Μηχανή του Χρόνου: Ο Μ. Αλέξανδρος της Ακρόπολης. Το περίφημο γλυπτό μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα

Το πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που βρέθηκε το 1886 κοντά στο Ερέχθειο και σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο της Ακρόπολης, διεκδικεί τα πρωτεία ως ένα από τα καλύτερα σωζόμενα και πιο όμορφα γλυπτά του.

Ο Μακεδόνας στρατηλάτης παριστάνεται σε νεαρή ηλικία, όπως θα ήταν την εποχή της επίσκεψής του στην Αθήνα, μετά τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. Κύρια χαρακτηριστικά είναι τα πλούσια μαλλιά του, τα σφριγηλά μάγουλα, το στραμμένο προς τα επάνω βλέμμα και τα μισάνοιχτα χείλη. Η μορφή αποδίδεται με εξιδανικευμένα χαρακτηριστικά, όπως συνήθως συμβαίνει με τα πορτρέτα του νεαρού βασιλιά. Έχει θεωρηθεί ως πρωτότυπο έργο του γλύπτη Λεωχάρη, που φιλοτέχνησε και τα χρυσελεφάντινα πορτρέτα της μακεδονικής βασιλικής οικογένειας στο Φιλίππειο της Ολυμπίας ή ως ρωμαϊκό αντίγραφο του έργου του γλύπτη Λυσίππου.

Οι άλλοι Αλέξανδροι

Φυσικά αυτό το πορτρέτο του Αλέξανδρου δεν είναι το μοναδικό, αλλά πολλά άλλα διεκδικούν τα πρωτεία από καλλιτεχνικής ή ιστορικής πλευράς. Της Πέλλας, της Ολυμπίας, των Αθηνών και της Θάσου. Το εντυπωσιακό είναι ότι αρκετά γλυπτά του εκτίθενται σε μουσεία όλου του κόσμου ως προϊόντα λαθρανασκαφής, αρχαιοκαπηλείας και αρπαγής, όπως στη Γαλλία,τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Δανία και την Αμερική. Αντίγραφα, αλλά και πρωτότυπα πορτρέτα βρίσκονται και σε περιοχές όπου δημιούργησε πόλεις ή είχαν ελληνικό πλησθυσμό. Στην Αίγυπτο, την Συρία, την Κύπρο και την Κωσνταντινούπολη.

Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, Αθήνα. Ο Αλέξανδρος σε νεαρή ηλικία, έργο ρωμαϊκής περιόδου, από μάρμαρο.΄Υψος 0,316 εκατοστά

Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου. Προτομή από μάρμαρο

Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας. Βρέθηκε στα Γιαννιτσά. Εργο του οικογενειακού γλύπτη της Μακεδονικής Βασιλικής Οικογένειας, του περίφημου Λύσιππου από την Σικυώνα (Κιάτο) της Κορίνθου. 3ος αιώνας π.Χ. Εικαζόμενη ηλικία του Αλεξάνδρου περίπου 14-16 ετών ή μεταξύ 18-20 ετών

Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινουπόλεως. Βρέθηκε στην Πέργαμο της Ιωνίας, μαζί με το περίφημο γλυπτό σύνολο της ζωοφόρου της Περγάμου. Από την γενικότερη τεχνοτροπία αυτού του εκπληκτικού έργου τέχνης, πιθανολογείται σχεδόν με βεβαιότητα, ότι αποτελεί έργο του περίφημου Λύσιππου. Εικαζόμενη ηλικία περίπου 30 ετών

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Βρέθηκε στον Κεραμικό. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο Πεντέλης, με την λεοντή του Ηρακλέους. Αρχές 3ου αιώνα π.Χ

Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας. Προτομή από μάρμαρο πιθανόν εποχής Αλεξάνδρου ή ελληνιστικής περιόδου

Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας, Κύπρος. Προτομή του Αλεξάνδρου από Κυπριακό ασβεστόλιθο, ελληνιστικής περιόδου

Αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου, Γερμανία. Προτομή του Αλεξάνδρου με ολόκληρο στήθος, τμήμα από μαρμάρινο άγαλμα, του έτους 300 π.Χ. Βρέθηκε στις ανασκαφές της Πριήνης στην Μικρασιατική Ιωνία. Μετά την μάχη του Γρανικού και την απελευθέρωση της Μιλήτου από τους Πέρσες, ο Αλέξανδρος επισκέφθηκε την Πριήνη, μια παλιά ιωνική ελληνική πόλη, που υπέφερε από τις πλημμύρες του ποταμού Μαίανδρου, και για τον λόγο αυτό ξαναχτιζότανε σε μια πλαγιά της Μυκάλης. Ο ναός της Αθηνάς στο πλέον επιφανές ύψωμα της Πριήνης, γνώρισε την γενναιοδωρία του Αλεξάνδρου, όπως μαρτυρεί η αφιερωματική επιγραφή. Βασιλεύς Αλέξανδρος ανέθηκε τον ναόν Αθηναίηι Πολιάδι. Από τις ανασκαφές αυτού του ναού της Αθηνάς και το υπόψη ελληνικό έργο τέχνης

Μουσείο Μονάχου Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, Γερμανία

Αρχαιολογικό Μουσείο Λούβρου, Παρίσι, Γαλλία.΄Εργο του Λυσίππου, από μάρμαρο. Από τις λεηλασίες και κλοπές των Ρωμαίων στην ρωμαϊκή κατοχή και από το Δίον ή την Πέλλα, μεταφέρθηκε πιθανόν στην Ρώμη. Βρέθηκε στο Τίβολι και στην κατοχή του ισπανού πρεσβευτή στην Ρώμη, Αζάρα. Από αυτόν πέρασε στην κατοχή του Μεγάλου Ναπολέοντα, στο Παρίσι
 

Αρχαιολογικό Μουσείο Σεβίλλης, Ισπανία. Ο Αλέξανδρος έφηβος

Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστώνης, Αμερική. Προτομή από μάρμαρο, σε μορφή Αλεξάνδρου – Ηρακλή. Βρέθηκε στην Σπάρτη

Μουσείο, Μusee du Cinquantenaire, Βρυξέλλες, Βέλγιο. Προτομή του Αλεξάνδρου με την μορφή ΄Ηλιου-Κοσμοκράτορα Του 350-300 π.κ.χ. Βρέθηκε στην Αμισό του Πόντου

Μουσείο Γκετύ ( J. Paul Getty) Καλιφόρνια, Αμερική. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο. Βρέθηκε στα Μέγαρα

Αρχαιολογικό Μουσείο Κοπεγχάγης, Δανία. Μαρμάρινη προτομή του Αλεξάνδρου, κεφάλι με ολόκληρο στήθος, που βρέθηκε στην Ταρσο

Αρχαιολογικό Ελληνορωμαϊκό Μουσείο Αλεξάνδρειας, Αίγυπτος. Προτομή του Αλεξάνδρου σε ροζ γρανίτη

Αρχαιολογικό Μουσείο Δαμασκού, Συρία. Μαρμάρινη προτομή

Διαβάστε περισσότερα στην Μηχανή του Χρόνου:

Το εντυπωσιακό εργοτάξιο της Ακρόπολης, οι αρχαίοι τεχνίτες και η μοναδική οργάνωση (βίντεο)

Το φιλάσθενο κοριτσάκι που έγινε η πιο ωραία πρωταγωνίστρια του ελληνικού κινηματογράφου. Γράφει για τα μάτια που είναι «το διαβατήριο των ερώτων μας»