Γιάννης Ιωάννου: Το “αντίο” των σκιτσογράφων στον δάσκαλο της γελοιογραφίας

Σκιτσογράφοι και δημοσιογράφοι αποχαιρετούν σήμερα τον σπουδαίο Γιάννη Ιωάννου που έφυγε χθες από τη ζωή.

Ο μεγάλος γελοιογράφος της χώρας μας, ένας από τους σημαντικότερους που έχουν περάσει από τον τόπο, γεννήθηκε το 1944 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και απόκτησε πτυχίο αρχιτεκτονικής το ’68. Φοίτησε στην E.U.P. στο Παρίσι και απόκτησε πτυχίο πολεοδομίας το ’72, ενώ εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά γραφεία έως το ’75.

Δούλεψε σαν γελοιογράφος σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Αφήνοντας το δικό του χαρακτηριστικό στίγμα συμμετείχε σε εκθέσεις, παρουσίασε το έργο του στο εξωτερικό, ενώ εξέδωσε πολλά άλμπουμ με πολιτικές γελοιογραφίες, ανάμεσα στα οποία ήταν “Ο Τρίτος Δρόμος” του 1982, “Το Θαύμα”, “Ο Ευρωπαίος” κ.α.

Ξεχώριζε για την πολιτική του “ματιά” και τη διεισδυτικότητα των σχολίων του μέσα από την πένα του.

Το “αντίο” της Εφημερίδας των Συντακτών με την οποία συνεργαζόταν τα τελευταία χρόνια:

Το τελευταίο του σκίτσο:

Ένα από τα πρόσφατά του σκίτσα:

Δείτε πως είχε παρουσιάσει με το πενάκι του στον “Τρίτο Δρόμο” που δημοσιευόταν τότε στο “Ποντίκι” ο Γιάννης Ιωάννου, τα γεγονότα που έγιναν το Νοέμβρη του ’85 με τη δολοφονία του Καλτεζά από τον Μελίστα:

Η ανακοίνωση της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων:

“Η Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων αποχαιρετά με βαθιά θλίψη τον Γιάννη Ιωάννου που έφυγε από τη ζωή την Πέμπτη 9 Μάη.

Αποχαιρετάμε έναν κορυφαίο δημιουργό που επί δεκαετίες σχολίαζε την επικαιρότητα με μοναδικό τρόπο, βαθιά πολιτικό και παράλληλα διασκεδαστικό και εκτονωτικό. Τον άνθρωπο που μας χάρισε τον εμβληματικό Τρίτο Δρόμο, τον πατέρα του Κοσμά του Ευρωπαίου και δημιουργό χιλιάδων γελοιογραφιών που αποτύπωναν απαράμιλλα την επικαιρότητα αλλά και το κλίμα της εποχής τους. Κόμιξ και γελοιογραφίες που “έσκαβαν” τον φλοιό της επικαιρότητας και έβγαζαν στην επιφάνεια τον πυρήνα της εποχής. Έναν από τους σπουδαιότερους και δημοφιλέστερους Έλληνες σκιτσογράφους.

Αποχαιρετάμε έναν δάσκαλο που άφησε βαθιά, γιγαντιαία χνάρια στα οποία πατήσαμε δειλά στο ξεκίνημα μας όλοι σχεδόν οι νεότεροι σκιτσογράφοι, τόσο στη γελοιογραφία όσο και στο πολιτικό κόμικ. Που άνοιξε δρόμους για την Τέχνη μας, δρόμους τους οποίους ακολουθάμε και παλεύουμε να κάνουμε δικούς μας.

Αποχαιρετάμε έναν συνάδελφο, που πονούσε πολύ την ελληνική γελοιογραφία, που μοιραζόταν γενναιόδωρα ιδέες και σκέψεις για το πώς θα μείνουμε όρθιοι παρά την Κρίση του Τύπου. Για το πώς η Γελοιογραφία θα συνεχίσει να υπάρχει, πως θα εξελιχθεί, πως θα διαδοθεί. Που αγωνιούσε για τις πρωτοβουλίες, τις εκδηλώσεις και τις εκθέσεις μας .

Αποχαιρετάμε έναν φίλο που έφυγε νωρίς. Έναν σπάνιο άνθρωπο βαθιά ευγενή, αξιοπρεπή και σεμνό, γύρω από τον οποίο μαζευόμασταν για να τα πιούμε ένα ποτήρι κρασί και να τα πούμε.

Εκφράζουμε τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.

Η ελληνική γελοιογραφία φτώχυνε κι άλλο με την απώλεια του Γιάννη Ιωάννου . Έχουμε όμως για παρηγοριά τις αναμνήσεις αλλά και το πλούσιο, εμβληματικό έργο του. Θα είναι πάντα δίπλα μας, μέσα μας. Στις καρδιές, στο μυαλό, αλλά και στα σκίτσα μας.

Καλό ταξίδι, Γιάννη…”.

Το σχόλιο του Γιώργου Κυρίτση:

“Ο Γιάννης Ιωάννου ήταν ένας από τους λόγους για να διαβάζεις εφημερίδα. Ανελέητος αλλά πάντα υπέρ αδυνάτου, δεν υπήρξε ποτέ γελωτοποιός της αυλής. Τιμή στον Γιάννη Ιωάννου” έγραψε στο Twitter ο Γιώργος Κυρίτσης σε σχόλιό του στο Twitter.

Δείτε το σκίτσο που είχε αφιερώσει στον ΚΥΡ, όπως το φωτογραφίσαμε κατά τη συνέντευξη με τον επίσης σπουδαίο γελοιογράφο μας:

Ο Νίκος Σαραντάκος παρουσιάζει δυσεύρετες γελοιογραφίες του. Αναδημοσιεύουμε ένα μέρος από το blog του:

Ο Γιάννης Ιωάννου εμφανίστηκε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση· τότε σκιτσάριζε στο Αντί και στο Βήμα. Τον παρακολουθούσα ανελλιπώς, στο Αντί και στο Ποντίκι, στην Ελευθεροτυπία και στον Σχολιαστή, έως και τις αρχές της δεκαετίας του 1990· ύστερα πιο αραιά, αν και βέβαια εξακολουθεί να δίνει εξαιρετικές γελοιογραφίες και σήμερα. Ήταν και πιθανότατα είναι ακόμα ο κατεξοχήν, να το πω έτσι αδέξια, «πολιτικός» γελοιογράφος. Πολιτικές γελοιογραφίες βέβαια κάνουν (σχεδόν) όλοι, αλλά ο Ιωάννου κάνει αποκλειστικά και μόνο πολιτικές, ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση έχω σχηματίσει.

Διάλεξα να παρουσιάσω εδώ μερικές παλιότερες γελοιογραφίες του, που είναι δυσεύρετες σήμερα.

Γελοιογραφία του 1978, μάλλον στο Αντί.

Γελοιογραφία του Ιουλίου 1978 από το Βήμα.

Για να αποφύγει τη σύλληψη από μια παλιά καταδίκη του, ο γιατρός Βασίλης Τσιρώνης οχυρώνεται στα τέλη του 1977 στο διαμέρισμά του στην οδό Άρεως στο Παλαιό Φάληρο, το οποίο ανακηρύσσει «ανεξάρτητο κράτος». Κάθε απόγευμα βγάζει λόγο στους περιοίκους από μεγάφωνα που έχει στο μπαλκόνι του. Στις αρχές Ιουλίου γίνεται κάποιο επεισόδιο (αν θυμάμαι καλά, μια κοπέλα ανέβηκε στο διαμέρισμα, όπως έκαναν κι άλλοι νέοι, και οι γονείς της πήγαν στην αστυνομία) και το Βήμα κυκλοφορεί με τίτλο ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΡΑΤΟΣ; ζητώντας από την κυβέρνηση της ΝΔ και τον Υπουργό Δημ. Τάξης Μπάλκο να θέσουν τέρμα στην ασυδοσία του Τσιρώνη. Σε μια-δυο μέρες ένοπλοι κομμάντος εισβάλλουν στο διαμέρισμα. Ο Τσιρώνης σκοτώνεται ή αυτοκτονεί (επίσημη εκδοχή). Περισσότερα για τον γιατρό Τσιρώνη, εδώ.

Η γελοιογραφία του Ιωάννου δημοσιεύτηκε την άλλη μέρα στο Βήμα. Μου φαίνεται σαν δίκοπο μαχαίρι. Προσπαθεί ή όχι να απαλλάξει την εφημερίδα από τις ευθύνες της; Το καταφέρνει;

Σκίτσο του Οκτωβρίου 1979 για το νέφος. Σήμερα έχουμε και τα «ακραία καιρικά φαινόμενα.

Γελοιογραφία του 1991, για τον γυρισμό από τις θερινές διακοπές, φυσικά διαχρονική.

Όλο το έργο που αφήνει πίσω του ο Γιώννης Ιωάννου μπορείτε να το δείτε εδώ