Ο άγνωστος αφορισμός του Γρηγόριου Ε’ που άρθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος

Πριν από περίπου δύο μήνες, μία πρωτοβουλία πολιτών ήρθε να φέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα που έχει άμεση σχέση με τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Η Κίνηση Ελλήνων Πολιτών για την Εκκοσμίκευση του Κράτους (ΚΕΠΕΚ) έριξε και πάλι στο τραπέζι των συζητήσεων λοιπόν, το ζήτημα του αφορισμού των Ελλήνων Επαναστατών και της Φιλικής Εταιρείας από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Γρηγόριο Ε’, που έλαβε χώρα το 1821, θίγοντας τον γενικότερο ρόλο που τήρησε η Εκκλησία στα προεπαναστατικά χρόνια αλλά και κατά τη διάρκεια του Αγώνα.

Σχετικά με τον ρόλο της ανώτατης ιεραρχίας της Εκκλησίας τοποθετείται άλλωστε και η νέα μελέτη της σειράς “Lux Orbis” με τίτλο “Η Μαύρη Βίβλος του 1821”, που μεταξύ άλλων ρίχνει φως στο αν τελικά αποκαταστάθηκε ο αφορισμός του Γρηγορίου Ε’, όπως ισχυρίζεται η Εκκλησία της Ελλάδος.

Σημειώνεται εδώ πως πράγματι, το βάρος μιας άρσης του αφορισμού, πέφτει μεν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ωστόσο την εποχή της Επανάστασης, Ελλαδική Εκκλησία και Πατριαρχείο ήταν ταυτόσημα.

Εν συνεχεία των παραπάνω, η μητρόπολη Πειραιά έστειλε αυτοβούλως απάντηση στο ΚΕΠΕΚ, στην οποία αναφέρει πως ο αφορισμός του 1821 ήταν ένας “διπλωματικός ελιγμός, για την σωτηρία χιλιάδων αμάχων από τις ανελέητες σφαγές των μανιασμένων Τούρκων”. Ακόμη, αναφέρει πως ο “εικονικός” αυτός αφορισμός, “ήρθη σε μυστική τελετή του Πατριάρχου και των Συνοδικών Ιεραρχών, στις 10 Απριλίου 1821, λίγες ώρες πριν το μαρτυρικό τέλος” του Γρηγορίου.

Στα παραπάνω το ΚΕΠΕΚ απαντά με τη σειρά του, πως η δράση του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, από το 1798 έως και το 1828 ήταν συλλήβδην αντίθετη με τους Έλληνες Διαφωτιστές και τις προσπάθειές τους, ενώ χαρακτηρίζει “αντεθνικό” τον ρόλο της ανώτατης ιεραρχίας της Εκκλησίας κατά τα προεπαναστατικά χρόνια.

Το ενδιαφέρον εδώ, είναι πως η Κίνηση Ελλήνων Πολιτών για την Εκκοσμίκευση του Κράτους φέρνει στο προσκήνιο και έναν, όχι τόσο γνωστό αφορισμό, εκείνον του 1819, όταν ο Γρηγόριος Ε’ κατά τη τρίτη του θητεία ως πατριάρχης, έβαλλε εναντίον κατοίκων επτά χωριών γύρω από την περιοχή Καστρί της Κυνουρίας.

Το 2005 μάλιστα, η μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας προέβη σε μια ιστορική αποκατάσταση δια του μητροπολίτη Αλεξάνδρου, ο οποίος έσκισε συμβολικά το χειρόγραφο του αφορισμού του Γρηγόριου. Είχε προηγηθεί σχετικό αίτημα του μητροπολίτη προς το πατριαρχείο και είχε λάβει απάντηση θετική. Το βίντεο ντοκουμέντο μπορείτε μάλιστα να το δείτε παρακάτω, και δημοσιεύεται για πρώτη φορά από το NEWS 24/7.

