Μηχανή του Χρόνου: Ποιος λείπει από τη διάσημη φωτογραφία του Λένιν;
Ιστορικές φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν αλλοιωμένες για λόγους αισθητικής, αλλά και πολιτικού συμφέροντος
- 21 Νοεμβρίου 2014 18:44
Οι φωτογραφίες μπορούν να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας με διάφορους τρόπους, έτσι ώστε οι εικόνες τους να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις πολιτικών προσωπικοτήτων που εξαφανίζονται ως δια μαγείας από το κάδρο ιστορικών φωτογραφιών.
Ο Τρότσκι εξαφανίζεται και ο Λένιν απευθύνεται μόνος στα σοβιετικά στρατεύματα, ο Γκέμπελς δεν υπάρχει πουθενά και ο Χίτλερ ποζάρει δίπλα σε ένα φάντασμα.
Τέτοιες «παρεμβάσεις» φαίνονται εύκολες στην εποχή του προγράμματος υπολογιστών «Photoshop» που μπορεί να αλλάξει τα πάντα χωρίς ίχνη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φωτογραφία που δημοσίευσε ο Λευκός Οίκος, με τον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα και την ομάδα εθνικής ασφαλείας να παρακολουθούν την επιχείρηση κατά του Οσάμα Μπιν Λάντεν.
Η γνήσια φωτογραφία δημοσιεύτηκε κατόπιν ψηφιακής επεξεργασίας που «θόλωσε» την εικόνα ενός απόρρητου εγγράφου, το οποίο υπάρχει στο τραπέζι, μπροστά από τη Χίλαρι Κλίντον. Τροποποιήσεις γίνονται όμως και για αισθητικούς λόγους. Ενδεικτική περίπτωση ο φράχτης που αφαιρέθηκε πίσω από το κεφάλι της Μαρί Αν Βέκιο στη φωτογραφία από τους πυροβολισμούς στο Κεντ το 1970.
Υπάρχουν πολλές τεχνικές μέθοδοι για να αλλοιωθεί μια φωτογραφία. Καμία από αυτές ωστόσο δεν μπορεί να εξηγήσει ότι «πειράζουμε» τις φωτογραφίες για να κρύψουμε το πόσο πολύ μπορεί να μας επηρεάσουν στην αυθεντική εκδοχή τους. «Πιστεύεις αυτό που βλέπεις» και έτσι οι τεχνητές φωτογραφίες μπορεί να επηρεάσουν τους ανθρώπους με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Στην Κοινωνία της Πληροφορίας, οι τεχνητές εικόνες λειτουργούν ως πληροφορίες που μπορούν να μεταδοθούν με απίστευτη ταχύτητα και να γίνουν μέσω ανταλλαγής όπως το χρήμα. Διακινούνται γρήγορα και χρησιμοποιούνται για καλό ή κακό σκοπό και είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί η πηγή τους. Έτσι, αυτές οι εικόνες αποσυνδέονται από την ενημέρωση και τα μηνύματα που εκπέμπουν μπορούν να συμπληρωθούν σε δεύτερο χρόνο και ανεξάρτητα ίσως από το περιεχόμενο της αρχικής πόζας!
Όσο περισσότερο «καταναλώνουν» οι άνθρωποι τις «πειραγμένες» φωτογραφίες, τόσο περισσότερο τις αλλοιώνουν. Ταυτόχρονα όμως, επηρεάζονται και από αυτές όλο και πιο πολύ. Αυτή τουλάχιστον είναι η άποψη του David Levi Straus, επικεφαλής του τμήματος σπουδών “Art Criticism & Writing at the School of Visual Arts” στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, που υπογράφει και το παραπάνω άρθρο στο περιοδικό ΤΙΜΕ.
