Μηχανή του Χρόνου: Ποιος θεωρείται ο παλαιότερος δρόμος της Αθήνας;

Βρίσκεται στην Πλάκα και θεωρείται ο αρχαιότερος δρόμος της Αθήνας γιατί ένα μεγάλο τμήμα του συμπίπτει ακριβώς με τον αρχαίο, ενώ διατηρεί και το ίδιο όνομα. Αναφέρεται μάλιστα στο βιβλίο με τα ελληνικά ρεκόρ Γκίνες, σαν ο μακροβιότερος δρόμος της πόλης που έχει διατηρήσει την ίδια ονομασία για 25 σχεδόν αιώνες. Ήταν από τους φαρδύτερους δρόμους της αρχαίας Αθήνας, με πλάτος έξι μέτρα και ο πιο σύντομος για να πάει κάποιος από το θέατρο του Διονύσου έως την Αγορά.

Ξεκινούσε από την είσοδο το τεμένους του Διονύσου, πήγαινε περιφερειακά της Ακρόπολης προς την ανατολική πλευρά, διέτρεχε το βόρειο τμήμα του ιερού βράχου και κατέληγε στο Πρυτανείο της Αγοράς. Την αρχαία αυτή οδό, διέσχιζαν και οι νυχτερινές λαμπαδηδρομίες που γίνονταν προς τιμήν του Θεού Διονύσου. Πήρε το όνομά της από τους χάλκινους τρίποδες που τοποθετούνταν κατά μήκος της.

«Έστι δε οδός από του πρυτανείου καλουμένη Τρίποδες∙ αφ’ ου καλούσι το χωρίον, ναοί όσον ες τούτο μεγάλοι και σφισιν εφεστήκασι τρίποδες, χαλκοί», αναφέρει ο Παυσανίας στο «Ελλάδος Περιήγησις» Πρόκειται για την οδό Τριπόδων.

Οι τρίποδες ήταν έπαθλα των χορηγών των θεατρικών αγώνων που συχνά αφιερώνονταν στον θεό Απόλλωνα. Γι΄ αυτό τα μνημεία ονομάστηκαν χορηγικά και τοποθετούνταν στο δρόμο που ήταν έξω από το θέατρο. Οι τρίποδες ήταν τοποθετημένοι πάνω σε βάσεις, που τον 5ο αιώνα ήταν απλές, ενώ τον 4ο πήραν τη μορφή μικρού ναού.

Το μνημείο του Λυσικράτη

Τα περισσότερα μνημεία της οδού Τριπόδων καταστράφηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Το μνημείο του Λυσικράτη που κατασκευάστηκε το 334 π.Χ, είναι το καλύτερα διατηρημένο μέχρι σήμερα. Το όνομα του χορηγού – νικητή αναφέρεται σε επιγραφή που βρίσκεται στο επιστύλιο του κυλινδρικού κτίσματος. Ο τρίποδας- βραβείο ήταν στηριγμένος στην άκανθο, πάνω στη στέγη. Το μνημείο της οδού Τριπόδων αγοράστηκε το 1669 από μοναχούς Καπουτσίνους, που είχαν ιδρύσει τη μονή τους ακριβώς δίπλα.

Ήθελε να το κλέψει ο Έλγιν

Σώθηκε από τα χέρια του Έλγιν χάρη στον τότε ηγούμενο των μοναχών, που δεν ενέδωσε στις πιέσεις και τις οικονομικές προφορές του. Μετά την ελληνική επανάσταση του 1821, κατά τη διάρκεια της οποίας η μονή των Καπουτσίνων κάηκε, το μνημείο παρέμεινε στην ιδιοκτησία της γαλλικής κυβέρνησης, μέχρι που ανταλλάχτηκε με ένα οικόπεδο στην οδό Διδότου και έκτοτε ανήκει στο ελληνικό δημόσιο.

Η «σύγχρονη» ιστορία της οδού Τριπόδων

Η οδός Τριπόδων, που στην αρχαιότητα λόγω της σύνδεσής της με το θέατρο και τις Τέχνες, ήταν εκτός των άλλων και ένας πανέμορφα στολισμένος δρόμος, έχει πολλές αναφορές και στη νεότερη ιστορία. Ο λόρδος Βύρων που φιλοξενήθηκε στη μονή των Καπουτσίνων της οδού Τριπόδων αναφέρει σε επιστολή του για την ομορφιά του τοπίου:

«Μπροστά μου έχω τον Υμηττό, πίσω μου την Ακρόπολη, δεξιά μου το ναό του Δία, μπροστά το Στάδιο, αριστερά μου την πόλη. Ε, κύριε αυτό θα πει γραφικότητα. Δεν υπάρχει κύριε τίποτα παρόμοιο στη Λόντρα, όχι, ούτε καν η κατοικία του Λόρδου Δημάρχου». Στην οδό Τριπόδων, που έχουν διασχίσει κατά καιρούς όλες οι πνευματικές και καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες, που έμεναν ή σύχναζαν στην Πλάκα, όπως ο Δροσίνης, ο Παλαμάς, ο Παπαδιαμάντης, η Μερκούρη, ο Χορν και πολλοί άλλοι.

Στον ίδιο δρόμο, που λέγεται ότι ο Περικλής συνάντησε την εταίρα Φρύνη, βρισκόταν και το κινηματογραφικό σπίτι του κύριου και της κυρίας Κοκοβίκου (Γιώργος Κωνσταντίνου και Μάρω Κοντού), από την ταινία «η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα».

Η ιστορία της οδού Τριπόδων συνεχίζει να γράφεται, καθώς αποτελεί μέχρι σήμερα έναν πολυσύχναστο δρόμο της πιο διάσημης Αθηναϊκής συνοικίας.

Διαβάστε ακόμα στη Μηχανή του Χρόνου

Το σκάνδαλο με την αρπαγή του «θησαυρού των Αηδονιών»

Από πού βγήκε η φράση την περίοδο του Βυζαντίου: «δεν περνάει πια η μπογιά της;»