Ένταξη των Ρομά: Πώς το Χαλάνδρι ανοίγει δρόμους

O πυροβολισμός του 16χρονου Ρομά στη Θεσαλονίκη από αστυνομικούς άνοιξε και πάλι-βίαια, ως συνήθως-τη συζήτηση για την προσπάθεια ένταξης των Ρομά στον κοινωνικό ιστό των πόλεων.

Ακούστηκαν και εξακολουθούν να ακούγονται στο δημόσιο διάλογο, απόψεις ακραίες και απορριπτικές. Οτι, τάχα, οι Ρομά δεν μπορούν και δεν θέλουν να ενσωματωθούν, ότι παρουσιάζουν στο σύνολό τους αντικοινωνική συμπεριφορά, ότι η κουλτούρα τους δεν τους επιτρέπει να κάνουν το βήμα παραπάνω.

Οι παραπάνω απαξιωτικές γενικότητες που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αναπαραγωγή των κοινωνικών στερεοτύπων για τους Ρομά δεν συνιστούν φυσικά αξιώματα. Υπάρχει, ευτυχώς, και η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού, οι προσπάθειες ένταξης που έχουν να παρουσιάσουν αξιοσημείωτες επιτυχίες, προσπάθειες που ακριβώς ανατρέπουν και διαλύουν τα όποια στερεότυπα.

Μία από αυτές τις γενναίες προσπάθειες γίνεται τα τελευταία τρία χρόνια στο Δήμο Χαλανδρίου όπου υπάρχουν δύο, όχι ιδιαίτερα μεγάλοι, καταυλισμοί Ρομά, στο Νομισματοκοπείο και στο Πάτημα.

Οι ενέργειες γίνονται μετά από ομόφωνη απόφαση που πήρε το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης πριν από περίπου τρία χρόνια και έχουν ως προτεραιότητα τη μεταφορά πληθυσμού από τις παράγκες των καταυλισμών σε σπίτια, σε μία προσπάθεια να μην αναπαράγεται πλέον το μοντέλο της γκετοποίησης των Ρομά στις παραγκουπόλεις τους. Εδώ έγγειται και η μεγάλη διαφορά του εν λόγω προγράμματος σε σχέση με τα προηγούμενα που είχαν κατά καιρούς εφαρμοστεί.

Η μεταφορά των οικογενειών γίνεται με την εφαρμογή της επιδότησης ενοικίου η οποία δίνεται με αντικειμενικά κριτήρια που έχουν άμεση σχέση με τον αριθμό των μελών της κάθε οικογένειας. Προφανώς απευθύνεται σε οικογένειες που θέλουν να μετακινηθούν και να κάνουν τις ζωές τους καλύτερες και τέτοιες οικογένειες υπήρχαν, όπως αποδείχθηκε, πολλές στο Χαλάνδρι.

Από τον καταυλισμό του Πατήματος έχουν απομακρυνθεί συνολικά 47 άνθρωποι που ζουν πλέον σε σπίτια και έχουν γκρεμιστεί 6 παράγκες. Στον καταυλισμό του Νομισματοκοπείου παράλληλα επιδοτήθηκαν 122 άτομα από τα 310, ένα δηλαδή πολύ σημαντικό ποσοστό.

Οι ανθρώποι που απομακρύνθηκαν από τους καταυλισμούς θα μπορούσαν να είναι περισσότεροι αν δίδονταν τα χρήματα για επιδότηση ενοικίου σε άλλες 40 οικογένειες κάτι που είχε συμφωνηθεί με τη διοίκηση Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής. Ωστόσο, όπως μάς τονίστηκε, η διοίκηση Πατούλη δεν εκταμίευσε ποτέ τα χρήματα ενώ δεν ήρθε και η απαραίτητη χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εργασίας.

Σύμφωνα με αυτοδιοικητικές πηγές, ο Δήμος Χαλανδρίου αιτήθηκε το 2021 από τα Υπουργεία Εργασίας και Εσωτερικών χρηματοδότηση ύψους 3.000.000 ευρώ χωρίς μέχρι στιγμής να έχει υπάρξει συγκεκριμένη απάντηση πέρα από “θετικά σχόλια για το πρόγραμμα τα οποία όμως δεν μάς βοηθούν στην πράξη” όπως μάς τονίστηκε χαρακτηριστικά.

