Τι γίνεται με τα παιδιά που βγαίνουν από τα ιδρύματα στην Ελλάδα

Βρισκόμαστε εν έτει 2020 και στην Ελλάδα δεν υπάρχει ενιαίο θεσμικό πλαίσιο για την αποϊδρυματοποίηση των νέων. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει πόσοι ακριβώς έφηβοι και παιδιά διαβιούν στις δομές φιλοξενίας, ενώ το πλαίσιο ένταξής τους μετά το τέλος της φιλοξενίας τους στα ιδρύματα, είναι θολό.

Την Παρασκευή, τα παιδικά χωριά SOS έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου, ζητώντας αφενός να θεσπιστούν κανόνες και προδιαγραφές για τη λειτουργία των χώρων που υποδέχονται τα παιδιά μετά την απομάκρυνση από το σπίτι, και αφετέρου η μεταπαρακολούθηση και η επιμέλεια να γίνεται υπό πλαίσιο που θα καθορίζεται επαρκώς από την Πολιτεία. Με λίγα λόγια, υπεύθυνα για την αναδοχή και την προετοιμασία των παιδιών για τη μετέπειτα ζωή τους είναι τα Ιδρύματα καθεαυτά, χωρίς όμως να υπάρχει κοινή γραμμή.

Παράλληλα, ζητούσαν τη στήριξη των προγραμμάτων ενδυνάμωσης των οικογενειών για την αποφυγή της διάλυσής τους και της απομάκρυνσης των παιδιών από αυτές, σε μια χώρα που παραμένει ουραγός της Ευρώπης στην αποϊδρυματοποίηση.

Διεθνώς αναγνωρίζεται ότι η διαβίωση σε ιδρύματα για τα παιδιά με ή χωρίς αναπηρία, για τους ενήλικες αλλά και τους ηλικιωμένους επηρεάζει αρνητικά τη ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Στόχος λοιπόν είναι η ομαλή αποϊδρυματοποίησή τους, με το σχέδιο όμως της Εθνικής Στρατηγικής Αποϊδρυματοποίησης της παρούσας κυβέρνησης, να μετατοπίζεται χρονικά για το διάστημα από 2021 έως και 2023.

Είναι ένας έφηβος 18 ετών έτοιμος να αυτονομηθεί και να ζήσει μόνος του;

Μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον λοιπόν, ήρθε να εργαστεί η “ΕΞΕΛΙΞΗ ΖΩΗΣ”, μια οργάνωση που ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2018 και απευθύνεται σε ενήλικους και ανήλικους της εφηβικής ή μετεφηβικής ηλικίας, προερχόμενων από οποιαδήποτε Δομή Κλειστής Παιδικής Προστασίας.

Αποστολή της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης είναι να παραλάβει τη σκυτάλη της φροντίδας των νέων, ηλικίας 18-25 ετών από τα ιδρύματα και παράλληλα να ενισχύσει τη φροντίδα των εφήβων ηλικίας 12-17.

Με λίγα λόγια, λειτουργεί σαν “γέφυρα”.

Η πρώτη φάση του προγράμματος της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2019.

Βασική λειτουργία της ΜΚΟ είναι η στενή συνεργασία με τα Ιδρύματα κλειστής παιδικής προστασίας, έτσι ώστε να μπορέσουν από κοινού να παρέχουν στους φιλοξενούμενους ποιοτικές εξειδικευμένες υπηρεσίες και γνώσεις-μέσω των συνεργατών και εθελοντών της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ, εστιάζοντας στο χώρο της παιδείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού και της ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης.

Αποσκοπώντας φυσικά στην ομαλή “έξοδο” των παιδιών από τα Ιδρύματα, χωρίς ελλείψεις σε κανέναν ζωτικό για τα ίδια, τομέα. Ή αλλιώς να είναι έτοιμα για το “μετά”, χωρίς να τους λείπει τίποτα στο “τώρα”.

Μέχρι τώρα, στο πρόγραμμα εντάσσονται τρεις δομές:

– Τα Παιδικά Χωριά SOS Βάρης

– Η Στέγη Νέων Παλαιού Φαλήρου

– Η Στέγη Θηλέων “ο Άγιος Αλέξανδρος”

– Το Χριστοδούλειο Ορφανοτροφείο Θηλέων

“Το μέλλον είναι τα παιδιά μας! Και έγκειται στη δικής μας υπευθυνότητα, αυτή των ενηλίκων, να τα διαπαιδαγωγήσουμε και να τα εξοπλίσουμε με τα απαραίτητα εφόδια ώστε να γίνουν αυτάρκη. Σκοπός μας είναι η στήριξη και η φροντίδα των παιδιών που δεν μεγαλώνουν υπό ιδανικές συνθήκες, με απώτερο ιδανικό την επίτευξη της ευτυχίας”, είναι το μήνυμα της Δήμητρας Καλαντώνη, προέδρου της Οργάνωσης.

Η στήριξη συνεχίζεται εν μέσω Covid-19

Η ίδια τονίζει στο News 24/7 πως μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας, έχουν ωφεληθεί αρχικά 70 παιδιά, με τον αριθμό αυτόν να φτάνει στα 100 πριν λίγο καιρό.

Πρόκειται για παιδιά 12-18 ετών και φέτος εντάχθηκαν ακόμη 7 παιδιά από 18-20 ετών για τα οποία καλύπτονται οι δαπάνες για διαμονή και σπουδές (πηγαίνουν ακόμη σχολείο παρότι είναι άνω των 18). Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ΕΞΕΛΙΞΗ ΖΩΗΣ αναλαμβάνει τις δαπάνες διαμονής για τα παιδιά που έχει αναλάβει και περνούν τα 18 έτη, ως μια πρώτη στήριξη μέχρι να αυτονομηθούν πλήρως.

Η κ. Καλαντώνη μας τονίζει ακόμη πως οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες και οι συνεδρίες, συνεχίζονται κανονικά εν μέσω πανδημίας, μέσω τηλε-εκπαίδευσης (να σημειωθεί εδώ πως οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται στο εν λόγω άρθρο είναι από την εποχή πριν το ξέσπασμα της πανδημίας).

Από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου, πρώτη ημέρα του νέου lockdown, τα μαθήματα στις συνεργαζόμενες Δομές Κλειστής Παιδικής Προστασίας πραγματοποιήθηκαν ψηφιακά, με χρήση των συστημάτων που είχαν εφαρμοστεί κατά τη διάρκεια του προηγούμενου εγκλεισμού την άνοιξη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι την περασμένη εβδομάδα, συμπληρώθηκαν 1000 εκπαιδευτικές ώρες (δια ζώσης και διαδικτυακά), σε διάστημα μόλις δυόμιση μηνών από την έναρξη της εκπαιδευτικής περιόδου.

Η κ. Καλαντώνη μας ανέφερε ακόμη πως μέσα από τις δράσεις, ήδη τρεις ωφελούμενες έχουν αλλάξει εκπαιδευτικό επίπεδο (μετάβαση από ειδικό σχολείο μαθήτριας σε γενικό και από διαπολιτισμικό γυμνάσιο σε γενικό λύκειο και ΕΠΑΛ). Αριθμός μικρός για την ώρα, που σηματοδοτεί όμως μια δυναμική αρχή.

“Η Εξέλιξη Ζωής με βοήθησε να πάω ένα σκαλοπάτι πιο ψηλά. Με τη βοήθεια των ανθρώπων της κατάφερα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία που ήταν κάτι που ήθελα και αγαπάω. Ως ενεργό μέλος της θα μπορώ να φωτογραφίζω τις δράσεις της ομάδας” λέει ο Στάθης, που μετέχει στην Οργάνωση έχοντας πλέον έναν νέο ρόλο.

Από τη δική τους μεριά, η Jenifer και η Elizabeth αναφέρουν πως “αν δεν ήταν η Εξέλιξη Ζωής δεν θα παίρναμε το Lower”. “Η ζωή μου έγινε πιο εύκολη και διασκεδαστική. Κάνω πράγματα που μου αρέσουν όχι πράγματα που δε μου αρέσουν. Μπορώ να δείχνω το ταλέντο μου και το που είμαι καλή”.

Ήταν η πρώτη φορά που πάω διακοπές στην Ελλάδα

Και οι δύο σημειώνουν πόσο σημαντικός είναι ο επαγγελματικός προσανατολισμός που έχουν λάβει. “Αν δεν ήταν η Εξέλιξη Ζωής δεν θα ήξερα ότι όλα αυτά υπάρχουν και έχω κάτι μέσα μου σημαντικό”, λένε ενώ στέκονται στη σημασία της βοήθειας που έλαβαν από τις δασκάλες τους.

Μάλιστα, όπως αναφέρουν τα δυο κορίτσια, κατάφεραν να πάνε διακοπές για πρώτη φορά. “Οι 5 μέρες για κάποιον μπορεί να είναι λίγες αλλά οι 5 μέρες για εμένα ήταν πολλές”.

“Περιμένω όταν γίνω 18 να με βοηθήσει η Εξέλιξη Ζωής να βρω δουλειά, να προχωρήσω και να τα καταφέρω. Θέλω να προχωρήσω τις σπουδές μου, να φύγω από το ίδρυμα μετά το Λύκειο και θέλω βοήθεια στο να βρω μια Στέγη”, λέει η 17χρονη Elizabeth.

Συγκεκριμένα, από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας έχουν πραγματοποιηθεί, με αρωγό την ιδρυτική δωρεά του ΙΣΝ:

• 236 Συνεδρίες Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας & Επαγγελματικού Προσανατολισμού

• 14.000 ώρες Τυπικής Εκπαίδευσης, Ειδικής Αγωγής & Παράλληλης Στήριξης

• 595 Συνεδρίες Ψυχολογικής Υποστήριξης & Ενδυνάμωσης

• 70 Εικαστικά Εργαστήρια & 9 Πολιτιστικές & Ψυχαγωγικές Δράσεις εκτός Δομών

• 35 Αθλητικές Δράσεις εντός & εκτός Δομών

Παράλληλα:

• Έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας για περίπου 50 επαγγελματίες, επιστημονικό προσωπικό και εξωτερικούς συνεργάτες.

