Μηχανή του Χρόνου: Ελληνοαλβανικό κράτος; Το σχέδιο του Κολοκοτρώνη με τον Αλή Φαρμάκη για ίδρυση κοινού κράτους με τους Αρβανίτες της Πελοποννήσου
Το σχέδιο για ελληνοαλβανικό κράτος, όπου οι βουλευτές θα μιλούσαν δυο γλώσσες και θα ήταν μισοί χριστιανοί και μισοί μουσουλμάνοι. Πώς απάντησε ο Κολοκοτρώνης όταν του πρότειναν να γίνει μουσουλμάνος;
- 16 Φεβρουαρίου 2015 08:29
Τo 1806 o Κολοκοτρώνης, κυνηγημένος από τους Τούρκους, που ήθελαν αν εξαφανίσουν την κλεφτουριά από την Πελοπόννησο, κατέφυγε στη Ζάκυνθο. Την ίδια χρονιά ανέλαβε τη διοίκηση της Πελοποννήσου ο Βελή πασάς, γιος του περιβόητου Αλή πασά των Ιωαννίνων.
Την εποχή εκείνη υπήρχε στο χωριό Λάλα της Ηλείας μια πολύ δυνατή αρβανίτικη οικογένεια, οι Ισμαηλαίοι. Αρχηγός της ήταν ο Αλή Φαρμάκης, φίλος με τους Κολοκοτρωναίους από πάππο προς πάππο, ένας από τους πιο δυνατούς και ανυπότακτους «φεουδάρχες». Την άνοιξη του 1808 ο Βελή πασάς περικύκλωσε τους πύργους του Φαρμάκη προσπαθώντας να τον εξουδετερώσει.
Στην πρόσκληση του Αλή για βοήθεια, έτρεξε αμέσως ο Κολοκοτρώνης με 14 πολεμιστές. Πέρασε νύχτα μέσα από το τουρκικό στρατόπεδο και βρέθηκε στον Πύργο του Αλή στο Μοναστηράκι. Εκεί αμύνθηκαν δύο ολόκληρους μήνες κατά χιλιάδων πολιορκητών. Μόλις ο Βελής έμαθε για την άφιξη του Κολοκοτρώνη υποσχέθηκε στον Αλή πως αν του τον παρέδιδε θα έλυνε την πολιορκία και θα τον αντάμοιβε. Ο Αλή αρνήθηκε κατηγορηματικά. Οι πολεμιστές του οι οποίοι δεν γνώρισαν τον λόγο της προσέγγισης ζήτησαν επιτακτικά να μάθουν γιατί ο αρχηγός τους διέκοψε τις συνομιλίες. Όταν ο Αλή τους φανέρωσε τις απαιτήσεις των πολιορκητών εκείνοι αναφώνησαν: «παρά να κάνουμε τέτοια ατιμία, καλύτερα να χαθούμε όλοι».
Τελικά ο Βελής ταπεινωμένος, δέχθηκε συμβιβασμό και ο Κολοκοτρώνης επέστρεψε στη Ζάκυνθο. Η καθαρή αυτή «τρέλα» να βοηθήσει τον Φαρμάκη, αύξησε τη φήμη του. Όλοι θαύμασαν και επαίνεσαν την ιπποτική συμπεριφορά και το θάρρος του. Οι πολεμιστές του Φαρμάκη θαύμασαν την ανδρεία και τη στρατηγική του σκέψη και ένας ανιψιός του ζήτησε από τον Κολοκοτρώνη να γίνει μουσουλμάνος.
Τότε ακολούθησε ο εξής διάλογος:
-Αχ, βρε Κολοκοτρώνη, αν γινόσουν μουσουλμάνος, τέτοιο παλικάρι που είσαι, θα γινόσουν άρχοντας τρανός!
-Δηλαδή, θα έκανα και σουνούτεμα; (=περιτομή)
-Ε, βέβαια…
-Άσε μπέη μου, δε γίνεται…
-Γιατί δε γίνεται; Όλα γίνονται!
-Να σου πω γιατί δε γίνεται. Όταν βαφτιζόμαστε εμείς οι χριστιανοί, ο παπάς κόβει λίγο μαλλί απ’ το κεφάλι μας και το βάζει πίσω από το εικόνισμα του Χριστού, σημάδι ότι είμαστε δικοί του. Αν κάνω λοιπόν σουνούτεμα και γίνω μουσουλμάνος, θα έχει κι ο Μουχαμέτης το… αυτό, και όταν πεθάνω θα με θέλει να πάω στο δικό του παράδεισο. Για σκέψου λοιπόν, να με τραβάει ο ένας από το μαλλί κι ο άλλος από την ψωλή! Να βάλω σε αμάχη, για το χατίρι μου, τέτοιους μεγάλους προφητάδες; Θα βρω το μπελά μου… Άσ’ το, καλύτερα!
