Μηχανή του χρόνου: Ο ‘ματωμένος Μάης’ που ενέπνευσε τον Ρίτσο να γράψει τον ‘Επιτάφιο’

Από τη mixanitouxronou.gr : Οι καπνεργάτες ήταν ένα από τα πιο μαχητικά και οργανωμένα συνδικάτα στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με άλλους κλάδους, οι διεκδικήσεις τους δεν αφορούσαν μόνο το οκτάωρο και τις καλύτερες συνθήκες εργασίας, αλλά και διαδικασίες που καθόριζαν οι εργοδότες, όπως το ποιος θα εργάζεται πού και πώς θα γίνεται η διαδικασία παραγωγής.

Η στάση των εργατών δεν άρεσε σε κανέναν εργοδότη και η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Στις 29 Απριλίου 1936, 12 χιλιάδες καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων περίπου το 70% γυναίκες, κατέβηκαν σε απεργία. Η αστυνομία και ο στρατός βρίσκονται σε επιφυλακή και ετοιμότητα. Η απεργία των καπνεργατών σύντομα γενικεύτηκε με τη συμμετοχή σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών.

Ο Μεταξάς που επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη και γέμισε τους εργάτες με υποσχέσεις δεν κατάφερε να τους πείσει. Τα επεισόδια δεν αποφεύχθηκαν. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και 12 άτομα έχασαν τη ζωή τους. Το πρώτο θύμα της αστυνομικής βίας ήταν ο Τάσος Τούσης. Η φωτογραφία της σορού του στον δρόμο και τη μητέρα του από πάνω του να τον μοιρολογεί, ενέπνευσαν τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον Επιτάφιο.

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες

μέρα Μαγιού σε χάνω

άνοιξη γιε που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες

και δίχως να χορταίνεις

άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης

Και μου ιστορούσες με φωνή

γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια

τόσα όσα μήτε του γιαλού

δεν φτάνουν τα χαλίκια

Και μου ‘λεγες πως όλ’ αυτά

τα ωραία θα ν’ δικά μας

και τώρα εσβήστης κι έσβησε

το φέγγος κι η φωτιά μας

Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης