Μηχανή του Χρόνου: Όταν κατηγόρησαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως προικοθήρα

Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1921, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, σε ηλικία 57 ετών, παντρεύτηκε τη νεότερή του κατά μια δεκαετία, Έλενα Σκυλίτση.

Η 47χρονη ήταν κόρη πλούσιας οικογένειας από τη Χίο, με δραστηριότητα στην Τουρκία και την Αγγλία. Μεγαλωμένη στο Λονδίνο, μιλούσε με δυσκολία τα ελληνικά, αλλά ήταν πολύγλωσση και μορφωμένη. Με τον Βενιζέλο γνωρίστηκαν το 1912 στο Λονδίνο και η Έλενα Σκυλίτση τότε ένιωσε ιδιαίτερα γοητευμένη από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Έλενα βοήθησε όπως μπορούσε τις επιλογές του Ελευθέριου Βενιζέλου, σχετικά με την κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης. Συγκέντρωσε υλικό για τις ανάγκες του στρατού, οργάνωσε εκδηλώσεις και εκθέσεις.

Ο γάμος του Ελευθέριου με την Έλενα

Το 1920, δεν ήταν μια καλή χρονιά για τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Υπέστη συντριπτική ήττα στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου και είχε αποτύχει να εκλεγεί βουλευτής στην ενιαία Αττικοβοιωτία. Τότε, αποφάσισε να εγκαταλείψει την πολιτική και την Ελλάδα.

Ταξίδεψε στη Νίκαια της Γαλλίας, όπου έμεινε στο σπίτι της οικογένειας Ζερβουδάκη. Εκεί, ενημερώθηκε για ενδιαφέρον της Έλενας και ακολούθησε ο γάμος.

Η τελετή δεν έγινε σε εκκλησία, καθώς η αγγλική αστυνομία φοβόταν χτύπημα εναντίον του πρώην πρωθυπουργού. Έτσι, έγινε σε κλειστό κύκλο, στην αίθουσα μουσικής του σπιτιού του Sir Arthur και της Lady Crosfield, στο Highgate του Λονδίνου. «Όταν έφυγαν οι καλεσμένοι, αργά το απόγευμα, οι οικοδεσπότες μας ζήτησαν να φυτέψουμε ένα δενδρύλλιο, σε ανάμνηση του γεγονότος. Μετά από 30 και περισσότερα χρόνια, υψώνεται ένα δέντρο περήφανο και σφριγηλό, σύμβολο του στέρεου και άφθαρτου αισθήματος, που μας ένωσε μέσα από τις καταιγίδες και τη θύελλα της ζωής», έγραφε η Έλενα Βενιζέλου. Στο μέρος που παντρεύτηκε ο Βενιζέλος, είχε ζήσει και είχε ταφεί και ο Κάρλ Μαρξ.

Ο «προικοθήρας»

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πολιτικός και επικεφαλής κράτους, δεν πλούτισε. Οι περισσότεροι γνώριζαν την οικονομική του κατάσταση, η οποία κάθε άλλο παρά εντυπωσιακή ήταν. Όταν παντρεύτηκε την ευκατάστατη Έλενα Σκυλίτση, οι «αντιβενιζελικοί» πολιτικοί του επιτέθηκαν. Τον χαρακτήρισαν προικοθήρα, που η σύζυγος τον έσωνε από τα οικονομικά του αδιέξοδα.

Η Έλενα είχε όντως αυτήν τη δυνατότητα και σίγουρα μπορούσε να χαρίσει μια άνετη οικονομική ζωή στον Βενιζέλο. «Σεις κύριε Πρόεδρε υπήρξατε νυμφίος της Ελλάδος. Πως είναι δυνατόν να γίνεται νυμφίος μιας γυναικός;» τον ρωτούσε το «δεξί» του χέρι, Εμμανουήλ Ρέπουλης. Μια από τις κατηγορίες, ήταν ότι η Έλενα είχε χάσει προ καιρού τη θηλυκότητά της.

Το γαμήλιο ταξίδι

Στις 15 Οκτωβρίου 1921, το ζευγάρι φτάνει με υπερωκεάνιο στη Νέα Υόρκη. Η υποδοχή που επιφυλάχθηκε από την ελληνική παροικία, ήταν θερμή. Δεύτερος σταθμός του μήνα του μέλιτος ήταν το Σικάγο. Παρά την ποτοαπαγόρευση, τον υποδέχθηκαν με σαμπάνιες και κρασιά, που παράνομα είχαν αγοράσει. Ακολούθησε η Σάντα Μπάρμπαρα, το Χόλιγουντ και το Σεντ Μόριτζ.

Τελικά όμως, αποφάσισαν να εγκατασταθούν στο Παρίσι. Η Έλενα Βενιζέλου αγόρασε το σπίτι στην οδό Beaujon.

Ο καυγάς της Έλενας με τον γιο του Βενιζέλου

Μετά την επιστροφή του ζεύγους, άρχισαν οι καυγάδες. Αιτία, τα παράπονα της Έλενας για τον Σοφοκλή Βενιζέλο, τον γιο του Ελευθέριου, από τον πρώτο του γάμο.

Η σχέση τους ήταν συγκρουσιακή. Ο Βενιζέλος τσακώθηκε σχεδόν βίαια με τη σύζυγό του. Σε ένα χρόνο, το ίδιο επεισόδιο είχε επαναληφθεί πέντε φορές. Μητριά και γιος ένιωθαν βαθιά αντιπάθεια μεταξύ τους. Η σχέση τους εξομαλύνθηκε, μετά τον θάνατο του Βενιζέλου.

Η γενναιόδωρη ευεργέτης

Το 1924, σε ένα ταξίδι της στην Ελβετία, η Έλενα επισκέφτηκε ένα πρότυπο μαιευτήριο, το οποίο διηύθυνε ο φίλος της, καθηγητής Rossier. Γοητευμένη από τη μοντέρνα εγκατάσταση, αποφάσισε να προσφέρει στην Ελλάδα ένα υποδειγματικό μαιευτήριο και να του δώσει το όνομα της στενής φίλης της, Μαρίκας Ηλιάδη, την οποία μόλις είχε χάσει. Σήμερα είναι γνωστό ως Μαιευτήριο Έλενα.

Ο ενθουσιασμός του προέδρου του Ελληνικού Ερυθρού, Σταυρού Αθανασάκη και η βοήθεια από τον καθηγητή Rossier και τον αρχιτέκτονα G.Epitaux, επέτρεψαν στο εγχείρημα να ολοκληρωθεί το 1932.

Στις 16 Φεβρουαρίου 1933, εγκαινιάστηκε το μεγάλο κεντρικό κτίριο, το οποίο γρήγορα απέκτησε τη φήμη του πρώτου στο είδος του, σε όλα τα Βαλκάνια.

Στον κήπο βρίσκεται και ο Ι.Ν. των Αγίων Ελευθερίου και Ελένης, όπου μετά το θάνατο της Έλενας, σύμφωνα με επιθυμία της, φυλάσσεται εντός ληκύθου η καρδιά της.

Στα Χανιά, ιδιαίτερη πατρίδα του συζύγου της, προσφέρει το Βενιζέλειο Στάδιο, το Βενιζέλειο Ωδείο, τις παιδικές εξοχές Αγίων Αποστόλων, το άνοιγμα του δρόμου του Θερίσου (Βιργινία Σκυλίτση), συμβάλει για το Πατριωτικό Ίδρυμα περίθαλψης προσφύγων, το Υδραγωγείο Μουρνιών. Προσφέρει υποτροφίες σε Χανιώτες φοιτητές, για σπουδές στο εξωτερικό. (πηγή: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος» Χανίων).

Ο τραυματισμός της Έλενας κατά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βενιζέλου

Την Τρίτη 6 Ιουνίου του 1933, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η Έλενα ήταν καλεσμένοι το βράδυ στην Κηφισιά, στο σπίτι του Στέφανου και της Πηνελόπης Δέλτα. Φεύγοντας, ο Βενιζέλος έπεσε σε μια ακόμη ενέδρα θανάτου. Οι σφαίρες εναντίον του ταχύτατου Πακάρ έπεφταν βροχή. Και αυτός και η Έλενα τραυματίστηκαν. Η Λιλίκα Νάκου στο βιβλίο της «Αναμνήσεις μιας Δημοσιογράφου», γράφει ότι ένα τραύμα στον μηρό την ενοχλούσε συνέχεια, ειδικά όταν άλλαζε ο καιρός.

«Η κυρία Βενιζέλου έπεσε επάνω στον άνδρα της και τον προστάτεψε με το σώμα της. Μια σφαίρα τη χτύπησε στον μηρό και μια στα οπίσθια. Τη μια σφαίρα δεν μπορούσαν να τη βγάλουν και υπέφερε πάντα με την αλλαγή του καιρού», γράφει χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος, η οποία είχε διατελέσει ιδιαιτέρα γραμματέας της.

Δύο χρόνια μετά, φεύγει και αυτή για το Παρίσι. Ήθελε να ακολουθήσει τον Ελευθέριο στην αυτοεξορία του. Πέθανε σε ένα διαμέρισμα ξενοδοχείου στις 7 Σεπτεμβρίου του 1957. Ο θάνατός της δεν αποτέλεσε σημαντική είδηση για τον Τύπο της εποχής και ας είχε προσφέρει τόσα.

Πριν πεθάνει, έγραψε το βιβλίο «Στη σκιά του Βενιζέλου», όπου περιγράφει τη ζωή της δίπλα στον μεγάλο πολιτικό.

Διαβάστε ακόμα στη Μηχανή του Χρόνου:

Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι του Στάλινγκραντ βαδίζουν στους δρόμους της Μόσχας. Η «παρέλαση των ηττημένων»

Αλέκος Σακελλάριος. Συμμαθητής με τον Κ.Καραμανλή, απόγονος του Ζάππα και κατά τύχη σκηνοθέτης