Κατόπιν αυτού, το ΚΕΠΕΚ ζητά από την ανώτατη Ιεραρχία της χώρας να προχωρήσει σε μια ανάλογη κίνηση υψηλού συμβολισμού, η οποία όπως λένε θα μπορούσε να κλείσει ιστορικά ζητήματα του παρελθόντος που μένουν σε μια σκοτεινή περιοχή. Με αφορμή πάντα την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη του Αγώνα.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΚΕΠΕΚ

“Για ακόμα μία φορά, ως ΚΕΠΕΚ, είμαστε στην ευχάριστη θέση να μπούμε στη διαδικασία ενός ιδιότυπου διαλόγου με το “Γραφείο επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών” της μητρόπολης Πειραιά. Ευχάριστη, διότι με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουμε να κρατάμε ανοιχτό τον διάλογο με εκπροσώπους της Ελλαδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ανταλάσσοντας σκέψεις, απόψεις και επιχειρήματα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι Έλληνες πολίτες μπορούν να κρίνουν καλύτερα, οδηγούμενοι σε ασφαλέστερα συμπεράσματα πάνω στα υπό συζήτηση θέματα που τίθενται κάθε φορά.

Έτσι μετά την απάντηση (Οκτ. 2020) του “Γραφείου” σε συνέντευξη (Σεπτ. 2020) μελών μας και την νέα τοποθέτηση του ΚΕΠΕΚ στα τέλη του περασμένου Οκτώβρη, εισερχόμαστε σε ένα νέο κεφάλαιο διαλόγου επάνω στο θέμα του Αφορισμού της Επανάστασης του 1821 από τον Γρηγόριο Ε’ και στην ανάγκη άρσης του από πατριαρχείο Κων/πόλεως και την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος σήμερα.

Αφορμή για το άνοιγμα της συζήτησης στάθηκε η ανακοίνωση του ΚΕΠΕΚ και το σχετικό ψήφισμα που εξέδωσε στα τέλη Ιανουαρίου. Στην εν λόγω ανακοίνωση αναφέρονταν -ανάμεσα στα άλλα- τα εξής: “Μέσω αυτής της επιστολής/ψηφίσματος, καλούμε την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως να άρουν τον αφορισμό της Ελληνικής Επανάστασης , συμβάλλοντας σημαντικά στον περιορισμό του διχασμού της ελληνικής κοινωνίας ενόψει των επετειακών εορτασμών του 1821. Αναγνωρίζουμε ότι το βάρος της άρσης του αφορισμού πέφτει στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, πλην όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την περίοδο εκείνη δεν υπήρχε αυτοκέφαλο, οπότε Ελλαδική Εκκλησία και Πατριαρχείο ήταν ένα και το αυτό. Επιπρόσθετα, η Ελλαδική Εκκλησία εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να χρησιμοποιεί τη φιγούρα του Γρηγορίου Ε’ ως εθνομάρτυρα. Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί με αυτή τη στάση. Πλην όμως, οι εκπρόσωποί της έχουν τη δυνατότητα να “καθαρίσουν” την μαύρη κηλίδα της προσωπικότητάς του, μέσω της άρσης του αφορισμού των επαναστατών ή έστω μέσω μιας δημόσιας παραίνεσής τους προς το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, προς αυτή την κατεύθυνση”.

Έναν, περίπου, μήνα μετά, στις αρχές Μαρτίου, το “Γραφείο επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών” της μητρόπολης Πειραιά απάντησε στο αίτημά μας με αυτό το κείμενο.

