Καιρός: Γιατί συνήθως βρέχει την Μεγάλη Παρασκευή

Σήμερα μαύρος ουρανός σήμερα μαύρ’ ημέρα

σήμερα εσταυρώσανε των πάντων βασιλέα.

Με αυτό το μοιρολόι της Παναγιάς μεγαλώσαμε οι περισσότεροι στην επαρχία της δεκαετίας του 60, τότε που οι γιαγιάδες μας μάθαιναν τους στίχους για να τους περάσουμε και μεις με την σειρά μας στα παιδια μας. Και με τα μάτια της ψυχής μας τότε, βλέπαμε την φύση να συμπάσχει με την Παναγία, που αναγνώριζε στον ουρανό δυσοίωνα σημάδια, τη μέρα της Σταύρωσης.

Βλέπει τον ουρανό θαμπό και τ’ άστρα φουρκωμένα

και το φεγγάρι το λαμπρό στο αίμα βουτηγμένο.

Τι έχεις, ήλιε, κι είσαι θαμπός; αστρί μου φουρκωμένο;

και συ φεγγάρι μου λαμπρό στο αίμα βουτηγμένο;

Ποιος δεν δάκρυσε και δεν ανατρίχιασε σε αυτόν τον πόνο της Παναγίας και ποιος δεν διαπιστώνει ακόμη και τώρα ότι ο καιρός τις περισσότερες Μεγάλες Παρασκευές αν δεν είναι βροχερός, είναι τουλάχιστον μουντός, γιατί πιστεύει ότι ο καιρός υποδηλώνει τη θλίψη της φύσης για τα Πάθη του Ιησού. Βέβαια σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, με τον καιρό να είναι βροχερός μια μέρα πριν ή μια μέρα μετά, και τη Μεγάλη Παρασκευή να είναι ηλιόλουστος έστω και για λίγο ανήμερα, ώστε να επιβεβαιώνει στατιστικά την άποψη ότι πάντα η Μεγάλη Παρασκευή είναι βροχερή.

Αυτός ο «κανόνας» φαίνεται να επιβεβαιώνεται σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της ΕΜΥ για την φετινή Μεγάλη Παρασκευή, όπου ακόμη και στις περιοχές που στον παραπάνω υπάρχει ηλιοφάνεια το μεσημέρι, ο καιρός το απόγευμα «κλείνει» και επικρατεί αυτή η κλασσική αραιή συννεφιά. Από την άλλη μεριά βέβαια υπάρχουν και κάποιοι που δεν πιστεύουν ή δεν μπορούν να πιστέψουν τα περί συμμετοχής της φύσης στη θλίψη. Ακόμη όμως και για αυτούς υπάρχει επιστημονική απάντηση που δικαιολογεί το φαινόμενο.

Όλοι γνωρίζουμε ότι «… αξιοσημείωτον τυγχάνει το γεγονός ότι η Α’ Οικουμενική Σύνοδος, θελήσασα να ορίση την ημέραν εορτασμού του Πάσχα, δεν ώρισε μήνας και ημέρας του Ιουλιανού Ημερολογίου, αλλ’ έθετο ως σταθεράν βάσιν του υπολογισμού την εαρινήν ισημερίαν, δηλ. ώρισε τα κατά τον εορτασμόν ουχί ημερομηνιακώς, αλλ’ αστρονομικώς, και τούτο διότι το κανονικώς ενδιαφέρον δεν είναι η ημερομηνία, αλλ’ η ισημερία» όπως ανέφερε στη διδακτορική διατριβή του ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος. Το Πάσχα λοιπόν είναι κινητή εορτή και ο ορισμός της ημερομηνίας του εξαρτάται άμεσα από την πρώτη Πανσέληνο μετά την Εαρινή Ισημερία, η οποία πρακτικά γίνεται είτε στα τέλη Μαρτίου, είτε τον Απρίλιο.

Η συσχέτιση των Σεληνιακών φάσεων με τον καιρό στην σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 60 όταν επιστήμονες άρχισαν να μελετούν πιο επισταμένα αυτή τη σχέση. Έτσι, το 1962 δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science μια μελέτη τριών μετεωρολόγων σύμφωνα με την οποία υπάρχει μια σαφής Σεληνιακή περιοδικότητα στις «σοβαρές» βροχές. Η μελέτη έγινε για πολλές περιοχές, όπως την Αμερική, την Ινδία, τη Νότια Αφρική και αλλού.

Ο ερευνητές κατέληξαν ότι οι περισσότερες βροχοπτώσεις συμπίπτουν με την πρώτη και τρίτη εβδομάδα του κύκλου της Σελήνης και ιδιαίτερα στο διάστημα από 3 έως 5 ημέρες μετά την Νέα Σελήνη και την Πανσέληνο.

Υπήρξε επίσης και αναφορά από άλλους επιστήμονες με παρεμφερή συμπεράσματα και την προσθήκη της υπόθεσης πως η έλξη της Σελήνης είναι πιθανόν να επηρεάζει την ποσότητα μετεωρητικής σκόνης που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην δημιουργία καταιγίδων.

Μέχρι σήμερα ακολούθησαν πολλές ακόμη σχετικές μελέτες που μία εξ αυτών παρατίθεται στη συνέχεια οι οποίες τελικά έδωσαν μια νέα διάσταση και «ανακάλυψαν » ξανά αυτό που ο λαός γνώριζε από παλιά. Ότι δηλαδή «μετά την Πανσέληνο, ο καιρός είναι αρκετά άστατος. Και βέβαια σε σχέση με την Μεγάλη Εβδομάδα η οποία «πέφτει» αμέσως μετά την Εαρινή Πανσέληνο, το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα είναι ότι με βάση πλέον και τα επιστημονικά δεδομένα συγκεντρώνονται υψηλές πιθανότητες ο καιρός να κυλά σε γενικές γραμμές με αρκετές βροχές.