Πού οφείλεται η ομίχλη που “τύλιξε” τη χώρα

Η θερμοκρασία από την Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2021 σε πολλές περιοχές έφτασε τους 26 με 27 βαθμούς, πολύ πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στη θάλασσα, όμως, η θερμοκρασία ήταν κοντά στους 19 βαθμούς, καθώς το νερό έχει μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα από τον αέρα και δεν είχε προλάβει να θερμανθεί από τη ζέστη των ημερών.

Αυτό το φαινόμενο ειδικά για την περιοχή της Άνδρου συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και η ομίχλη σχηματίζεται από την μεταφορά υγρού και σχετικά θερμού αέρα πάνω από ψυχρότερη επιφάνεια. Η περίπτωση αυτή είναι περισσότερο συνήθης στην επιφάνεια της θάλασσας γι’ αυτό και ονομάζεται ομίχλη θαλάσσης.

Από το μεσημέρι της Παρασκευής ασθενείς νοτιάδες στα κατώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας έφεραν μέχρι τις ακτές της Αττικής και των νησιών θερμό αέρα, γεμάτο υδρατμούς που προέρχονται από την εξάτμιση της θάλασσας στο Αιγαίο. Όταν ο θερμός και υγρός αέρας στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας ήρθε σε επαφή με την σχετικά “παγωμένη” θάλασσα κοντά στην ακτή, η θερμοκρασία του έπεσε απότομα με αποτέλεσμα να υγροποιηθούν οι υδρατμοί και να σχηματίζουν ομίχλη.

Βέβαια στη γενικότερη ροή της ατμόσφαιρας σήμερα είχαμε και ομίχλες μεταφοράς, ακτινοβολίας, ενώ παράλληλα πέρασε μια διαταραχή που προκάλεσε ασθενή τοπικά φαινόμενα σχεδόν παντού. Γενικότερα, εάν κατά τη διάρκεια της ημέρας ο άνεμος αρχίσει να φυσάει κατά μήκος της ακτής από τη θάλασσα, η ομίχλη της θάλασσας μπορεί να εισχωρήσει στην ενδοχώρα. Όταν μπει όμως η ομίχλη στην ενδοχώρα θερμαίνεται και έτσι διαλύεται. Η θαλάσσια ομίχλη μεταναστεύει μόνο 10-20 χλμ το πολύ μέσα στην ενδοχώρα και αυτό κυρίως στα Βόρεια Γεωγραφικά πλάτη.

Η ομίχλη “οριζόντιας μεταφοράς” μπορεί να σχηματισθεί και σε μεγάλης έκτασης αέρια μάζα όταν λόγω κατανομής των βαρομετρικών πιέσεων (κατά συνέπεια και της φοράς των ανέμων) κινείται από χαμηλότερα (άρα θερμότερα) γεωγραφικά πλάτη σε υψηλότερα (άρα ψυχρότερα). Τότε ο αέρας αυτός μπορεί να κορεσθεί εύκολα καθώς φθάνει πάνω από θάλασσες εύκρατων πλατών

Στο βίντεο που ακολουθεί μπορούμε να παρατηρήσουμε και την πρωινή και την απογευματινή ομίχλη στο χωριό μου τις Στενιές Άνδρου. Θερμές ευχαριστίες στον Γιάννη Μπουκουβάλα που μας χαρίζει ελεύθερα το υλικό από τον μετεωρολογικό σταθμό και τις κάμερες της ιστοσελίδας του χωριού μας μέσα από το Stenies.gr

Ομίχλη μεταφοράς και ακτινοβολίας

Η ομίχλη αυτή ονομάζεται «ομίχλη οριζόντιας μεταφοράς» επειδή οι υδρατμοί μετακινούνται οριζόντια από τη θάλασσα στη στεριά. Είναι ένα σπάνιο φαινόμενο, και σε τόσο μεγάλη έκταση έχει συμβεί στην Ελλάδα μόνο πέντε με έξι φορές στα 35 χρόνια της καριέρας μου.

Πολύ πιο συνηθισμένη στην Ελλάδα είναι η «ομίχλη ακτινοβολίας», συνηθισμένη σε περιοχές όπως η Τρίπολη, η Λάρισα και η Κοζάνη. Η ομίχλη αυτή δημιουργείται από την ψύξη υγρού αέρα όταν έρθει σε επαφή με παγωμένο έδαφος. Εμφανίζεται συχνότερα τα βράδια με ξαστεριά, οπότε το έδαφος ακτινοβολεί στο Διάστημα περισσότερη θερμότητα και παγώνει έτσι ταχύτερα.

Η ομίχλη που κάλυψε το προηγούμενο διήμερο την Αττική και πολλές περιοχές των Κυκλάδων και της Κεντρικής Ελλάδος ήταν στην πραγματικότητα ένας συνδυασμός ομίχλης μεταφοράς και ομίχλης ακτινοβολίας. Ομίχλη μεταφοράς είχε σχηματιστεί στο Σαρωνικό τον Απρίλιο του 1998, οπότε είχαμε συγκρούσεις πλοίων λόγω χαμηλής ορατότητας.