Δεν θα σταθούμε τόσο στην αναπαραγωγή των λεγόμενων “Εθνικών Μύθων”, όπως η αγία Λαύρα και το κρυφό σχολειό, που χαρακτήρισαν σε μεγάλο βαθμό την μετεπαναστατική απόπειρα της Εκκλησίας να κερδίσει σταδιακά την εμπιστοσύνη των Ελλήνων αναφορικά με τον ρόλο της στα προεπαναστατικά και επαναστατικά χρόνια. Τα προηγούμενα έχουν απαντηθεί επαρκώς κατά το παρελθόν και σχολιάζονται μέχρι και τις μέρες από τους ακαδημαϊκούς στορικούς μας.

Σημειώνουμε τη νέα απόπειρα της μητρόπολης Πειραιώς να υποβιβάσει τον ρόλο των Ελλήνων Διαφωτιστών, των ανθρώπων εκείνων που αποτέλεσαν προεπαναστατικά την πνευματική ατμομηχανή της Επανάστασης, διωκόμενοι ποικιλοτρόπως για τις θέσεις τους από το πατριαρχείο και τους λοιπούς συντηρητικούς κύκλους του ελλαδικού χώρου. Η τακτική αυτή σαφέστατα και δεν είναι τυχαία. Η προετοιμασία για το ’21 δεν αφορά μόνο τις πολεμικές προετοιμασίες και τις μυστικές συνεννοήσεις για την έναρξη του Αγώνα, αλλά και τη σφοδρή διαμάχη μεταξύ Ελλήνων Διαφωτιστών και Χριστιανών Λογίων πάνω στα ζητήματα των μεταρρυθμίσεων της παιδείας. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικά τα όσα αναφέρει στον πρόλογο του Πηδαλίου του Νικοδήμου του Αγιορείτη το 1864, ο αρχιμανδρίτης Ειρηναίος Δεληδήμος: “Εάν επραγματοποιούντο πλήρως τα όνειρα των οπαδών του Διαφωτισμού εις την Ρωσίαν και τας χώρας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Ορθόδοξοι λαοί θα εξήρχοντο εκ της θλιβεράς των αμαθείας, θα εισήρχοντο εις τον φωτεινόν δρόμον της προόδου, θα ηγάπων τας επιστήμας και την δύναμιν του ορθού λόγου, θα προέκοπτον κοινωνικώς και οικονομικώς, συγχρόνως όμως θα απεκόπτοντο από τας ρίζας των και αντί της Ορθοδόξου πνευματικότητος, πηγαζούσης εκ της ταπεινώσεως του ανθρώπου ενώπιον της αγάπης του Θεού, θα επεκράτει και εις αυτούς η αλαζονική αυτοπεποίθησις της ανθρώπινης διανοίας”. Αντιλαμβάνεται και ο πλέον αδαής για ποιον λόγο ο Διαφωτισμός κατασυκοφαντήθηκε και εξακολουθεί να συκοφαντείται στον τόπο μας. Και φυσικά κατανοεί καλύτερα τους λόγους για τους οποίους ως κράτος μείναμε στάσιμοι πνευματικά, παραγωγικά και σε μεγάλο βαθμό πνευματικά, σε σχέση με άλλα κράτη της Δύσης.

Αναφορικά με τον διχασμό της ελληνικής κοινωνίας εξαιτίας της μη άρσης του αφορισμού εκ μέρους της Εκκλησίας, εδώ οι συντάκτες της απάντησης που δίνει το “Γραφείο”, δεν καταλαβαίνουν ή πιθανότατα κάνουν πώς δεν καταλαβαίνουν τι ακριβώς είπαμε. Στο κείμενό μας δεν αναφερθήκαμε στον διχασμό των Ελλήνων του ’21 για τη στάση των ανώτατων Ιεραρχών απέναντι στις έννοιες της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας. Εννοείται ότι διχασμός υπήρξε και σε εκείνα τα χρόνια (τρανό παράδειγμα ο διαγωνισμός της Μέλισσας που αναβιώσαμε φέτος, αλλά και τα κείμενα όλων των Διαφωτιστικών εντύπων της εποχής), όμως το να επεκταθούμε για ένα τέτοιο θέμα εδώ θα απαιτούσε σελίδες επί σελίδων ανάλυσης και παράθεσης στοιχείων. Στο ψήφισμά μας αναφερθήκαμε στην ελληνική κοινωνία του 2021, η οποία διχάζεται έντονα (εντός και εκτός διαδικτύου) αναφορικά με το ζήτημα της στάσης της ανώτατης ηγεσίας της Εκκλησίας απέναντι στην Επανάσταση. Πιθανότατα στην μητρόπολη Πειραιά έχουν χάσει την επαφή τους με την κοινωνία, κι αυτός είναι ο λόγος που δεν αντιλαμβάνονται ότι μία πιθανή άρση του αφορισμού εκ μέρους της Ελλαδικής Εκκλησίας ή του πατριαρχείου θα ωφελούσε τουλάχιστον επικοινωνιακά τις ηγεσίες τους.

Στο κείμενό τους, οι συντάκτες της μητρόπολης Πειραιά υπερτονίζουν το πολυφορεμένο επιχείρημα ότι ο αφορισμός της Επανάστασης από τον Γρηγόριο Ε’ υπήρξε ένας “εικονικός” αφορισμός που απέτρεψε τις σφαγές ελληνικών πληθυσμών στην Πόλη. Όμως το προηγούμενο δεν αποτελεί παρά μία “βολική” αλήθεια. Πράγματι, αν κάποιος δει στενά τα γεγονότα μέσα από το πρίσμα του Μαρτίου του 1821, “δικαιούται” να οδηγηθεί σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Όμως η αντεπαναστατική δράση του πατριαρχείου και ιδιαίτερα του Γρηγορίου Ε’ (ενός ανθρώπου των Οθωμανών, που τοποθετήθηκε τρεις φορές στη θέση του πατριάρχη) δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Η πρόσφατη έκδοση (Μάρτιος 2021) του βιβλίου “Η Μαύρη Βίβλος του 1821” (εκδ. iWrite – Σειρά Lux Orbis) καταθέτει για το ελληνικό κοινό μία σειρά από πρωτότυπα κείμενα και εγκυκλίους του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, από το 1798 έως και το 1828. Διαβάζοντάς τα κανείς, αντιλαμβάνεται πέραν πάσης αμφιβολίας τον αντεθνικό ρόλο της ανώτατης ιεραρχίας της Εκκλησίας κατά τα προεπαναστατικά χρόνια. Δυστυχώς ή ευτυχώς, ζούμε σε εποχές όπου η αλήθεια είναι πολύ δύσκολο να μείνει κρυφή.

Kαι ερχόμαστε σε μία ακόμα περίπτωση παραχάραξης της Ιστορίας, που φέτος έκανε την εμφάνισή της μέσω τηλεοπτικής συνέντευξης του αρχιεπισκόπου και συνεχίζεται στην επιστολή της μητρόπολης Πειραιά. Αυτή δεν είναι άλλη από την υποτιθέμενη άρση του αφορισμού που έκανε ο Γρηγόριος σε… μυστική τελετή στα υπόγεια του πατριαρχείου, λίγες ημέρες πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Το γεγονός αυτό αποτελεί έναν εκκλησιαστικό μύθο που κατασκευάστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα (στα πρώτα βιβλία που καταγράφεται, το γεγονός χαρακτηρίζεται ως “εκκλησιαστική παράδοση”) και δεν στηρίζεται από κανένα επίσημο ή ανεπίσημο πατριαρχικό έγγραφο. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Εγκύκλιοι μεταγενέστερων του Γρηγόριου Ε’ πατριαρχών, όπως του Ευγένιου Β’ τον Αύγουστο του 1821 ή του Αγαθάγγελου το 1828 (και τα δύο κείμενα συμπεριλαμβάνονται στο προαναφερθέν και φρεσκοτυπωμένο έργο, “Η Μαύρη Βίβλος του 1821”), οι οποίες καλούν τους Έλληνες να επιστρέψουν στην αγκαλιά του Σουλτάνου, υπόσχονται στους μετανοημένους άρση του αφορισμού του Γρηγορίου. Πώς είναι, λοιπόν, δυνατόν να υπόσχεται κανείς άρση ενός αφορισμού που υποτίθεται ότι έχει ήδη ακυρωθεί; Έτσι το επιχείρημα αυτό καταρρίπτεται οριστικά και αμετάκλητα.

