσονταν όλα τα κρατικά στελέχη που ενεπλάκησαν στην σφαγή από κάθε ευθύνη.

Την 1η Απρίλη του 1960, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθετεί Ψήφισμα καταδίκης του καθεστώτος.

Το 1966, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καθιερώνει την 21η Μαρτίου, ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων.

πηγή φωτογραφιών: AP

πηγή: TVXS