Άγαλμα Τρούμαν: Γιατί είναι το πιο “μισητό” στην Ελλάδα

Ηταν 10 Αυγούστου του 1945, ώρα 2 το πρωί, όταν από το αμερικανικό ραδιόφωνο ακούστηκε η φωνή του Προέδρου Χ. Τρούμαν να λέει:

“Εχρησιμοποιήσαμεν την ατομικήν βόμβαν εναντίον εκείνων, οι οποίοι μας επετέθησαν προδοτικώς στο Περλ Χάρμπορ, οι οποίοι εβασάνισαν τους Αμερικανούς αιχμαλώτους πολέμου, οι οποίοι παρεβίασαν όλους τους νόμους του διεθνούς δικαίου… Εχρησιμοποιήσαμεν την ατομικήν βόμβαν διά να συντομεύσωμεν τον πόλεμον… Θα τη χρησιμοιήσωμεν και πάλιν. Μόνο η συνθηκολόγησις της Ιαπωνίας θα μας σταματήση. Τους ώμους μας βαραίνει τεραστία ευθύνη. Ευχαριστούμεν τον θεόν, διότι είμεθα εμείς, και όχι ο εχθρός, που τη φέρομεν. Και παρακαλούμεν τον θεόν, να μας φωτίση εις τη χρήσιν του οργάνου αυτού συμφώνως προς τας βουλήσεις του”.

Στις 6 Αυγούστου του 1945, η ιαπωνική πόλη Χιροσίμα είχε βομβαρδιστεί με ατομική βόμβα και στις 9 Αυγούστου, δεκαπέντε ώρες πριν την εκφώνηση του διαγγέλματος, οι ΗΠΑ έπλητταν με μια δεύτερη ατομική βόμβα την ιαπωνική πόλη Ναγκασάκι.

Όπως έγραφε η “Καθημερινή” στις 7 Αυγούστου του 1945, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έλεγε τότε, στέλνοντας απειλητικό μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση:

“Ατομική βόμβα, βόμβα συνδυασμένη με τη βασικήν δύναμιν του σύμπαντος, τη δύναμιν εκ της οποίας και ο ήλιος αντλεί την ιδικήν του, εξαπελύθη εναντίον εκείνων που έφεραν τον πόλεμον εις την Απω Ανατολήν… Εδαπανήσαμεν 2.000 εκατομμύρια δολάρια διά την πρωτοφανούς μεγέθους εις την ιστορίαν επιστημονικήν αυτήν κερδοσκοπίαν και ενικήσαμεν… Θα προβώ εις περαιτέρω μελέτας και θ’ απευθύνω κι άλλας συστάσεις προς το Κογκρέσον ως προς τον τρόπον καθ’ ον η ατομική δύναμις θα αποβή μέσον πανίσχυρον και αναγκαστικής επιδράσεως προς διατήρησιν της παγκοσμίου ειρήνης”.

Ο Τρούμαν έπαιρνε πάνω του την ευθύνη των βομβαρδισμών και από τότε το όνομά του ευλόγως συνδέθηκε με την πυρηνική καταστροφή.

Όπως μπορεί να καταλάβει κανείς, το άγαλμα του Τρούμαν που βρίσκεται στη γωνία των οδών Βασιλέως Κωνσταντίνου και Βασιλέως Γεωργίου στο Παγκράτι, έχει λάβει τον τίτλο του “πιο μισητού” αγάλματος της Αθήνας.

Για την ιστορία, στήθηκε εκεί ύστερα από αίτημα και χρηματοδότηση της μεγαλύτερης ελληνικής ένωσης των ΗΠΑ, ΑΧΕΠΑ, τον Μάρτιο του 1963.

Η επίθεση από διαδηλωτές το μεσημέρι της Δευτέρας, δεν ήταν μάλιστα η πρώτη που έχει δεχθεί το εν λόγω άγαλμα.

Την περίοδο της δικτατορίας, έγινε δυο φορές στόχος βομβιστικών επιθέσεων, με τη δεύτερη επίθεση το 1971, να αφήνει πίσω της νεκρό και έναν αστυνομικό.

Μέχρι το 1997 είχε γίνει στόχος συνολικά τεσσάρων βομβιστικών επιθέσεων, ενώ την ευθύνη για κάποιες είχε αναλάβει η ΕΛΑ.

Το 1997 τα πόδια του πριονίστηκαν το άγαλμα σωριάστηκε στο έδαφος και η θέση του παρέμεινε κενή μέχρι το 1999, όταν επανατοποθετήθηκε στη θέση του με αφορμή την επίσκεψη του προέδρου Κλίντον. Το 2006 και το 2007 το άγαλμα κατεδαφίστηκε και πάλι κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίων. Νέα επίθεση με μπογιές έγινε το 2013.

Η υπόστασις του ελληνικού Κράτους απειλείται υπό της τρομοκρατικής δράσεως χιλιάδων τινών ενόπλων, διευθυνομένων υπό κομμουνιστών

Το άγαλμα στήθηκε για να τιμηθεί εν πολλοίς το λεγόμενο “δόγμα Τρούμαν”, με το οποίο στηρίχθηκαν το 1947 οι χώρες επιρροής των ΗΠΑ. Στην ουσία, οποιαδήποτε χώρα κινδύνευε από την περιβόητη “κομμουνιστική απειλή”, θα μπορούσε να δεχθεί την αμερικανική βοήθεια. Όπως και έγινε.

Όπως δήλωνε ο Τρούμαν στο Κογκρέσο:

“Αυτή η υπόστασις του ελληνικού Κράτους απειλείται σήμερον υπό της τρομοκρατικής δράσεως χιλιάδων τινών ενόπλων, διευθυνομένων υπό κομμουνιστών, οι οποίοι αψηφούν την εξουσίαν της κυβερνήσεως εις τινά σημεία της χώρας και ιδία κατά μήκος των βορείων συνόρων αυτής. […] Εν τω μεταξύ η ελληνική κυβέρνησις δεν είναι εις θέσιν να αντιμετωπίση την κατάστασιν”.

Οι ΗΠΑ είχαν στείλει 400.000.000 δολάρια στην Ελλάδα και την Τουρκία για να μην φύγουν από τη δυτική σφαίρα επιρροής. Το 1952, και τα δύο κράτη μπήκαν στο ΝΑΤΟ.

Σημειώνεται πως κατά διαστήματα έχουν γίνει προτάσεις να αντικατασταθεί το “μισητό άγαλμα” με ένα άλλο του Αβραάμ Λίνκολν, χωρίς ωστόσο αυτό να έχει γίνει μέχρι σήμερα.