Και περνάμε τώρα στην ενδεχομένως περισσότερο ενδιαφέρουσα πτυχή της υπόθεσης που εξετάζουμε εδώ. Στην απάντηση που μας έδωσε πρόσφατα το Γραφείο της μητρόπολης Πειραιά, ιδιαίτερη εντύπωση μας προκάλεσε από την πρώτη στιγμή ο τρόπος με τον οποίο οι συντάκτες του επέλεξαν να κλείσουν την επιστολή τους: “Ευελπιστούμε πως, τόσο η Εκκλησία της Ελλάδος, όσο και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεν θα πέσουν στην δόλια παγίδα των χριστιανομάχων, να θέσουν θέμα άρσεως, ή μη, του «αφορισμού», διότι είναι πασιφανές ότι η πρόταση αυτή έχει έναν και μόνο στόχο: να πλήξει την Εκκλησία και όχι να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια και να άρει τον υποτιθέμενο, ανύπαρκτο διχασμό των συμπολιτών μας”!

Την ημέρα που δημοσιοποιήσαμε την εν λόγω επιστολή στη σελίδα μας, είχαμε σχολιάσει σκωπτικά ότι στην μητρόπολη Πειραιά μοιάζει να μην εμπιστεύονται και τόσο τους συναδέλφους τους από την ιερά Σύνοδο και το πατριαρχείο, εκφράζοντας δημόσια μία τέτοιου είδους παραίνεση. Όμως στο μεσοδιάστημα ανακαλύψαμε κάτι που ενδεχομένως να δικαιολογεί απόλυτα αυτήν τους την ανησυχία.

Το 1819 και κατά την τρίτη του θητεία ως πατριάρχης, ο Γρηγόριος Ε’ προβαίνει σε έναν άγνωστο στους περισσότερους νεοέλληνες αφορισμό.

Οι… κατάρες του αφορούν τους κατοίκους επτά χωριών γύρω από την περιοχή Καστρί της Κυνουρίας. Οι εξαθλιωμένοι ραγιάδες της περιοχής αποφασίζουν να καταπατήσουν εκτάσεις της γειτονικής Μονής Προδρόμου, γεγονός που αναγκάζει τον τότε μητροπολίτη Άργους, Ιερόθεο, να απευθυνθεί στο πατριαρχείο. Ο Γρηγόριος καταριέται τους κατοίκους των γύρω χωριών, αλλά και τους μελλοντικούς τους απογόνους, πετυχαίνοντας τον στόχο του. Σπέρνει τον τρόμο και τον φόβο σε ζώντες αλλά και επερχόμενες γενιές.

Έτος 2005. Η μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας, στην οποία ανήκει, πλέον, διοικητικά η προαναφερθείσα περιοχή, δέχεται πιέσεις από τους κατοίκους για μία ιστορική αποκατάσταση. Ο μητροπολίτης Αλέξανδρος παίρνει την μεγάλη απόφαση. Στέλνει επιστολή στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ζητώντας την άρση του αφορισμού από τη Σύνοδο. Η απάντηση είναι καταφατική. Το πατριαρχείο απαντά με συνοδικά έγγραφα συγχώρεσης, τα οποία μάλιστα διαβάζονται σε πανηγυρική εκδήλωση στη Μονή Προδρόμου, όπου και ο μητροπολίτης Αλέξανδρος σκίζει κυριολεκτικά και συμβολικά το χειρόγραφο του αφορισμού του Γρηγόριου.

