Ο καιρός, οι δράκοι και οι “μύθοι” στο επικοινωνιακό περιβάλλον

Η προβολή του καιρού, ειδικά των προειδοποιήσεων για ακραία καιρικά φαινόμενα από τα μέσα ενημέρωσης είναι σημαντική και αναγκαία, παρότι στα media είναι γνωστό ότι υπάρχει το κυνήγι της τηλεθέασης που τα βάζει πολλές φορές στον πειρασμό για υπερβολές. Πάντως στον τομέα των υπερβολών δεν είναι αμέτοχοι και οι μετεωρολόγοι (μηδενός εξαιρουμένου).

Σε κάθε περίπτωση σε όλα τα κράτη και από όλες τις Μετεωρολογικές Υπηρεσίες, τα ΜΜΕ δεν παύουν να θεωρούνται σύμμαχοι στη διασπορά της είδησης, διότι με την αξιοπιστία που εμπνέουν, δίνουν τη δυνατότητα της ταχείας μετάδοσης των μηνυμάτων για τον καιρό.

Ο ρόλος των ΜΜΕ

Για την σωστή ενημέρωση των πολιτών και με στόχο τη σωστή απόδοση των προγνώσεων , μέσα στο νομικό καθεστώς της ΕΜΥ, υπάρχει ειδική αναφορά όπου, όχι μόνο επιτρέπεται αλλά και συνιστάται η παρακολούθηση της μεσημεριανής ενημέρωσης για την εξέλιξη του καιρού, σε όσους παρουσιάζουν ή είναι υπεύθυνοι των καιρικών δελτίων στην τηλεόραση.

Για τα άλλα μέσα όπως για το το διαδίκτυο δεν υπάρχει κάποιο σαφές νομικό πλαίσιο, ούτε οι αντίστοιχες διατάξεις. Οι ιστοσελίδες αλλά και γενικότερα τα ΜΜΕ δεν αποτελούν μόνο το πομπό στην επικοινωνιακή φόρμουλα πριν η κυρίως κατά τη διάρκεια ενός καιρικού φαινομένου, αλλά αποτελούν ταυτόχρονα και δέκτη μηνυμάτων από τις αρμόδιες αρχές πολιτικής προστασίας ή τους πολίτες.

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι ίδιοι οι πολίτες γίνονται ρεπόρτερ από μια πληγείσα περιοχή, ενώ στην Ελλάδα οι κυριότερες πηγές πληροφόρησης προέρχονται κυρίως μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, twitter) και από τις ιστοσελίδες ερασιτεχνών και φίλων του καιρού.

Από τη θεωρία στην πράξη

Σε όλους είναι γνωστό, ότι όλες οι ηλεκτρονικές σελίδες όπως όλα τα μέσα, δρουν με γνώμονα το κέρδος από τα κλικ και την διαφήμιση, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε κάθε επιχείρηση. Αυτό δεν επισκιάζει το σημαντικό ρόλο τους, ο οποίος αφενός μεν (πρέπει να) διέπεται από κανόνες δεοντολογίας και αφετέρου τα χαρακτηρίζει ως σπουδαίο μέσο ενημέρωσης και πληροφόρησης του πληθυσμού.

Ένα πρόσφατο και αρνητικό “σημείο των καιρών” αποτελεί το γεγονός ότι τα τα ίδια τα μέσα υπερπληροφορούν τους πολίτες και συνήθως τους βομβαρδίζουν πολλές φορές με αντικρουόμενες απόψεις ειδικά στα καιρικά θέματα. Όπως είναι αυτονόητο, το γεγονός αυτό επικοινωνιακά αλλά και ουσιαστικά και μόνον δεν συμβάλλει στην υπεύθυνη ενημέρωση , παρά μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων.

Πολλοί θα αναφέρουν ότι “φταίνε” μόνο τα μέσα , αλλά αυτή η αλήθεια είναι μόνο η μισή . Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο υπερβάλλων ζήλος των επιστημόνων για να προβάλλουν τις θέσεις τους ή ακόμη και τα συμπεράσματα των εργασιών τους, ζητούν την προβολή από τα ίδια τα ΜΜΕ και εμμένουν σε θέσεις και απόψεις που σε πολλές περιπτώσεις χρήζουν αναθεώρησης.

Δυστυχώς όμως στα θέματα του καιρού, όπως συμβαίνει και στην λοιπή Ελληνική πραγματικότητα τα θέματα που προβάλλονται κανόνα περιγράφουν τα πιο “μαύρα” σενάρια. Είναι λυπηρό να διαπιστώνουμε, ζώντας σήμερα μέσα στην τοξικότητα που περιβάλλει και την υπόλοιπη την κοινωνική μας ζωή, ότι μόνο το μαύρο σενάριο αποτελεί “είδηση” και προβάλλεται αναλόγως.

Πολλές φορές ο επιστήμονας μετεωρολόγος δεν μεταφέρει σωστά προς τον δημοσιογράφο με απλά λόγια τους περιορισμούς που ή ίδια η επιστήμη του επιβάλλει, ειδικά στις περιπτώσεις όπου ο ορίζοντας της πρόγνωσης δεν είναι πάντοτε ο ίδιος.

Mε άλλα λόγια πολλές φορές δεν μεταδίδεται σωστά ότι η προγνωσιμότητα της ατμόσφαιρας μεταβάλλεται ανάλογα με το φαινόμενο που εξετάζεται και δεν είναι “ντροπή” γι’ αυτόν να παραδεχτεί ότι υπάρχουν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες, στον τομέα της πρόγνωσης. Ειδικά σε αυτήν την περίπτωση θυμάμαι χαρακτηριστικά, ότι τις πρώτες ημέρες ανάληψης των καθηκόντων ως Διευθυντή Προγνώσεων της ΕΜΥ και στα πλαίσια της κακοκαιρίας Ζορμπάς, το 2018 από την ΕΜΥ είχαμε δώσει ως χρονικό πλαίσιο αυτό των 48 ωρών , χαρακτηρίζοντάς το ως όριο καλής προγνωσιμότητος, ενόψει εκείνης της σφοδρής κακοκαιρίας.

Απευθυνόμαστε τόσο προς τους πολίτες, όσο και προς την Πολιτεία με τον ίδιο λόγο και την ίδια πρακτική , αυτή που ακολουθούμε και τώρα, όπου έχουμε επιπλέον προσθέσει την επικαιροποίηση των εκτάκτων δελτίων κάθε 12ωρο.

Από την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε επισημάνει τις δυσκολίες ακριβούς πρόγνωσης της μεταβολής του καιρού με ένα καυστικό Tweet , γραμμένο όμως έτσι ώστε να μην προσβάλλει κανέναν. Για την επικείμενη κακοκαιρία που πήρε πολλές παρατάσεις από την Τρίτη , την Παρασκευή και τελευταία την ερχόμενη Κυριακή . Για την κακοκαιρία που πολλά μέσα ισχυρίζονται ότι έχει ξεσπάσει “πόλεμος”.

Πώς εκδίδεται η πρόγνωση – Η διασπορά της ως “είδηση”

Στην ΕΜΥ πριν εκδοθεί η πρόγνωση προηγείται γόνιμος διάλογος εξετάζοντας όλα τα προγνωστικά μοντέλα και βοηθήματα και κατόπιν ακολουθεί σύνθεση των απόψεων και έκδοση του προϊόντος του κειμένου της πρόγνωσης. Ο “πόλεμος” είναι εσωτερικός και παραμένει μεταξύ των μετεωρολόγων της βάρδιας. Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης αναλύονται από τον κάθε μετεωρολόγο όλες οι παράμετροι και με επιστημονικά επιχειρήματα ο καθένας εκθέτει τις απόψεις του για τον καιρό, ακολουθώντας τους κανόνες της επιστήμης.

Φυσικά ο “πόλεμος” παραμένει εντός της υπηρεσίας, όπου το τελικό προϊόν της πρόγνωσης ακολουθείται από όλους είτε αυτό αναφέρεται σε προγνώσεις θαλασσών, είτε σε πρόγνωση για το κοινό. Άλλωστε η συνεργασία και η ομαδική δουλειά στη λήψη αποφάσεων στην μετεωρολογία , καθώς και γενικότερα σε όλους τους τομείς επαγρύπνησης (από την D-Day μέχρι σήμερα) αποδεδειγμένα αποδίδει καλύτερα αποτελέσματα από τις αντίστοιχες πρακτικές μεμονωμένων αποφάσεων η προσωπικών εκτιμήσεων.