• Παρέχει στήριξη στο προσωπικό των ιδρυμάτων μέσω ειδικών προγραμμάτων.

Ταυτότητα της οργάνωσης

Αναλυτικότερα, η οργάνωση προτείνει την ολιστική, πολυεπίπεδη παρέμβαση και υποστήριξη των παιδιών που διαβιούν σε ιδρύματα κλειστής παιδικής προστασίας. Η υποστήριξη των παιδιών προς την ανεξάρτητη, αυτόνομη διαβίωσή τους, η στήριξη και κατάλληλη εποπτεία των νεαρών ενηλίκων μέσα από προγράμματα εκπαιδευτικής, ψυχολογικής και οικονομικής υποστήριξης που θα τους επιτρέψει εύκολα την μετάβαση και την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία, δίνοντάς τους αυτοπεποίθηση να προχωρήσουν δυναμικά στη ζωή αφήνοντας τις εμπειρίες της ιδρυματικής περίθαλψης στο παρελθόν, είναι ο κύριος σκοπός και παράλληλα κοινωνικός ρόλος που επιδιώκει να επιτελέσει η οργάνωση.

Συγκεκριμένα, στόχοι της MKO είναι:

• H εκπαίδευση των νέων αλλά και του προσωπικού των Δομών (ιδρύματα κλειστής παιδικής προστασίας)
• Η πνευματική, διανοητική και ψυχολογική υποστήριξη τους
• Η προετοιμασία για την επαγγελματική αποκατάσταση των νέων που διαβιούν στις Δομές
• Η εξασφάλιση στέγης και διαβίωσης
• Η ενδυνάμωση των επωφελούμενων μέσω πολιτιστικών αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων
• Η ενίσχυση του εθελοντισμού

Μακροπρόθεσμοι στόχοι

Α) Διαμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου: Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΖΩΗΣ φιλοδοξεί να συμβάλει στη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που να αφορά στη συνεχιζόμενη υποστήριξη νεαρών ενηλίκων, στα πλαίσια που αναφέραμε στην αρχή του κειμένου.

Η ΜΚΟ συμμετέχει άλλωστε στο σχέδιο δράσης – ως παρατηρητής – του Συνήγορου του Παιδιού, για τη στρατηγική αποϊδρυματοποίησης στην Ελλάδα και τις εναλλακτικές μορφές φροντίδας.

Β) Ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για ζητήματα που αφορούν στη διαβίωση των παιδιών στα Ιδρύματα και τη συνεχιζόμενη υποστήριξή τους μετά την ενηλικίωση μέσω της παρουσίασης και προβολής κοινωνικών ζητημάτων, τη δημιουργία ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με τις εναλλακτικές μορφές φιλοξενίας, την αποϊδρυματοποίηση, την παιδική κακοποίηση κ.ά.

Μελλοντικές Δράσεις

Η ομάδα της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ έχει ολοκληρώσει τη χαρτογράφηση και καταγραφή αναγκών αντιπροσωπευτικού δείγματος δομών κλειστής παιδικής προστασίας στην Ελλάδα, καθώς και την καταγραφή των διαδικασιών αναφορικά με τους λόγους εισαγωγής των παιδιών σε αυτές. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, περίπου 1.700 παιδιά ζουν σε Ιδρύματα αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, σε 87 δομές.

Στόχος της καταγραφής είναι η διαμόρφωση του πλάνου της επόμενης φάσης του προγράμματος.

Παράλληλα, συνεχίζει να εργάζεται πάνω στο Πλάνο Αυτονόμησης, προσθέτοντας και πρωτογενή έρευνα- desk research- και δημιουργία personas, σχετικά με τις στρατηγικές της αποϊδρυματοποίησης διεθνώς.

Σκοπός του έργου είναι ο προσδιορισμός των αναγκαίων συνθηκών για την οικονομική ανεξαρτητοποίηση των νέων, από 18-25 ετών που διαβιούν στις δομές, με απώτερο στόχο την ομαλή τους ένταξη στην κοινωνία και την εύρεση μόνιμης εργασίας.

Η Ίδρυση της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ κατέστη δυνατή με την πολύτιμη συνδρομή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Το ΙΣΝ, με την ιδρυτική του δωρεά, στήριξε τα πρώτα μας βήματα και συγκεκριμένα τις δράσεις που αφορούν στην εκπαίδευση, την αθλητική, καλλιτεχνική και κοινωνική ανάπτυξη, καθώς και την ψυχολογική υποστήριξη των νέων που διαβιούν στις Δομές Κλειστής Παιδικής Προστασίας.

Για να στηρίξετε την ΕΞΕΛΙΞΗ ΖΩΗΣ, μπορείτε να επικοινωνήσετε στο [email protected] καθώς και στο 210-7546020. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο site exelixizois.org.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.