Δολοφονήθηκε ο Μένης Κουμανταρέας

Μια πολύ δυσάρεστη είδηση για τα ελληνικά γράμματα. Ο σπουδαίος Έλληνας πεζογράφος Μένης Κουμανταρέας βρέθηκε νεκρός μέσα στο διαμέρισμά του τα ξημερώματα του Σαββάτου.

Ο συγγραφέας που ήταν 83 ετών, φέρει σύμφωνα με μια πρώτη ιατροδικαστική εξέταση μώλωπες στον λαιμό και το πρόσωπο, χωρίς ακόμη να μπορεί να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία θανάτου και ανοικτό είναι το ενδεχόμενο της εγκληματικής ενέργειας.

Η πόρτα του διαμερίσματός του στην Κυψέλη στην οδό Ζακύνθου 3, δεν είχε παραβιαστεί, ωστόσο σύμφωνα με την αστυνομία κάποιος είχε ψάξει επιλεκτικά το σπίτι.

Για την υπόθεση διεξάγεται προανάκριση από την Ασφάλεια Αττικής.

Ένας σπουδαίος Έλληνας

Ο Μένης Κουμανταρέας, ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, γεννήθηκε το 1931 στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Κάρολος Μπερζάν, για να φοιτήσει κατόπιν στη Νομική και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επαγγελματικά απασχολήθηκε σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες.

Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1962 με τη συλλογή διηγημάτων «Τα μηχανάκια», τα οποία ακολούθησαν οι συλλογές «Το αρμένισμα» (1967) και «Τα καημένα» (1972). Ήδη με τα πρώτα του βιβλία ο Κουμανταρέας έδειξε τον διαφορετικό δρόμο που θα χάρασσε στη λογοτεχνία. Μακριά από τα θέματα της πολιτικής, της Ιστορίας και του Εμφυλίου, που είχαν συνταράξει τους συγγραφείς της αμέσως προηγούμενης γενιάς, ο Κουμανταρέας στράφηκε στην καθημερινότητα και στις έγνοιες των νέων της δεκαετίας του 1960, μιλώντας για την καταπιεσμένη ζωή τους και για τον τρόπο με τον οποίο αποζητούσαν να αποτινάξουν τα συμβατικά κοινωνικά τους δεσμά. Διόλου τυχαία, το «Αρμένισμα» πέρασε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας από δίκη με βάση τον νόμο περί άσεμνων δημοσιευμάτων. Την ίδια εποχή ο συγγραφέας έλαβε μέρος στον αντιστασιακό τόμο «18 κείμενα».

Μετά τη δικτατορία ο Κουμανταρέας δημοσίευσε την τριλογία «Βιοτεχνία υαλικών» (1975), «Η κυρία Κούλα» (1978) και το «Το κουρείο» (1979), γράφοντας για τον έρωτα και τη μοναξιά σε μιαν Αθήνα που μεταμορφώνεται με τρομακτικούς ρυθμούς. Ακολουθούν η συλλογή διηγημάτων «Σεραφείμ και χερουβείμ», που δημοσιεύεται το 1981, και το πρώτο του μυθιστόρημα, που τιτλοφορείται «Ο ωραίος λοχαγός» και κυκλοφορεί το 1982. Στα διηγήματα ο Κουμανταρέας ζωντανεύει σε αυτοβιογραφική γραμμή, χωρίς, όμως, να κλειστεί στον εαυτό του, το καθημερινό περιβάλλον της εφηβείας του ενώ στον «Ωραίο λοχαγό» ξεδιπλώνει την περιπέτεια την οποία θα αντιμετωπίσει ένας γοητευτικός αξιωματικός όταν θα δει την καριέρα του να καταστρέφεται χωρίς κανένα λόγο. Άλλα σημαντικά βιβλία του Κουμανταρέα είναι το μυθιστόρημα «Η συμμορία της άρπας» (1993), με ήρωες που διακρίνονται για τον αντικομφορμισμό τους, και η συλλογή διηγημάτων «Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω» (1996), όπου θα τονιστεί η κοινωνική και η ταξική θέση των πρωταγωνιστών.

Ο Κουμανταρέας δημοσίευσε επίσης τα έργα «Η φανέλα με το νούμερο εννιά» (1986), που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον παντελή Βούλγαρη το 1988, «Θυμάμαι τη Μαρία», (1994), «Δυο φορές Έλληνας» (2001), «Νώε» (2003), «Η γυναίκα που πετάει» (2006), «Το show είναι των Ελλήνων» (2008), «Σ΄ένα στρατόπεδο άκρη στην ερημιά» (2009) και «Θάνατος στο Βολπαραΐζο» (2012). Το τελευταίο του μυθιστόρημα έχει τίτλο «Ο θησαυρός του χρόνου», κυκλοφόρησε πριν από λίγο από καιρό από τις εκδόσεις Πατάκη και αποτελεί μια συγκαλυμμένη αυτοβιογραφία με ευδιάκριτες αναφορές στην ομοφυλοφιλία. Ο Κουμανταρέας έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Λιούις Κάρολ, Σκοτ Φιτζέραλντ, Ουίλιαμ Φόκνερ, Έντγκαρ Άλαν Πόε και Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για το «Αρμένισμα», το 1967, και με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για τη «Βιοτεχνία υαλικών», το 1976, και για το «Δυο φορές Έλληνας» το 2002.

Τασούλας: Ο τραγικός θάνατος του Κουμανταρέα μας στέρησε έναν από τους μεγαλύτερους πεζογράφους

Πληροφορούμενος την είδηση του θανάτου του Μένη Κουμανταρέα, ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κώστας Τασούλας έκανε την ακόλουθη δήλωση:

“Ο τραγικός θάνατος του Μένη Κουμανταρέα στέρησε την ελληνική λογοτεχνία από έναν από τους κορυφαίους πεζογράφους της και τη χώρα από έναν ενεργό πολίτη. Για περισσότερο από μισόν αιώνα, από ‘Τα μηχανάκια’ του 1962 έως το ‘Ο θησαυρός του χρόνου’, που εκδόθηκε μόλις πρόσφατα, ο Κουμανταρέας παρακολούθησε με απαράμιλλη ευαισθησία και ενάργεια, καθώς και με γοητευτικά προσωπική γραφή τον εσωτερικό παλμό και τις προσδοκίες τού σύγχρονου ανθρώπου, της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του”.