Μηχανή του Χρόνου: Τα βρώμικα χέρια που κατεδάφισαν τον Πύργο Αθηνών

Ο παραμυθένιος πύργος έμοιαζε με αυτόν της ωραίας Κοιμωμένης ή της Σταχτοπούτας. Οικοδομήθηκε με κόκκινη πελεκητή πέτρα στις αρχές του 1900 σε σχέδια Άγγλου αρχιτέκτονα για λογαριασμό ενός Αρμένιου, που είχε αγγλική υπηκοότητα και είχε παλαιοπωλείο Ερμού και Βουλής.

Ο μεσαιωνικής έμπνευσης πύργος διέθετε 32 δωμάτια, πυργίσκους, περίτεχνες διακοσμήσεις που έμοιαζαν με πολεμίστρες, κωνικό τρούλο με αλεξικέραυνο, πυκνοφυτευμένο κήπο και πληθώρα αποθηκευτικών χώρων. «Υπερβολικό» για οίκημα, αλλά εντελώς διαφορετικό και εντυπωσιακό για το μεγάλο χωριό που λεγόταν «Αθήναι» και έκανε τα πρώτα της βήματα ως πρωτεύουσα.

Η αρχική έκταση του οικοπέδου ήταν 1.613 τ.μ. Σταδιακά λόγω της κυκλοφοριακής πίεσης, το κτήριο έχασε αρκετά μέτρα από τους κήπους του. (Αθήνα 20 Απριλίου 1965, Φωτογράφος: Charles W. Cushman)

Αργότερα πέρασε στην ιδιοκτησία του επιχειρηματία Ευστάθιου Λάμψα, ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, ο οποίος στα πρώτα του βήματα είχε υπάρξει μάγειρας των ανακτόρων του Βασιλέως Γεωργίου Α’.

Ο πύργος πήρε το όνομα της κόρης του Μαργαρίτας και τυπικά ανήκε στην σύζυγό  του Παλμύρα. Όταν αυτή πέθανε το 1939, πέρασε στα χέρια της εγγονής της, Σοφίας.

Παρά τις προσπάθειες κατοίκων για τη διάσωσή του κτηρίου ως διατηρητέο, η κατεδάφιση δεν απεφεύχθη. Φωτογραφία της δεκαετίας 60 , του Charles W. Cushman

Το 1967 απαλλοτριώθηκε τμήμα του προαυλίου χώρου ώστε να διευκολυνθεί η στροφή των αυτοκινήτων από τη Λεωφόρο Μεσογείων προς τη Βασ. Σοφίας. Τότε στο σημείο αυτό, τα αυτοκίνητα κινούνταν αντίθετα σε σχέση με τη σημερινή σημερινή ροή. Μετά τις απαλλοτριώσεις η έκταση περιορίστηκε στα 1.098 τ.μ.

Έτσι, το 1970 η ιδιοκτήτρια αποφάσισε τη πώληση της. Τελικά αγοραστής ήταν η Κτηματική Τράπεζα.

Η βίλα γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια της χούντας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, περίπου την ίδια εποχή με τις Φυλακές Αβέρωφ που βρίσκονταν στην Λ.Αλεξάνδρας.

Λήψη τον Οκτώβριο 1965. Η ανοικοδόμηση κλουβιών προχωρά με εντατικούς ρυθμούς.Πλησιάζει η ώρα της βίλας…

Η υπόθεση είχε προκαλέσει αναστάτωση, αλλά ο λογοκριμένος τύπος της εποχής περιορίστηκε σε μια γκρίνια εντός ορίων. Η “εξήγηση” που δόθηκε από το αρμόδιο υπουργείο ήταν ότι το κτήριο δεν έχει χαρακτηριστικά ελληνικής αρχιτεκτονικής παράδοσης και επομένως δεν χρειάζεται να χαρακτηριστεί διατηρητέο.

Δεν ξέρουμε αν είχε παίξει ρόλο στην υπόθεση ο Κόλλιας, εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και πρωθυπουργός στην πρώτη Κυβέρνηση της Δικτατορίας, αλλά ο ίδιος κατοικούσε στο γωνιακό σπίτι Βασ. Σοφίας και Φειδιππίδου.

Ο πύργος έφυγε και ήρθαν οι «πύργοι» και οι τράπεζες. Σκιασμένο το 9όροφο κτήριο της Εθνικής Τράπεζας που κτίστηκε στη θέση της «ωραίας κοιμωμένης». Καλή μας νύχτα…

Για να μην ξεχάσουμε με ποιους μεγαλοϊδεάτες είχαμε να κάνουμε, εκείνη την εποχή έχτισαν ακριβώς δίπλα τον γυάλινο Πύργο των Αθηνών που προφανώς «ταίριαζε» με την ελληνική παράδοση και την περίφημη αισθητική τους.

Τη θέση του «εξεζητημένου» γοτθικού τύπου πύργου πήρε το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας (τότε Κτηματικής).

Έτσι, η περίφημη “Βίλλα Μαργαρίτα” που βρισκόταν Βασ. Σοφίας & Μεσογείων, έγραψε τίτλους τέλους. Τώρα έχει σημασία να δούμε ή να θυμηθούμε τι υπάρχει στην θέση της…

Διαβάστε ακόμα στη Μηχανή του Χρόνου

Το τέλος της Κατερίνας Γώγου

Ο μοναχικός σόουμαν Γιώργος Μαρίνος και ο μεγάλος έρωτας της ζωής του