Εργασία και εκπαίδευση

Το πρόγραμμα δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί ολοκληρωμένο αν δεν προσέφερε λύσεις στο ζήτημα της δουλειάς. Πολλοί από τους Ρομά που πήραν την απόφαση να μετεγκατασταθούν, εργάζονται σε κοινωφελείς εργασίες του Δήμου (ένα παράδειγμα είναι οι σχολικές καθαρίστριες).

Παράλληλα, με την ίδρυση δύο ΚΟΙΝΣΕΠ εξασφαλίστηκε εργασία, εποχική έστω, σε Ρομά στους τομείς του ελαιοχρωματισμού των σχολείων και της φροντίδας του πράσινου. Δεν λύθηκε βέβαια οριστικά το πρόβλημα, ούτε κανείς μπορεί να ισχυριστεί ότι η εποχική εργασία αποτελεί μία μόνιμη διέξοδο, ωστόσο προσφέρθηκαν ανακουφιστικές λύσεις.

Ως προς την εκπαίδευση, οι περισσότερες από τις οικογένειες που προτίμησαν το δρόμο της μετεγκατάστασης σε σπίτια στέλνουν τα παιδιά τους στο δημοτικό σχολείο. Αλλωστε, στους καταυλισμούς υπάρχουν συνολικά 110 παιδιά σε σχολική ηλικία.

Πρόβλημα, όμως, υπάρχει για τα παιδιά που βρίσκονται μεταξυ 13 και 18 ετών. Οπως προκύπτει, σχολικές δομές για να υποδεχθούν αυτά τα παιδιά ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Ως ανήλικοι, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τα σχολεία δέυτερης ευκαιρίας τα οποία απευθύνονται αποκλειστικά σε ενήλικες.

Την ίδια ώρα πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν ήδη γίνει γονείς και δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τα συμβατικά σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αρα, στις συγκεκριμένες ηλικίες παρατηρείται ένα εκπαιδευτικό κενό το οποίο θα πάψει να υπάρχει μόνο όταν αλλάξει (και αν, φυσικά, αλλάξει) το θεσμικό πλαίσιο για τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.

Το μέλλον και οι αντιδράσεις

Οσα καταγράφηκαν πιο πάνω αποτελούν τις μέχρι σήμερα “επιδόσεις” του προγράμματος. Το μέλλον του, προς το παρόν δεν έχει εξασφαλιστεί καθώς απουσιάζει το σημαντικό “υλικό”: Τα χρήματα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Δήμος του Χαλανδρίου δεν μπορεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις ενέργειες χωρίς χρηματοδότηση είτε από την Περιφέρεια Αττικής (έχουν ενταχθεί συγκεκριμένα κονδύλια στο ΕΣΠΑ 2027) είτε από την κεντρική διοίκηση.

Παράλληλα, υπάρχουν ακόμα οικογένειες οι οποίες για διάφορους λόγους δεν έχουν μετεγκατασταθεί. Προβλήματα στη γειτνίαση του πληθυσμού Ρομά με τους υπόλοιπους πολίτες επίσης παρατηρούνται, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι όλες οι δυσλειτουργίες στις σχέσεις “διαγράφηκαν” μονομιάς. Υπάρχουν και επίσημες φωνές που εκπροσωπούν τους τσιγγάνους οι οποίες ισχυρίζονται (το έκαναν και σε σχετική ερώτηση του NEWS 24/7) ότι το πρόγραμμα του Δήμου Χαλανδρίου έχει στην πραγματικότητα προσφέρει “πολύ λίγα, πολύ αργά”.

Ωστόσο έγινε ένα βήμα, δοκιμάστηκε στην πράξη μία διαφορετική οπτική, ανοίχθηκαν νέοι δρόμοι ως προς την ένταξη των Ρομά στο κοινωνικό σύνολο. Ως γνωστόν, μαγικές λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα δεκαετιών δεν υπάρχουν και η επιμονή στην κατεύθυνση της ένταξης θα πρέπει, για να επιτύχει, να είναι διαρκής και ειλικρινής. Στο Χαλάνδρι έχουν γίνει βήματα. Αναμένουμε τα υπόλοιπα…

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις