Γιατί κάποιες φορές ακούγονται πολύ δυνατά οι βροντές από τους κεραυνούς

Όλοι οι κεραυνοί προκαλούν βροντή, όταν η απίστευτα υψηλή θερμοκρασία του κεραυνού αναγκάζει τον περιβάλλοντα αέρα να συμπιεστεί, δημιουργώντας ένα κρουστικό κύμα το οποίο διαδίδεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Εάν ο κεραυνός που προκάλεσε τη βροντή απέχει πολύ από τα αυτιά μας, ο ήχος που παράγεται έχει άφθονο χρόνο και χώρο για να εξαπλωθεί και να αναπηδήσει πάνω από αντικείμενα στον ουρανό και στο έδαφος. Αυτό κάνει τον κεραυνό εξ αποστάσεως να ακούγεται σαν ένα μακρύ, χαμηλό βουητό μέχρι να φτάσει στα αυτιά μας. Από την άλλη πλευρά, όταν ο κεραυνός δημιουργείται κοντά, ο ήχος φτάνει γρήγορα σε μας χωρίς να χάνεται.

Ωστόσο, υπάρχει ένας ακόμη πιο δυνατός τύπος βροντής που μπορεί να συμβεί μόνο υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Ονομάζεται «κεραυνός αναστροφής» και συμβαίνει όταν ένας κεραυνός χτυπά το έδαφος κάτω από μια αναστροφή θερμοκρασίας.

Τι είναι ο κεραυνός αναστροφής θερμοκρασίας – Γιατί ενισχύεται η βροντή

Η αναστροφή της θερμοκρασίας προκαλείται συνήθως από την ψύξη του αέρα που βρίσκεται κοντά στο έδαφος. Μετά τη δύση του ηλίου, το έδαφος χάνει θερμότητα µε γοργούς ρυθμούς, µε αποτέλεσμα το υπερκείμενο στρώμα αέρα να ψύχεται. Επειδή, όμως ο αέρας δεν ψύχεται µε τον ίδιο ρυθμό µε αυτόν του εδάφους, τα αέρια στρώματα που βρίσκονται ψηλότερα από το προαναφερόμενο στρώμα, παραμένουν θερμότερα.

Ο θερμός αέρας είναι λιγότερο πυκνός από τον κρύο αέρα, επομένως τείνει να περνά πάνω από ένα στρώμα ψυχρού αέρα της επιφάνειας.

Όταν σχηματίζεται μια καταιγίδα πάνω ή κοντά σε μια αναστροφή, η έντονη αντίθεση στις θερμοκρασίες επηρεάζει στην πραγματικότητα τον ήχο της βροντής. Όταν ο κεραυνός εμφανίζεται κάτω από μια αναστροφή, η βροντή που παράγεται μπορεί να αναπηδήσει από την αναστροφή της θερμοκρασίας και ο ήχος διαδίδεται οριζόντια.

Η βροντή αναστροφής μπορεί να είναι πολύ πιο δυνατή και να ταξιδεύει μεγαλύτερες οριζόντιες αποστάσεις από την κανονική βροντή. Η κατάσταση αυτή είναι πιο συνηθισμένη τη νύχτα και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, επειδή αυτή είναι και η πιο πιθανή περίοδος για να δημιουργηθούν αναστροφές.

Ο ρόλος της θερμοκρασίας και η μετάδοση του ήχου

Η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας επηρεάζει τον ήχο της βροντής καθώς και το πόσο μακριά μεταδίδεται. Τα ηχητικά κύματα κινούνται γρηγορότερα στον ζεστό αέρα παρά στον ψυχρό αέρα. Τυπικά, η θερμοκρασία του αέρα μειώνεται με το ύψος και η βροντή έχει κανονικά ηχητική εμβέλεια έως και 10 μίλια (16 km). Ωστόσο, όταν η θερμοκρασία του αέρα αυξάνεται με το ύψος, τα ηχητικά κύματα διαθλώνται (επιστρέφουν πίσω προς τη Γη) λόγω της ταχύτερης κίνησής τους μέσα στον θερμότερο αέρα. Κανονικά, ακούγεται μόνο ο άμεσος ήχος της βροντής.

Αλλά η διάθλαση μπορεί να προσθέσει κάποιο επιπλέον ήχο, ενισχύοντας αποτελεσματικά τη βροντή και κάνοντας την να ακούγεται πιο δυνατά. Εάν ο κεραυνός παραμένει πάνω από την αναστροφή, τότε το μεγαλύτερο μέρος του ήχου βροντής παραμένει επίσης πάνω από την αναστροφή. Ωστόσο, πολλά από τα ηχητικά κύματα από τα χτυπήματα από σύννεφο σε έδαφος παραμένουν κάτω από την αναστροφή, δίνοντας στον κεραυνό πολύ πιο δυνατό αντίκτυπο.

Τα παραπάνω αναφέρονται με αφορμή τις ισχυρές βροντές και τις αστραπές που βιώσαμε τα ξημερώματα της 27ης Σεπτεμβρίου 2023