Δολοφονία Γρηγορόπουλου: 16 χρόνια από την εξέγερση του Δεκέμβρη – Το χρονικό της οργής
Διαβάζεται σε 7'Τον Δεκέμβρη του 2008 η Αθήνα (κατά κύριο λόγο) και η υπόλοιπη Ελλάδα χόρευαν κάτω από τους ρυθμούς μίας εξέγερσης. Δεκαέξι χρόνια μετά, η μνήμη παραμένει αναλλοίωτη.
- 06 Δεκεμβρίου 2024 06:04
Έχουν περάσει πλέον 16 χρόνια από τον Δεκέμβρη που συγκλόνισε την Αθήνα, από τη δολοφονία, δηλαδή, του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και ότι έγινε στη συνέχεια (κυρίως στην πρωτεύουσα αλλά όχι μόνο).
Το ημερολόγιο έδειχνε Σάββατο 6 Δεκεμβρίου του 2008, ο κόσμος γιόρταζε στα μπαρ ονομαστικές εορτές προσωπικές ή φίλων, όπως και η παρέα του Αλέξη που προτίμησε για τη βραδιά τα Εξάρχεια.
Τα γεγονότα
Στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίου ο 15χρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έπεφτε νεκρός από τα πυρά του Επαμεινώνδα Κορκονέα. Το ποτάμι της οργής ξεσπούσε.
Η μοιραία σφαίρα, σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, διαπέρασε την καρδιά και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο. Ο Αλέξης ήταν άοπλος όπως και οι φίλοι του.
Η είδηση έκανε αμέσως τον γύρο της Ελλάδας, στην αρχή με συγκεχυμένες πληροφορίες, με αρκετή παραπληροφόρηση και στη συνέχεια με συγκεκριμένη οργή.
Χιλιάδες βγήκαν αμέσως και εντελώς αυθόρμητα στους δρόμους εναντίον της αστυνομικής βίας. Λεπτά μετά τη δολοφονία στήθηκαν τα πρώτα οδοφράγματα. Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του θανάτου, ξέσπασαν οι πρώτες οδομαχίες έξω από τα πανεπιστήμια. Κανείς δεν ήξερε πόσο θα κρατούσε όλο αυτό.
Το ντοκουμέντο της δολοφονίας που δεν θα ξεχάσει κανείς:
Από την Αθήνα οι διαδηλώσεις έφτασαν σε όλη την περιφέρεια, σε κάθε γειτονιά, έξω από κάθε αστυνομικό τμήμα.
Την επόμενη μέρα οι αντιδράσεις ήταν κυρίως μαθητικές και φοιτητικές. Η νεολαία ήταν στους δρόμους. Από το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου πολλά αστυνομικά τμήματα δέχτηκαν επιθέσεις με πέτρες και ξύλα, αλλά ο κύριος όγκος των διαδηλώσεων επιδόθηκε σε συμβολικές κινήσεις διαμαρτυρίας, με μαθητές να ξαπλώνουν γυμνοί σαν πτώματα στα σκαλοπάτια της ΓΑΔΑ, ή να προσφέρουν λουλούδια στους αστυνομικούς. Γίνονταν “πρωτοσέλιδα” σε όλο τον πλανήτη.
Ακολούθησαν αλυσιδωτές καταλήψεις σε γυμνάσια και λύκεια της χώρας. Κλειστές έμειναν και πανεπιστημιακές σχολές.
Οι μαθητές βγήκαν στους δρόμους. Η ΟΛΜΕ, η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών και οι δάσκαλοι προκήρυξαν 24ωρη απεργία. Σε τριήμερη προχώρησε η Ομοσπονδία των πανεπιστημιακών.
Εκτός Ελλάδας, διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής καταστολής οργανώθηκαν στη Λευκωσία, στην Πάφο, στο Λονδίνο στο Βερολίνο, στη Μπολόνια, στη Βενετία, στη Νέα Υόρκη, σε πόλεις της Αυστραλίας και στην Κωνσταντινούπολη.