Η σημερινή διασπορά των μετεωρολόγων στα media πέραν αυτών που εργάζονται στην ΕΜΥ έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο πεδίο επεξεργασίας της Μετεωρολογικής Πληροφορίας και της σωστής ενημέρωσης των πολιτών. Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι στην παραπληροφόρηση του πολίτη πολλές φορές υπεισέρχονται οι προσωπικές απόψεις, ο εγωισμός και η επιστημονική “αυθεντία”, ενός εκάστου Μετεωρολόγου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάποιες φορές να δημιουργούνται στρεβλώσεις.

Όσοι εργαζόμαστε επιχειρησιακά στην πρόγνωση του καιρού γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ΕΜΥ και η Πυροσβεστική Υπηρεσία, εξακολουθούν μέχρι σήμερα να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις εμπιστοσύνης του κόσμου (παρότι έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία από την σχετική έρευνα της Public Issue) και προσπαθούμε να διατηρήσουμε υψηλό το επίπεδο των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Οι προσωπικές απόψεις παραμένουν πάνω στον “πάγκο της πρόγνωσης”.

Σχετικά με τις αδυναμίες μας προσπαθούμε να τις εξαλείψουμε , ειδικά σε ότι αφορά στην δομή της ιστοσελίδας η οποία εξακολουθεί να μην είναι τόσο φιλική στο μέσο χρήστη. Τα τελευταία 4 χρόνια έχουμε προσθέσει χρήσιμες καιρικές αναλύσεις και προϊόντα , αλλά χρειάζονται ακόμη περισσότερα.

Στα κοινωνικά δίκτυα υπάρχει υστέρηση, παρότι έχουν παρέλθει 10 χρόνια από τότε που η ΕΜΥ απέκτησε τους επίσημους λογαριασμούς της. Η εξωστρέφεια της υπηρεσίας βρίσκεται σε καλό δρόμο αλλά πρέπει να ενδυναμωθεί. Τελευταία έχουν γίνει καλά βήματα προς τα μπρος όπως τα πρόσφατα εργαλεία ενημέρωσης για τον παγετό και άλλα που θα ακολουθήσουν.

Το πρόσωπο της ΕΜΥ στην σημερινή κοινωνία παρότι είναι ισχυρό, χρήζει περαιτέρω ενδυνάμωσης, καθώς στο επικοινωνιακό γίγνεσθαι, επιστημονικά «μετράνε» αυτοί που πλέον μεταφέρουν την γνώση και τις απόψεις τους όχι μόνο στα κλασσικά ΜΜΕ, αλλά και μέσα από το διαδίκτυο, από τα blogs η από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.

Για να μεταφέρεται η γνώση και η πληροφόρηση με εγκυρότητα στον πολίτη, πρέπει ο κάθε Οργανισμός να επενδύσει σε δράσεις και σε σύγχρονες διοικητικές δομές, οι οποίες θα διευκολύνουν περαιτέρω την πρόσβαση εξωτερικών χρηστών μέσω νέων υπηρεσιών . Ιδιαίτερη ενδυνάμωση χρήζει ο τομέας των Δημοσίων Σχέσεων και η δημιουργία σύγχρονου γραφείου Τύπου και Επικοινωνιών ακόμη και μεταξύ των ίδιων των μελών της υπηρεσίας , όπως εδώ και πολλά χρόνια έχει θεσπίσει το MetOffice στο Ηνωμένο Βασίλειο.

ΥΓ. Όσο για τους δράκους επί της σχετικής ανάρτησης ξεκαθαρίσαμε ότι αυτοί δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, παρά μόνο μέσα στους σύγχρονους μύθους . Όπως σημείωνε χαρακτηριστικά για άλλους λόγους και ο ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος, στα «Μονόχορδα»: “Καλό προσωπείο, σε δύσκολους καιρούς, ο μύθος”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις