Μηχανή του Χρόνου: Ερέχθειο. Το μνημείο της Ακρόπολης που οι Οθωμανοί μετέτρεψαν σε χαρέμι!
Η ιστορία του Ερεχθείου, που δεινοπάθησε στα χέρια Φράγκων και Οθωμανών
- 11 Οκτωβρίου 2014 10:00
Το Ερέχθειο είναι ένα από τα πιο γνωστά μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών και είναι ταυτισμένο με τις Καρυάτιδες. Η περιοχή στην οποία είναι χτισμένο θεωρείται η πιο ιερή στον λόφο της Ακρόπολης. Σύμφωνα με τη μυθολογία, στο σημείο που βρίσκεται το Ερέχθειο έγινε η «μονομαχία» Αθηνάς- Ποσειδώνα για την ονομασία της πόλης και μετά τη νίκη της Αθηνάς, χτίστηκε εκεί ο ναός για να «συμφιλιώσει» τους δύο θεούς. Εκτός από την ιερότητά του, ο ναός εντυπωσιάζει και με την αρχιτεκτονική του, καθώς ήταν χωρισμένος σε δύο μέρη. Το ανατολικό προς τιμήν της Αθηνάς και το δυτικό προς τιμήν του Ποσειδώνα.
Το Ερέχθειο, όπως και όλα τα μνημεία της Ακρόπολης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει χρήσεις, ανάλογα με τους εκάστοτε κατακτητές της Ελλάδας και έχουν υποστεί φθορές. Βυζαντινοί, Φράγκοι, Καταλανοί, Φλωρεντίνοι και φυσικά Οθωμανοί, έβαλαν κατά καιρούς το χέρι τους στα αρχαία μνημεία της Ακρόπολης. Κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Ακρόπολη έγινε φρούριο και οι αρχαίοι ναοί λειτούργησαν σαν χριστιανικοί για να παταχθεί η ειδωλολατρία. Οι Φράγκοι χρησιμοποίησαν κάποια μνημεία σαν πυριτιδαποθήκες και κατοικίες. Το Ερέχθειο είχε μετατραπεί σε οικία του Λατίνου Επισκόπου και ο Παρθενώνας, σε καθολική εκκλησία.
ΕΡΕΧΘΕΙΟ 1865 , φωτογραφία Δημήτριος Κωνσταντίνου από ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 1839 – 1900, εκδόσεις Πατάκη
Οι Οθωμανοί στην Ακρόπολη. Μετέτρεψαν το Ερέχθειο σε χαρέμι
Το 1456 ο Μωάμεθ ο Πορθητής έφτασε στην Αθήνα για να θαυμάσει από κοντά την Ακρόπολη, η οποία το 1458 έγινε η βάση της οθωμανικής φρουράς.
Για του Οθωμανούς τα μνημεία δεν είχαν καμία ιστορική αξία. Είχαν όμως στρατηγική. Ο λόφος της Ακρόπολης προσφερόταν για φρούριο λόγω της εποπτικής του θέσης. Το Ερέχθειο την περίοδο εκείνη στέγαζε το χαρέμι! Όπως ανέφερε στη «Μηχανή του Χρόνου» η αρχαιολόγος Ελένη Κόρκα:
«Ο Δισδάρης, δηλαδή ο αρχηγός της οθωμανικής φρουράς, είχε εγκατασταθεί στην Ακρόπολη με τη φρουρά, τις οικογένειες των ακολούθων του και το χαρέμι του. Μάλιστα, γι΄ αυτό το λόγο δεν ήθελαν να επιτρέψουν σε κανέναν ξένο να έχει πρόσβαση στα αρχαία μνημεία, διότι δεν ήθελαν να μπορεί να δει μέσα από κάποιο άνοιγμα τις γυναίκες του χαρεμιού». Ο Παρθενώνας έγινε τζαμί. Παρά τις επεμβάσεις και τις συνεχείς αλλαγές χρήσεων των μνημείων, έως τον 17ο αιώνα είχαν διατηρηθεί όλα ακέραια. Από τότε άρχισαν οι μεγάλες φθορές, καταστροφές και κλοπές. Στις μέρες μας, το βασικό αίτημα σχετικά με το Ερέχθειο είναι η επιστροφή της κλεμμένης Καρυάτιδας από τον Έλγιν, που βρίσκεται στο Λονδίνο και εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Εκτός από την επιστροφή της κλεμμένης κόρης, ο κόσμος τώρα προσμένει και τη στιγμή που θα κατασκευαστεί ειδικό δάπεδο στο Ερέχθειο, ώστε να είναι δυνατή η είσοδο μέσα στο μνημείο. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε τη μελέτη για την κατασκευή του ειδικού δαπέδου, που θα αποτελείται από λευκές μαρμάρινες πέτρες και θα δώσει τη δυνατότητα στο κοινό να μπει μέσα στο Ερέχθειο.