Από το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου, το πλήθος των αγανακτισμένων άρχισε να συμπληρώνεται από ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.
Το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου τα κόμματα της Αριστεράς, αριστερές οργανώσεις και φοιτητικοί σύλλογοι κάλεσαν τον κόσμο σε προπύλαια και στην Ομόνοια. Η πορεία πέρασε από το κάτω μέρος της πλατείας Συντάγματος και ολοκληρώθηκε στον Εθνικό Κήπο.
Τρίτη 9 Δεκεμβρίου: Η κηδεία του Αλέξη
Εκατοντάδες κόσμου φτάνουν στο νεκροταφείο του Παλαιού Φαλήρου για να αποχαιρετήσουν το νεαρό μαθητή. Ένας από τους ανθρώπους που μεταφέρουν στους ώμους τους το φέρετρο του Αλέξη, ήταν ο Νίκος Ρωμανός, ο φίλος του που τον είδε να ξεψυχά στα χέρια του.
Η παρουσία αστυνομικών στις γύρω περιοχές υποδαύλισε την ένταση και σημειώθηκαν επεισόδια στους γύρω δρόμους. Εν μέσω πετροπόλεμου και κυνηγητού με τους διαδηλωτές, ένας αστυνομικός έβγαλε το υπηρεσιακό όπλο του και πυροβόλησε στον αέρα, προκαλώντας νέα αναταραχή. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έκαναν πλέον λόγο για “εξέγερση”.
Τρεις ημέρες αργότερα, ο ανακριτής που διερευνά την υπόθεση, η οποία έχει τραβήξει τα βλέμματα των διεθνών μέσων ενημέρωσης δέχεται την κατάθεση αυτοπτών μαρτύρων, καθώς και ένα βίντεο που είχε τραβήξει μια κοπέλα εκείνο το βράδυ και στο οποίο απεικονίζεται η σκηνή του πυροβολισμού.
Οι καταγγελίες για προβοκάτσιες
Ερωτηματικά διατυπώθηκαν για την ταυτότητα των κουκουλοφόρων που εισέρχονται στις διαδηλώσεις και προκαλούν φθορές, μετά από φωτογραφικό ντοκουμέντο που διακινήθηκε στο Διαδίκτυο. Σε ρεπορτάζ της εφημερίδας “Τα Νέα” στις 11/10/2008, δημοσιοποιήθηκαν φωτογραφίες που απεικονίζουν κουκουλοφόρους και άντρες με πολιτικά που κρατούν σιδηρολοστούς και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα εντός του αστυνομικού κλοιού στο κέντρο της Αθήνας. Το ρεπορτάζ βασίστηκε και στη μαρτυρία του Θεοδώρου Μαργαρίτη, μέλους της πολιτικής γραμματείας του Συνασπισμού, σύμφωνα με την οποία κατά τη συγκέντρωση της ΓΣΕΕ παρατήρησε ομάδα 5 ανθρώπων με κουκούλες και πέτρες στα χέρια, οι οποίοι όταν τους ζητήθηκαν ταυτότητες ετράπησαν σε φυγή.
Το αρχηγείο της αστυνομίας διέψευσε την παρουσία κουκουλοφόρων αστυνομικών στις διαδηλώσεις.
Πώς μεταδόθηκε η δολοφονία στο πρώτο έκτακτο τηλεοπτικό δελτίο:
10 Δεκεμβρίου 2008. Η πρόκληση Κορκονέα
Προκλητικός και αμετανόητος εμφανίζεται στον ανακριτή για να απολογηθεί ο κατηγορούμενος Ε. Κορκονέας. Μιλά για “ανάρμοστη και αποκλίνουσα συμπεριφορά του θύματος” και ξεσηκώνει κατακραυγή. Προφυλακίζεται μαζί με τον Βασ. Σαραλιώτη και οδηγείται στις φυλακές Δομοκού. Οι αυτόπτες μάρτυρες καταθέτουν ότι τον είδαν να σημαδεύει και να πυροβολεί. Τυπική συγγνώμη ζήτησε στην προφορική του απολογία.
Ο ξένος Τύπος μιλά για σκάνδαλα, διαφθορά και αποτυχημένη ελίτ που αηδίασαν τους νέους.
Η ελληνική εξέγερση διεθνοποιείται. Σε όλο τον κόσμο πραγματοποιούνται εκδηλώσεις συμπαράστασης στους νέους και καταδίκης της αστυνομικής βίας.
Όπως τότε δημοσιεύει η “Ελευθεροτυπία”, το κόστος των ζημιών μόνο στην Αθήνα εκτιμάται από το ΕΒΕΑ στα 50 εκατ. ευρώ. Ζημιές υπέστησαν 374 μεσαία και μικρά καταστήματα, 40 μεγάλα, 16 τράπεζες, 3 θέατρα και κινηματογράφοι, 2 σουπερμάρκετ. Στη Θεσσαλονίκη 88 καταστήματα και 14 τράπεζες, στον Βόλο 14 τράπεζες και 2 καταστήματα, στο Ηράκλειο 20 τράπεζες, στη Λάρισα 36 τράπεζες, 3 δημόσια κτίρια και 3 καταστήματα. Την ίδια ώρα, η αστυνομική καταστολή ξεπέρασε κάτι προηγούμενο με τους κατοίκους των Εξαρχείων και των γύρω περιοχών να μην μπορούν να αναπνεύσουν από τα χημικά.
11 Δεκεμβρίου 2008. Οι καταθέσεις και ο “εξοστρακισμός” του Κούγια
Ο ανακριτής που διερευνά τις συνθήκες της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου δέχεται την κατάθεση αυτοπτών μαρτύρων, καθώς και ένα βίντεο που είχε τραβήξει μια κοπέλα εκείνο το βράδυ και στο οποίο απεικονίζεται η σκηνή του πυροβολισμού. Ο συνήγορος των δύο ειδικών φρουρών, Αλέξης Κούγιας, κάνει λόγο για “ανθρωποκτονία από αμέλεια” και “εξοστρακισμό της σφαίρας” που σκότωσε τον 15χρονο, πυροδοτώντας νέο κύκλο αντιδράσεων.
Την ίδια μέρα σημειώνονται επιθέσεις μαθητών σε 25 αστυνομικά τμήματα της χώρας. Περισσότερα από 400 σχολεία παραμένουν κλειστά.
12 Δεκεμβρίου 2008. Επανεξετάζεται η οπλοφορία αστυνομικών
Ο πρωθυπουργός απορρίπτει πρόωρες εκλογές και έκτακτα μέτρα κατά διαδηλωτών. Ο υπουργός Παιδείας Ευρ. Στυλιανίδης κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ως ηθικό αυτουργό των μαθητικών κινητοποιήσεων. Επανεξετάζεται το καθεστώς οπλοφορίας των αστυνομικών με ετήσια εξέταση από ψυχίατρο.
7 Ιανουαρίου 2009. Τα Εξάρχεια παραμένουν αστυνομική ζώνη
Κάτοικοι της περιοχής των Εξαρχείων πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην ιστορική πλατεία για τη συνεχή παρουσία αστυνομικών δυνάμεων στην περιοχή μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου.
15 Ιανουαρίου 2009: Η βαλλιστική έκθεση
Η βαλλιστική έκθεση και η βλητική έρευνα πεδίου (έκθεση αυτοψίας του χώρου) αναφέρουν: “Προς το πλήθος στόχευε το όπλο του ειδικού φρουρού”.
18 Ιανουαρίου 2009
Με χειροκροτήματα και συνθήματα, μέσα σε φορτισμένο κλίμα, ολοκληρώνεται η επιμνημόσυνη δέηση για τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, 42 ημέρες από τη δολοφονία του. Χωρίς την παρουσία της Αστυνομίας αυτή τη φορά.
Τα σοβαρά επεισόδια, ωστόσο, δεν τελειώνουν εδώ. Την ώρα που το πανελλήνιο με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί τις εξελίξεις για την υπόθεση, η Αθήνα μετατρέπεται και πάλι σε πεδίο μάχης.