Μηχανή του Χρόνου: Η ιστορία ενός Έλληνα που εργάστηκε ως σκλάβος στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί
Το ημερολόγιο του Παύλου Μώτου, του Έλληνα που εργάστηκε ως σκλάβος στα στρατόπεδα συγκέντρωσης
- 27 Απριλίου 2014 11:17
Τον Αύγουστο του ’44, περίπου δύο μήνες πριν από την Απελευθέρωση, οι κατοχικές δυνάμεις πραγματοποίησαν ένα από τα τελευταία τους μπλόκα στην Αθήνα.
Ο Παύλος Μώτος, σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, συνελήφθη μαζί με εκατοντάδες άλλους και στάλθηκε ως εργάτης-όμηρος στο Κάισλινγκεν της Βάδης Βυτεμβέργης.
Την τρομερή του εμπειρία κατέγραψε σε ημερολόγιο, το οποίο παρέμεινε κρυμμένο στα οικογενειακά σεντούκια για 70 χρόνια. Η μαρτυρία του αποτελεί ντοκουμέντο ιδιαίτερης σημασίας.
Είναι μια διήγηση μοναδική στο είδος της για τα ελληνικά δεδομένα και αναδεικνύει μία πτυχή του ναζισμού που σχετίζεται με τον εκφασισμό της εργασίας, ένα ζήτημα που στις μέρες μας αφορά τους πάντες.
Ο Μώτος δεν αντιστάθηκε με το συμβατικό τρόπο, αλλά με την ανυπακοή, την απροθυμία και την πονηριά, στηλίτευσε την εφαρμογή του εθνικοσοσιαλιστικού εργασιακού πειράματος. Πάνω από όλα έβαλε την ανθρώπινη επιθυμία για ζωή.
Το απόσπασμα του ημερολογίου του από την πρώτη μέρα είναι συγκλονιστικό.
«…Μας αποβίβασαν στο Κάισλινγκεν όπου μας παρέλαβαν αξιωματικοί της Τοτ … Άρχισαν να μας βγάζουν για δουλειά…
Οι φρουροί ξεχώρισαν δέκα από μας και μας έδειξαν τρεις μεγάλες μπετονιέρες. Δουλειά μας ήταν να τις μεταφέρουμε πιο κοντά στο τουνέλι.
Παρά την προσπάθεια, σπρώχναμε, αγκομαχούσαμε, δεν καταφέραμε και πολλά, διότι χάμω δεν υπήρχε ίσιωμα αλλά χαλίκι, χοντρό και κοφτερό και οι ρόδες των μηχανημάτων δεν μπορούσαν να κυλήσουν. Για να τις πάρουμε στα χέρια ούτε λόγος, ήταν ασήκωτες.
Εγώ, δίχως υποδήματα, δυσκολευόμουν ακόμη και να σταθώ όρθιος πάνω στις πέτρες. Στο μεταξύ άρχισε να ψιχαλίζει και να φυσάει. Κρύωνα. Η βροχή δυνάμωσε και το νερό είχε πια ποτίσει τα ρούχα μου, που κολλούσαν επάνω μου.
Έτρεμα. Ασυναίσθητα σταματήσαμε τη δουλειά και τρέξαμε να βρούμε ένα μέρος να απαγκιάσουμε. Με το που μας παίρνει είδηση ο φρουρός, βάζει τις φωνές. Βρίζει και κλοτσάει.
Σηκωθήκαμε και συνεχίσαμε. Το μεσημέρι ήρθε το φαγητό: σούπα, μερικά αγγούρια και ψωμί. Γδυτός και πεινασμένος καθώς είμαι, φοβάμαι ότι δεν θα αντέξω για πολύ. Και είναι μόνο η πρώτη μέρα…».
Στο στρατόπεδο εργασίας, οι φυλακισμένοι δεν ήταν παρά σύγχρονοι σκλάβοι που αιχμαλωτίστηκαν για να στηρίξουν τη γερμανική πολεμική βιομηχανία.
Από όσους επέζησαν, ελάχιστοι διηγήθηκαν την ιστορία τους. Ένας από αυτούς είναι ο Παύλος Μώτος. Το ημερολόγιο επεξεργάστηκε η ιστορικός Μαρία Σαμπατακάκη και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος», με τίτλο: «Ο τελευταίος του Κάισλινγκεν».