Ακολουθούν τα αποκαλυπτικά κείμενα που εστάλησαν από το πατριαρχείο, όπως ακριβώς δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό “Αλιεύς” της μητρόπολης Κυνουρίας και Μαντινείας (αριθμ. φ. 250, Απρίλιος-Ιούνιος 2008):

Ιερώτατε Μητροπολίτα Μαντινείας και Κυνουρίας, εν Αγίω Πνεύματι αγαπητέ αδελφέ και συλλειτουργέ της ημών Μετριότητος κύριε Αλέξανδρε, χάρις είη τη υμετέρα Ιερότητι και ειρήνη παρά Θεού.

Εν συνεχεία προς το από της ι’ Αυγούστου π.ε, αριθμ. Πρωτ. 555, γράμμα της υμετέρας αγαπητής Ιερότητος και εις ανταπόκρισιν προς σχετικήν παράκλησιν αυτής, αποφάσει της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου, γνωρίζομεν υμίν ότι ήρθη ο επιβληθείς εν καιρώ εις τους κατοίκους των χωρίων της δικαιοδοσίας της υμετέρας Θεοσώστου Μητροπόλεως: 1) Άγιος Νικόλαος, 2) Έλατος, 3) Καράτουλα, 4) Μεσορράχη, 5)Νέα Χώρα, 6) Περδικόβρυση και 7) Ωριά της περιοχής Καστρίου της Κυνουρίας, αφορισμός, αποστέλλομεν δ’ υμίν, περικλείστως ώδε, αντίγραφον, εν ίσω και απαραλλάκτω, της εν τω οικείω Κώδικι της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας καταστρωθείσης Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως άρσεως της επιβληθείσης εν λόγω ποινής, προς κατάθεσιν εν τοις Αρχείοις της κατ’ αυτήν Ιεράς Μητροπόλεως.

Επί δε τούτοις, περιπτυσσόμενοι αδελφικώς την υμετέραν προσφιλή Ιερότητα, επικαλούμεθα επ’ αυτήν την Χάριν και το άπειρον Έλεος του Θεού.

Βζ’ Ιουλίου κ’

Αριθμ. Πρωτ. 675

Η καθ’ ημάς Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, κοινή Μήτηρ πάντων των Ορθδόξων πιστών υπάρχουσα, καθήκον δε απαραίτητον έχουσα το μεριμνάν υπέρ της ψυχικής ευφορίας των απανταχού ευρισκοσμένων πνευματικών αυτής τέκνων, εδέχθη αίτησιν της υμετέρας αγαπητής Ιερότητος και δι’ αυτής και των κατοίκων των επτά χωρίων της υμετέρας Θεοσώστου Επαρχίας: 1) Άγιος Νικόλαος, 2) Έλατος, 3) Καράτουλα, 4) Μεσορράχη, 5)Νέα Χώρα, 6) Περδικόβρυση και 7) Ωριά της περιοχής Καστρίου της Κυνουρίας περί άρσεως της επιβληθείσης υπό του εκ των προκατόχων της ημετέρας Μετριότητος αοιδίμου εν Πατριάρχαις Γρηγορίου του Ε’ προς τους προγόνους αυτών ποινής του αφορισμού, λόγω καταπατήσεως υπ’ αυτών κτημάτων της αυτόθι Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου.

Των επιβαλλόντων την εκκλησιαστικήν ταύτην ποινήν λόγων μη υφισταμένων νυν, η ημετέρα Μετριότης μετά των περί ημάς Ιερωτάτων αδελφών, των και υπερτίμων, συνδιασκεψάμενοι εν Συνόδω και χρώμενοι τη υπό του Κυρίου ημών τοις Αγίοις Αυτού Αποστόλοις δοθείση εξουσία, ου μην δ’ αλλά και τη εκκλησιαστική φιλανθρωπία και χάριτι, δια της παρούσας Πατριαρχικής και Συνοδικής ημών Πράξεως αποφαινόμεθα εν Αγίω Πνεύματι ίνα απαξάπαντες οι Χριστιανοί των χωρίων τούτων, ιερωμένοι και λαϊκοί, υπάρχωσι συγκεχωρημένοι και ηυλογημένοι παρά Θεού Παντοκράτορος εν των νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι και λελυμένοι παντός δεσμού, ψυχικού τε και σωματικού, αθώοι τε και ελεύθεροι των επιβληθέντων εκείνων επιτιμίων και αμέτοχοι των αρών και όλως ανέγκλητοι και άμεμπτοι και ακατηγόρητοι, έχωσι δε και τας ευχάς και ευλογίας πάντων των Αγίων και Θεοφόρων της Εκκλησίας Πατέρων, τα δε αναφερθέντα εκείνα εκκλησιαστικά επιτίμια να μένωσι του λοιπού άκυρα και ανίσχυρα και ανενέργητα το παντελές.

Η δε του Θεού Χάρις και το άπειρον Έλεος και η ευχήγ και η ευλογία της Μητρός Εκκλησίας και η ημετέρα Πατριαρχική είησαν μετά πάντων των ευλογημένων κατοίκων των ανωτέρω χωρίων.

Εν έτει σωτήριω ,βε’, κατά μήνα Ιούλιον (κα’)

Επινεμήσεως ΙΓ’

Ο κύβος ερρίφθη. Ένας αφορισμός αίρεται με πρωτοβουλία μητροπολίτη της Εκκλησίας της Ελλάδος και απόφαση του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Ερωτούμε: Τι το διαφορετικό ζήτησε το ΚΕΠΕΚ μέσω του αιτήματός του προς την Εκκλησία της Ελλάδος και το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως; Η αποκάλυψη του παραπάνω γεγονότος αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι υπάρχει προηγούμενο, που έχει, μάλιστα, λάβει χώρα μόλις 16 χρόνια πριν, εντός του 21ου αιώνα. Έχουμε ένα παράδειγμα άρσης αφορισμού (συμπτωματικά και αυτός από τον Γρηγόριο Ε’), απέναντι σε κατοίκους του ελλαδικού χώρου, που ακυρώνεται δύο αιώνες αργότερα ύστερα από συνεννόηση μητροπολίτη της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη Σύνοδο του πατριαρχείου. Σύμφωνα με τη λογική του Γραφείου της μητρόπολης Πειραιά, η Εκκλησία της Ελλάδος θα πρεπε να έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα από αυτή την πρωτοβουλία του μέλους της. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

Αδυνατούμε να κατανοήσουμε για ποιον λόγο η άρση του αφορισμού των επαναστατημένων Ελλήνων από τον Γρηγόριο Ε’ αποτελεί ένα ζήτημα που απαγορεύεται να μπει στο τραπέζι της Δημόσιας Σφαίρας, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη του Αγώνα. Δικαίως, λοιπόν, ανησυχεί ο κ. Σεραφείμ, όμως για άλλους λόγους από αυτούς που προβάλλει. Τον ενδιαφέρει να μην ανακινείται δημοσίως το θέμα του αφορισμού της Επανάστασης από την Ηγεσία της Εκκλησίας (καθώς επίσης και η γενικότερη στάση της κατά τα προεπαναστικά και επαναστατικά χρόνια) και μάλιστα σε μία τέτοια χρονική στιγμή. Τον καταλαβαίνουμε, πλέον, απόλυτα. Παρόλα αυτά μία από τις παρακαταθήκες που αφήνει το ’21 στις νεότερες γενιές είναι και η ρήση “Εθνικό είναι μόνο το αληθές”.

ΚΕΠΕΚ – Κίνηση Ελλήνων Πολιτών για την Εκκοσμίκευση του Κράτους”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις