“Καμπανάκι” για τις παλιές γέφυρες της Ελλάδας

Πολλές γέφυρες στην Ελλάδα έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο όριο ζωής τους ή παρουσιάζουν έλλειμμα συντήρησης, ενώ για όσες έχουν κατασκευαστεί πριν το 1993 δεν υπάρχει επαρκής αντισεισμικός σχεδιασμός, ούτε πρόβλεψη για αύξηση του όγκου φορτίων εξαιτίας της κυκλοφοριακής κίνησης.

Αυτό συμπεραίνει μελέτη την οποία πραγματοποίησε ο ερευνητικός ανεξάρτητος οργανισμός διαΝΕΟσις, με αφορμή την κατάρρευση γέφυρας στη Γένοβα, τον περασμένο χρόνο, με 43 νεκρούς, αλλά και κατάρρευση γεφυρών σε περιοχές της χώρας μας όπως στην Κρήτη, στην Καβάλα και αλλού.

Η μελέτη της διαΝΕΟσις που εκπονήθηκε από ομάδα του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος υπό τον συντονισμό του Δρ. Βασίλειου Μπαρδάκη, καταγράφει τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, επισημαίνει τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζουν το πρόβλημα οι άλλες χώρες και καταλήγει σε μια σειρά από προτάσεις για την ενίσχυση των οδικών υποδομών.

Πόσες γέφυρες υπάρχουν στην Ελλάδα και ποια είναι η κατάστασή τους;

Βάσει εκτιμήσεων σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 17.000 γέφυρες.

Οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1961 δεν ακολουθούσαν κανένα συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο.

Οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν αργότερα και μέχρι και τη δεκαετία του ’80 ακολουθούσαν παρωχημένους (πια) γερμανικούς κανονισμούς.

Όλες οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1993 δεν είχαν επαρκείς αντισεισμικές προβλέψεις στον σχεδιασμό τους. Αλλά και τα πρότυπα του ’93 κρίνονται παρωχημένα.

Οι κανονισμοί των προηγούμενων δεκαετιών δεν περιελάμβαναν σωστές προβλέψεις για τη μελλοντική εξέλιξη της κίνησης στους δρόμους και της αύξησης του όγκου των φορτίων.

Υπάρχει έλλειμμα συντήρησης και αναβάθμισης.

Πολλές γέφυρες έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο όριο ζωής.

Συγκεκριμένες προτάσεις:

1. Μεσοπρόθεσμα, δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Μητρώου Γεφυρών, με πλήρη στοιχεία για την κατασκευή και το ιστορικό κάθε γέφυρας, καθώς και αξιολόγηση της κατάστασής της με βαθμό αντοχής, με τακτικές επιθεωρήσεις και ετήσιο πρόγραμμα συντήρησης.

2. Άμεση επέμβαση στις «οιονεί επικίνδυνες γέφυρες» με τη δημιουργία μιας πλατφόρμας στην οποία εθελοντές μηχανικοί θα μπορούν να καταχωρούν στοιχεία που αφορούν ευπαθείς γέφυρες της περιοχής τους, οι οποίες κρίνουν ότι θα πρέπει να ελεγχθούν με σύγχρονα τεχνικά μέσα.

3. Καθιέρωση αυστηρότερων όρων χρήσης και λειτουργίας, που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας των κατοίκων, στην απρόσκοπτη λειτουργία της οικονομίας και των μεταφορών και στη μείωση του κόστους λόγω πρόληψης των πιθανών ζημιών αντί της εκ των υστέρων επέμβασης.

4. Πρόβλεψη των αναγκών αξιολόγησης και συντήρησης των γεφυρών της χώρας στον εξαρχής σχεδιασμό τους.

Η κατάσταση των γεφυρών σε άλλες χώρες

Ιταλία

Στην Ιταλία διαπιστώνεται ότι όλες οι γέφυρες από σκυρόδεμα που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 έχουν φτάσει ή και ξεπεράσει το προσδόκιμο της ζωής τους.

Κάθε χρόνο 15-20 γέφυρες καταρρέουν στη χώρα λόγω έλλειψης συντήρησης ή λόγω ηλικίας.

Μετά την κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα, η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα έργο αξιολόγησης της κατάστασης δεκάδων χιλιάδων γεφυρών στη χώρα.

Γαλλία

Στη Γαλλία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ένα σχέδιο ελέγχου και συντήρησης με τακτικές επιθεωρήσεις προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, ενώ το αρμόδιο υπουργείο δημοσίευσε μια λίστα 23 μεγάλων γεφυρών που απαιτούν διορθωτικές επεμβάσεις.

Γερμανία

Στη Γερμανία, σύμφωνα με έρευνα του 2017, το 12,4% των γεφυρών της χώρας είναι σε κακή κατάσταση και μόνο ένα αντίστοιχο ποσοστό (12,5%) δεν έχει κανένα πρόβλημα.

Λιγότερο έντονο είναι το πρόβλημα στην Ανατολική Γερμανία.

Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

Στις ΗΠΑ, από το 1971 υπάρχουν θεσμοθετημένα πρότυπα συντήρησης γεφυρών.

Οι 614.387 γέφυρες της χώρας είναι καταχωρημένες σε ένα λεπτομερές μητρώο.

Το 9,1% των γεφυρών το 2016 κρίνονταν ως δομικά ανεπαρκείς. Πρόκειται για σχεδόν 56.000 γέφυρες, που έχουν 188 εκατ. διελεύσεις την ημέρα.