Αργότερα ο Αλή Φαρμάκης πέρασε στη Ζάκυνθο. Κατέστρωσε μάλιστα με τον Κολοκοτρώνη το σχέδιο μιας ελληνοαλβανικής συμμαχίας κατά του Αλή πασά. Ο Κολοκοτρώνης καταλάβαινε ότι με τη φιλία του Φαρμάκη θα είχε στο πλευρό του όλους τους περίφημους Μπαρδουνιώτες και Λαλαίους πολεμιστές, καθώς και εκείνους τους Αλβανούς οπλαρχηγούς της Ηπείρου που ήταν εχθρικοί προς τον Αλή.
Εκείνη την περίοδο (αρχές του 1809) η Γαλλία είχε ενοχληθεί από τη φανερή αγγλοφιλία του Αλή πασά και από την εχθρική του διάθεση απέναντι στη γαλλική διοίκηση των Επτανήσων. Γι’ αυτό ο Κολοκοτρώνης σκέφθηκε να ζητήσει τη συνδρομή των Γάλλων. Ανακοίνωσε λοιπόν το σχέδιό του στον Γάλλο διοικητή Ντονζελώ. Αποφάσισε μάλιστα να μεταβεί ο ίδιος στο Παρίσι, μαζί με τον Αλή Φαρμάκη, να συναντηθεί με τον Ναπολέοντα και να διερευνήσει τις προθέσεις του.
Ο Ντονζελώ τούς πρότεινε να παραμείνουν στη Ζάκυνθο, να επεξεργασθούν το σχέδιο και ο ίδιος δεσμεύθηκε να στείλει επιστολή στον Γάλλο αυτοκράτορα. Ύστερα από τρεις ημέρες, το σχέδιο για την κοινή επανάσταση και για τη διοίκηση του μελλοντικού ελληνοαλβανικού κράτους ήταν έτοιμο. Ο Ντονζελώ θα ενίσχυε τους επαναστάτες με 500 Γάλλους πυροβολητές και τους 5.000 Έλληνες που υπηρετούσαν στον γαλλικό στρατό.
Επίσης, τους παραχωρούσε το δικαίωμα να στρατολογήσουν 15.000 Επτανησίους. Ακόμη, θα τους προμήθευε τα μέσα, ώστε να διενεργήσουν στρατολόγηση στην Αλβανία, στην Ήπειρο και τη Ρούμελη. Ύστερα από τη συγκέντρωση μιας αξιόλογης δύναμης, θα πραγματοποιείτο απόβαση στην Πελοπόννησο. Οι ντόπιοι Τούρκοι, σύμμαχοι του Φαρμάκη και του Κολοκοτρώνη, θα παρέδιδαν τα κάστρα της Μεσσηνίας, της Πάτρας και της Μονεμβασιάς και θα έστελναν αναφορές προς τον σουλτάνο, ώστε να τον διαβεβαιώσουν ότι η επανάσταση στρεφόταν αποκλειστικά και μόνο εναντίον του Βελή πασά.
Το κράτος θα ήταν αυτόνομο υπό την επικυριαρχία της Γαλλίας.
Η κυβέρνηση του δυαδικού αυτού προτεκτοράτου θα ήταν δημοκρατική με ίσο αριθμό μουσουλμάνων και χριστιανών βουλευτών. Είχε δοθεί μάλιστα εντολή σε επιφανείς νομομαθείς της Κέρκυρας να προχωρήσουν στη διεργασία ενός δημοκρατικού Συντάγματος.
Ο Ντονζελώ έστειλε επιστολή στον Ναπολέοντα ανακοινώνοντάς του το τολμηρό αυτό σχέδιο.
Έως ότου λάβει την απάντηση, χορήγησε μεγάλα χρηματικά ποσά στον Κολοκοτρώνη και στον Φαρμάκη για την προετοιμασία. Εκείνοι μετέβησαν στην Ήπειρο όπου έγιναν δεκτοί με ενθουσιασμό. Όμως, οι μεγάλες προσδοκίες του Γέρου και του Φαρμάκη διαψεύσθηκαν. Η απάντηση από τον Ναπολέοντα δεν ήλθε ποτέ. Είναι άγνωστο αν ο αυτοκράτορας διάβασε τουλάχιστον την επιστολή. Το 1809 ο Κολοκοτρώνης με τον σύντροφό του είχαν συγκεντρώσει στην Πάργα 3.000 Αλβανούς, εχθρούς του Αλή.
Ο γιος του Αλή Φαρμάκη είχε παραμείνει στη Ζάκυνθο για να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους Αρβανίτες του Μοριά
Τον Σεπτέμβριο όμως του ίδιου χρόνου, μια αγγλική μοίρα εμφανίσθηκε στις ακτές της Ζακύνθου. Η μικρή γαλλική φρουρά δεν κατάφερε να προβάλει αντίσταση. Σχεδόν ταυτόχρονα, οι Άγγλοι κατέλαβαν την Κεφαλονιά, την Ιθάκη και τα Κύθηρα. Στη Ζάκυνθο 400 Έλληνες υπεύθυνοι για το σχέδιο, μαζί με τους οποίους βρισκόταν και ο γιος του Αλή Φαρμάκη, συνελήφθησαν. Κατέφθασε τότε και ο Κολοκοτρώνης με 600 Αλβανούς στη Λευκάδα, αλλά η αγγλική κατοχή «παρέλυσε» τα σχέδιά του.
