Το μέλλον του καιρού, του κλίματος, του νερού και της ΕΜΥ – Τι αλλαγές έρχονται

Ο φετινός εορτασμός για την Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας στις 23 Μαρτίου 2023 έχει ως κεντρικό θέμα “Το μέλλον του καιρού, του κλίματος και του νερού για τις επόμενες γενιές”. Για το μέλλον του καιρού και του νερού θα γραφτούν πολλά, ενώ εμείς σήμερα θα επικεντρωθούμε κυρίως για το μέλλον της ΕΜΥ και θα μιλήσουμε για το “νερό που άρχισε να μπαίνει στο αυλάκι” το οποίο σχετίζεται με κάποιες αλλαγές που έγιναν προσφάτως και αφορούν την χρηματοδότηση της ΕΜΥ.

Φυσικά θα αναφέρουμε και άλλες προτάσεις που πρέπει να γίνουν στο άμεσο μέλλον, έτσι ώστε να διατηρηθεί από τη μια μεριά η οικονομική υποστήριξη και ανάπτυξη της Υπηρεσίας, και από την άλλη να γίνουν δομικές αλλαγές ώστε αυτή να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες και τις μελλοντικές κοινωνικές ανάγκες.

ΠΩΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΘΕΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Η ΕΜΥ

Η ΕΜΥ ως υπηρεσία του Ελληνικού Δημοσίου χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ έχει έσοδα από υπηρεσίες που προσφέρει σε πολίτες, αλλά και Διεθνείς Οργανισμούς. Εδώ και χρόνια αποτελεί πάροχο Αεροναυτιλίας και οι υπηρεσίες της κοστολογούνται σε ετήσια βάση βάσει των αρχών κοστολόγησης του EUROCONTROL, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τον έλεγχο της Aεροναυτιλίας. Υπενθυμίζουμε ότι ο Eurocontrol καθιέρωσε την είσπραξη τελών από τους χρήστες, οι οποίοι αποστέλλουν κάθε χρόνο αιτιολογημένο σχέδιο – ανάλυση κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών αεροναυτιλίας, σύμφωνα με τη “Πολυμερή Συμφωνία” για τα τέλη διαδρομής. Ο EUROCONTROL με τη σειρά του επιστρέφει το κόστος αυτό στη χώρα μας, καταθέτοντας τα χρήματα στην Τράπεζα της Ελλάδας για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου (Υπουργείο Οικονομικών). Με τα σημερινά δεδομένα, για τις υπηρεσίες της ΕΜΥ ως Παρόχου Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας – ΜΕΤ, η χώρα μας δύναται να λαμβάνει σε ετήσια βάση ένα πολύ μεγάλο ποσό από τον EUROCONTROL, το οποίο μέχρι πέρσι δεν αποδίδετο στην ΕΜΥ.

Κατά το παρελθόν σε σχετικό άρθρο είχαμε αναλύσει την αναγκαιότητα αλλαγής αυτού του νομικού καθεστώτος της ΕΜΥ, για να μπορεί η υπηρεσία να απορροφά αυτά τα Ευρωπαϊκά Κονδύλια και να μην επιβαρύνει τον κρατικό προυπολογισμό. Τα έσοδα από αυτή τη δραστηριότητα ήταν ανελαστικά , για τον απλό λόγο, ότι η συντήρηση, η αντικατάσταση των παλαιών συστημάτων, η πιστοποίηση και η στελέχωση με προσωπικό των αεροδρομίων και του εξοπλισμού τους, κόστιζε στην Υπηρεσία μας ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, το οποίο ξεπερνούσε κατά πολύ το προβλεπόμενο ποσό του προυπολογισμού της.Οι ελλείψεις σε υποδομές (ραντάρ και μετεωρολογικούς σταθμούς) κατά ένα μεγάλο ποσοστό οφείλονταν και στην απουσία οικονομικών πόρων. Χαίρομαι ιδιαίτερα να βλέπω να υλοποιούνται οι προτάσεις που είχα καταθέσει στο παρελθόν είτε ως υπηρεσιακό στέλεχος είτε μέσω αρθογραφίας, πριν από πολλά χρόνια.

Τελικώς τον Ιανουάριο του 2023 δημιουργήθηκε αυτό το πολυπόθητο και κατάλληλο νομικό πλαίσιο και ψηφίστηκε η σχετική Υπουργική Απόφαση για την αξιοποίηση των εσόδων της ΕΜΥ από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (EUROCONTROL) .

ΤΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ “ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ” ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΚΟΜΗ

Η ΕΜΥ εκτός του οτι θα έχει την δυνατότητα να αξιοποιήσει κατάλληλα τα έσοδα από τον Eurocontrol, θα έχει ως υποχρεώσεις να τηρεί τις γενικές απαιτήσεις των Κανονισμών της ΕΕ, με καθιέρωση σύγχρονων δομών λειτουργίας όπως business plan, internal auditing, instrument calibration, quality,safety security, operational manuals καθώς και τις ειδικές μετεωρολογικές απαιτήσεις, που ουσιαστικά αφορούν την εφαρμογή του Annex 3 του ICAO, δηλαδή την παρατήρηση (METAR, SPECI), την Μετεωρολογική Ενημέρωση (Met. Briefing) στα αεροδρόμια και τη Διάθεση Προγνωστικών δεδομένων και προιόντων. Οι μετεωρολόγοι και η Διοίκηση της ΕΜΥ καλούνται πλέον να χαράξουν νέα πλάνα λειτουργίας με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όπως γίνεται διεθνώς σε πολλές Μετεωρολογικές Υπηρεσίες. Οι αλλαγές -που αναγκαστικά θα γίνουν- θα επιφέρουν παράλληλα και μετασχηματισμό της Υπηρεσίας, καθώς ο Πάροχος πρέπει αρχικά να αποτελεί μία διακριτή οντότητα μέσα στην ΕΜΥ, ξέχωρη από όλες τις άλλες δραστηριότητες, και να έχει υπό την ευθύνη του όλα τα παραπάνω.

Παράλληλα θα πρέπει να γίνουν και δομικές αλλαγές καθώς η ανωτέρω διάκριση επιβάλλεται από την σαφή διάκριση του Παρόχου Υπηρεσιών και του Πυρήνα (Core) μιας Δημόσιας Αρχής ή του Γενικού Ρόλου που έχει η ΕΜΥ ως Υπηρεσία του Ελληνικού κράτους. Με βάση τον τελευταίο εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/373 της Επιτροπής, της 1ης Μαρτίου 2017, που θέτει υψηλές προδιαγραφές και καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 482/2008, τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 1034/2011, (ΕΕ) αριθ. 1035/2011 και (ΕΕ) 2016/1377, και αριθ. 677/2011 οι προκλήσεις είναι μεγάλες και είναι απαραίτητο να γίνουν αλλαγές κυρίως στην ενδυνάμωση του ρόλου του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου που παράγει αυτές τις υπηρεσίες .

Οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να υλοποιηθούν μέσα από ένα νέο Κανονισμό Λειτουργίας της ΕΜΥ με ένα σύγχρονο Πρεδρικό Διάταγμα λειτουργίας, κάτι που δεν ευοδώθηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθώς μεγάλη αντίφαση δημιουργήθηκε στην κατανομή των προϊσταμένων των Διευθύνσεων και των Τμημάτων η οποία με το ισχύον ΠΔ 161/97 γίνεται μόνο βάσει κριτηρίων προέλευσης (στρατιωτικό ή πολιτικό προσωπικό) και όχι βάσει ικανοτήτων όπως ισχύει γενικότερα στον Δημόσιο Τομέα .Με άλλα λόγια δεν αρκεί μόνο η σταθερή στελέχωση και η ροή προσωπικού με την άμεση (επανα)λειτουργία όλων των βασικών υποδομών (σταθμοί , ραντάρ, lightnings ) αλλά χρειάζονται και δομικές αλλαγές που αποτελούν θέματα γενικότερης πολιτικής και στρατηγικής του ΥΠΕΘΑ, κάτι που ξεφεύγει από το αντικείμενο του θέματος. Κατά τα άλλα, οι προτάσεις χρηματοδότησης θα πρέπει να βρίσκονται σε συμφωνία με τα εν ισχύ εγκεκριμένα Σχέδια Επιδόσεων κατά το μέρος που αφορά την ΕΜΥ και οι όποιες δαπάνες θα πραγματοποιούνται με μέριμνα και ευθύνη του προϊσταμένου της Γραμματείας του ειδικού λογαριασμού που θα συσταθεί , ύστερα από έγκριση της Επιτροπής και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών .

Η σημερινή ανάλυση παρότι έχει αναφερθεί και σε προγενέστερο χρόνο , αποτελεί ένα απλό παράδειγμα , για το πώς η παροχή Υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας μπορεί να αποφέρει καρπούς με πολλά έσοδα σε ένα Οργανισμό όπως η ΕΜΥ και να αποτελέσει παράλληλα εργαλείο ανάπτυξης αλλά και δομικών αλλαγών σε αυτήν και γενικότερα στις υπηρεσίες του Δημοσίου τομέα. Όλα αυτά αποτελούν μια πρώτη “μαγιά” για το πως πρέπει να κινηθούμε στο μέλλον και να πετύχουμε ανάλογες χρηματοδοτήσεις, μέσω ερευνητικών έργων ή άλλων υπηρεσιών, προς όφελος του Έλληνα πολίτη.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Υπενθυμίζουμε ότι στο πλαίσιο της φετινής εορταστικής εκδήλωσης διοργανώνεται σε συνεργασία με Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας & Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, πανηγυρική εκδήλωση στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ), ενώ στις εγκαταστάσεις της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ελευθερίου Βενιζέλου 14, στο Ελληνικό), από τις 10:00 μέχρι και τις 17:00, το προσωπικό της Υπηρεσίας μας, θα υποδεχθεί το κοινό και τα ΜΜΕ, για ξενάγηση και ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Μετεωρολογία.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις