Παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού: Η χάρτα των σχολείων Freinet

Πενήντα χρόνια έχουν περάσει από την έκδοση της πρώτης χάρτας των σχολείων Freinet, τον Απρίλη του 1968, ένα μήνα πριν τον Μάη του ’68. 

Η ίδια μεταφράστηκε στη χώρα μας το 1981, ως επίμετρο στο βιβλίο του Τεό Ντήτριχ, Το ενεργό Βιομηχανικό Σχολείο του σοβιετικού παιδαγωγού Π. Π. Μπλόνσκι (μετάφραση Δημήτρης Βεργίδης, χ.χ). Αυτή η χάρτα, όπως και η δεύτερη του 2007, μεταφράστηκε ξανά στη χώρα μας από την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» το 2014. (μετάφραση Γιάννης Φωτεινός). Είναι μια χάρτα 10 θέσεων για τα γαλλικά σχολεία του κινήματος Freinet, αλλά και για όλο τον κόσμο. Το 2018, κλείνοντας τον πρώτο κύκλο της, μπορούμε να δούμε κάποιες δικές μας θέσεις χωρίς δογματισμό και κατήχηση που προκύπτουν από το πνεύμα της γαλλικής χάρτας για το ελληνικό δημόσιο σχολείο, από (και για) την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο». Είναι θέσεις που συνδέουν την παιδαγωγική μας με την ελληνική κρίση και την έξοδο απ’ αυτήν. Και με την 20η  Νοεμβρίου  2018, την Παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων του Παιδιού, ως ευκαιρία να πάρουμε αποφάσεις για νέες στάσεις.

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού το alfavita.gr δημοσιεύει το κείμενο του δασκάλου στο 35 Δημοτικό Σχολείο Εξαρχείων και μέλους της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο» Μπάμπη Μπαλτά σχετικά με την πρώτη χάρτα των σχολείων Freinet:

Θέση Πρώτη

«Θέλουμε ένα μοντέρνο σχολείο, όχι σύγχρονο, καθώς ο εκσυγχρονισμός δεν θέτει σε κριτική την κυρίαρχη κουλτούρα. Ο μοντερνισμός έχει την παράδοση της αρχιτεκτονικής, της κίνησης και της αφής. Το σχολείο ενάντια στην ηγεμονική αστική κουλτούρα καλείται να απελευθερώσει την κίνηση, τη συλλογική νοημοσύνη και την απαγορευμένη αφή. Τα παιδιά κινούνται με συμπερίληψη, μετακινούνται, ποδηλατούν, γίνονται νομαδικό υποκείμενο, κάνουν την αυλή συγκέντρωση για αποφάσεις,  χρησιμοποιούν τους χώρους της κοινότητας και κάνουν διαδρομές στην πόλη με υπαίθρια διδασκαλία. Η αρχιτεκτονική στη σχέση της με την παιδαγωγική έχει τον πρώτο λόγο και το σχήμα δεν είναι άλλο απ’ αυτό της από – σχολειοποίησης. Το σύνθημα είναι τάξη – αυλή – κοινότητα. Μακροπρόθεσμα, μέσα από τις διεργασίες πρόληψης και τεχνικών Freinet αυτό που έχουμε είναι το Σχολείο της Κοινότητας. Ένα σχολείο με υποστηρικτικές δομές όχι μονομερώς διοικητικές αλλά παιδαγωγικές (πολιτειότητας, πολιτισμού και υγείας) για να παραχθεί η βιωματική σχέση των παιδιών και των ενηλίκων με την κοινότητα. Τα παιδιά γίνονται (ν)ομάδες περιφέροντας μέσα κι έξω από το σχολείο την ιδέα της συνέλευσης, της άμεσης δημοκρατίας και του ακτιβισμού. Το σχολείο εισάγει δεδομένα, τα επεξεργάζεται και εξάγει τη δουλειά του στην κοινότητα. Τα φιλοσοφικά σχήματά μας είναι ροή/ τομή και οριζοντιότητα/ καθετότητα (Deleuze και Guattari) 

Θέση Δεύτερη

Η ανάπτυξη του παιδιού είναι άνθιση της προσωπικότητάς του. Κι ότι κάνουμε είναι γιατί εμποδίζεται αυτή η άνθιση. Η ιδέα του κήπου, των φυτών και της συναισθηματικής ανάπτυξης διατρέχει την οικοδόμηση της κριτικής σκέψης του παιδιού. Όχι στην τραπεζική γνώση και την καταπίεση, όπως λέει και η Κριτική Παιδαγωγική του Paulo Freire, όχι στην παραμονή στην εξάρτηση. Ακολουθούμε την μετάβαση από την εξάρτηση στην ανεξαρτησία, την βασική αρχή του κοινοτισμού όπου το όλο προηγείται του μέρους και το μέρος έπεται. Η κριτική στην υπάρχουσα κοινωνία και την κυρίαρχη οικονομία αφορά την εμπόδιση της άνθισης αυτού του μέρους, αυτής της δυνατότητας για υποκειμενοποίηση που αλλάζει την κοινωνία και καθιστά το παιδί φορέα αλλαγής. Τα δικαιώματα ελευθερίας (άρθρα 12 – 17) της Σύμβασης για τα δικαιώματα του Παιδιού, είναι αυτά που συνδέουν το παιδί – πολίτη με την κοινότητα. Η κριτική στην αναπαραγωγή των κοινωνικών τάξεων αφορά και την μεταβίβαση του άγχους στο παιδί για την αναπαραγωγή της τάξης του. Η εκπαίδευση προηγείται της οικονομίας και γίνεται οικονομία με βάση τις επιθυμίες των παιδιών. Δεν σχεδιάζεται για να προσαρμοστούμε στον καπιταλισμό. Η αυριανή οικονομία είναι οι επιθυμίες των παιδιών κι όχι η προσαρμογή τους στο υπάρχον οικονομικό περιβάλλον. Η δουλειά μας είναι επίσης πάνω στις αλλαγές της παιδικής ηλικίας, λόγω των αλλαγών του ψηφιακού περιβάλλοντος και του κοινωνικού δεσμού που συμπαρασύρει κι άλλες αλλαγές, στην φαινομενολογία για τον κόσμο του παιδιού και στην ψυχανάλυση για τον άλλο [other] και την ίδια τη δυνατότητα να έχουμε επιθυμία. 

Θέση Τρίτη

Τα πειραματικά συμμετοχικά εργαλεία και οι τεχνικές Freinet

(κύκλος, τυπογραφείο, τι νέα;, συμβούλιο τάξης, (ν)ομάδες, συνεταιριστική τάξη, πλάνα εργασίας, ραδιόφωνο, κινηματογράφος, κήπος, αλληλογραφία, βιβλιοθήκη, μικρά βιβλία, υπαίθρια διδασκαλία, φιλοσοφία με παιδιά) είναι ο υλισμός της τάξης ενωμένος με την Θεσμική Παιδαγωγική. Είμαστε με την παρεμβαίνουσα μη κατευθυντική παιδαγωγική του Lobrot. Γι΄ αυτήν εμπνεόμαστε από τα κοινωνικά κινήματα, την άμεση δημοκρατία και την εκπαίδευση ενάντια στον πόλεμο, την εκμετάλλευση και την υπακοή. Ο/η εκπαιδευτικός που διαρκώς χρησιμοποιεί το σχήμα εντολή/ υπακοή για την παραγωγή της πράξης παράγει ανελευθερία και τιμωρία και μακροπρόθεσμα, λόγω απουσίας εντολής ή ανυπακοής, απουσία πράξης. Η ζωή στο σχολείο, η αφή, η κίνηση και οι συλλογικές δράσεις έχουν προτεραιότητα. Η σχέση της ζωής με τον ψηφιακό κόσμο, την τεχνολογία, την εικόνα και το διαδίκτυο είναι αυτή της εκτροπής τους στη συνεργατικότητα και την (ν)ομαδική χρήση, δίνοντας έμφαση στην (συν)εργατικότητα και σε γνώσεις επιβίωσης που κινδυνεύουν να χαθούν από την πρόοδο. Είμαστε ψηφιακοί μετανάστες και προτιμούμε τις από κοντά σχέσεις παρά τις εξ αποστάσεως.

Θέση Τέταρτη 

Τόποι συναντήσεων είναι τα σχολεία, οι λαϊκές συνελεύσεις της γειτονιάς, οι χώροι αλληλεγγύης, τα στέκια παρέμβασης, τα άσυλα, οι τόποι αντιφασιστικής δουλειάς και οι αυτό – διαχειριζόμενοι χώροι πολιτικής και πολιτισμού, για την κοινή ενότητα αυτών που εργάζονται, που δεν εργάζονται η σπουδάζουν. Το σχολείο είναι ανοιχτό μέσα/ έξω, το καθένα διαφορετικό και το κάθε συνεργατικό μέλος ελεύθερο να διακινεί το σύνολο των στάσεων της ζωής του αποβλέποντας στην ενδυνάμωση της κοινότητας μέσα από την ανάπτυξη του συναισθηματικού του κόσμου (ευτυχία, ανήκειν, ελπίδα, ενθουσιασμός, θάρρος, πένθος, αγάπη, αγωνία, ήττα/ νίκη), του ίδιου και του παιδιού. Η πολιτική όπως κι όλα τα ταμπού της εκπαίδευσης (ιστορία, ασφάλεια, σεξουαλικότητα, ζώα, άγγιγμα, δημόσιος χώρος, φύλο, σώμα, θάνατος, οικονομία, παιδικό δικαστήριο) συζητούνται στο σχολείο μέσα από τα κοινωνικά κινήματα, την κοινωνική διαμαρτυρία και τις ενεργές μειοψηφίες, αποβλέποντας στη συμμαχία όλων αυτών που μειοψηφούν. Η πολιτική και η παιδαγωγική μας είναι αντί – οιδιπόδεια. 

Θέση Πέμπτη

Το Σχολείο της Κοινότητας είναι αυτό της κοινωνικής οικονομίας, του συνεταιρισμού, των υποστηρικτικών δομών και της (συν)εργασίας. Η αμφισβητούμενη σήμερα εργασία από το κράτος και το κεφάλαιο ή ακόμη και τα κινήματα, μπορεί να αντικατασταθεί από την αλλαγή παραδείγματος και το πρόταγμα της (συν)εργασίας. Συνεργάζομαι σημαίνει μετακινώ τα όρια.  Στο σχολείο οι ομάδες επιλέγουν τα συλλογικά πλάνα εργασίας – τα οποία συμπληρώνονται από τα ατομικά και τα διαφοροποιημένα – και κάνουν την έξοδό τους στην κοινότητα. Η αρχή της συμπερίληψης δίνει έμφαση σ’ όλες τις μορφές κίνησης στο περιβάλλον. Επίσης το σχολείο δεν ταυτίζεται με τη γνώση, όπως ο Οιδίποδας, αλλά με τα συναισθήματα, την επινόηση του κοινωνικού, το ευάλωτο σώμα και τις συλλογικές δράσεις. Οι ομάδες είναι στην τάξη, στην αυλή και στην κοινότητα, αλλά και στις μορφές της ελεύθερης συμβίωσης, όπως οι κατασκηνώσεις και οι διακοπές των παιδιών. Το άρθρο 15 των δικαιωμάτων του παιδιού καθίσταται κομβικό. Η κριτική στην κατ’ οίκον εκπαίδευση πλην των λίγων εξαιρέσεων είναι αυτονόητη. Η διδασκαλία κατ’ οίκον (homeschooling) παραβλέπει την κριτική στην οικογένεια και κρατά μόνο την κριτική στο σχολείο. Όμως και οι δυο κριτικές θεωρούνται απαραίτητες για την μετάβαση από την αυθεντία των ενηλίκων στις ομάδες των συνομηλίκων και τα προβλήματα της οριζοντιότητας.

Θέση Έκτη

Τα βιβλία αντικαθίστανται από το περιβάλλον του σχολείου και της κοινότητας και η γραφή και η ανάγνωση αποκτούν χαρακτηριστικά λειτουργικού αλφαβητισμού. Ο κόσμος είναι η φαινομενολογία της ανάπτυξης του παιδιού. Οι τεχνικές (ελεύθερο κείμενο, πλάνα εργασίας, συμβούλιο τάξης, τυπογραφείο, αλληλογραφία, κινηματογράφος) καθιστούν το παιδί πηγή προϋπάρχουσας γνώσης που υποβάλλεται στο κοινωνικό πείραμα, την συμμετοχική παρατήρηση, τις γνώμες των άλλων παιδιών και την αξίωση για επιστημολογία. Οι επιστημολογικές συγκρούσεις αφορούν όλες τις δυνατές μορφές γνώσης που περιγράφονται στα όριά τους (θρησκεία, πολιτική, επιστήμες, φιλοσοφία, τέχνες). Το εφυές πολιτισμικά περιβάλλον είναι το κύριο χαρακτηριστικό της παιδαγωγικής μας για την άρση των κατασκευασμένων ανισοτήτων. Τα παιδιά καλούνται να είναι γίγνεσθαι – ερευνητές, ποιητές, ρήτορες, αρχιτέκτονες, φιλόσοφοι, γεωγράφοι, πολιτικοί και γεωπόνοι για να επιλύουν προβλήματα και να δίνουν λύσεις που προκύπτουν από την συμμετοχή μας στον κόσμο. Η δουλειά τους θα παραμένει στο σχολείο το οποίο καλείται να είναι μια κιβωτός του μόχθου των παιδιών. Τα πολύγλωσσα περιβάλλοντα εισάγουν στη γλώσσα την ιδέα της μετάφρασης, της διερμηνείας και της επικοινωνίας πέρα από τη γλώσσα ως γραμματική και συντακτικό. Και την κίνηση ως ιδέα να ξεπεραστεί το μάθημα της γυμναστικής που συνδέεται με τον εθνικισμό, διατηρώντας την αγάπη των παιδιών για την αυλή και την κοινότητα. Ο σεβασμός στην αναπτυξιακή ψυχολογία του παιδιού συμβάλει στην περαιτέρω παρουσία της παιδικής ηλικίας και την διακριτότητα από την κοινωνία των ενήλικων.

Θέση Έβδομη

Οι μεταξύ μας σχέση των εκπαιδευτικών θα είναι αυτή της διαρκούς αντιπαράθεσης στη βάση της μοναδικότητας της εμπειρίας, της έρευνας και της συμμετοχικής μας παρατήρησης. Είμαστε κίνημα σημαίνει ότι θέτουμε ζητήματα προς αναγνώριση, έχουμε αβέβαιος ταυτότητες, αγωνιζόμαστε για την ορατότητα των λεγομένων μας, πασχίζουμε να επιδοκιμαστούμε μακροπρόθεσμα κάνοντας δυνατά τα λεγόμενα μας και χρησιμοποιούμε στο ασφυκτικό περιβάλλον του σχολείου και της κοινότητας την ελευθερία για να δοκιμάσουμε τα όρια αναγωγής των ιδεών μας. Και οι τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρουσιάζονται από κοινού, χωρίς τις υπάρχουσες διακρίσεις. Αυτό που μας ενώνει είναι ο συνεταιρισμός του «Σκασιαρχείου» για την συμπερίληψη όλων των προσπαθειών μας για ένα συνεργατικό μέλλον που θα το υπερασπιστούμε ενάντια σε οποιαδήποτε διαίρεση που αποβλέπει στην παλινόρθωση του παλιού δεξιού καθεστώτος και τις διώξεις των μελών μας. Οι θέσεις ευθύνης που καταλαμβάνουμε αφορούν μόνο τις ανάγκες που προκύπτουν στην παιδαγωγική μας ομάδα. Είμαστε στις τάξεις μας, στην κοινότητα και στο συνεργατικό μας εγχείρημα. Μεταφράζουμε, υποτιτλίζουμε ταινίες, κάνουμε ανακοινώσεις σε συνέδρια, μοιραζόμαστε από κοινού την παραγωγή γνώσης, έχουμε υλικά για τους εκπαιδευτικούς, συνδυάζουμε τον ακτιβισμό με την παιδαγωγική και υπερασπιζόμαστε το συλλογικό και ομαδικό πνεύμα της κοινότητας μας στη βάση της ψυχικής μας ενότητας και της αλληλεγγύης. Ότι βάζει σε κίνδυνο τη συλλογική μας προσπάθεια και το μόχθο μας (υλικά, δημόσιο σχολείο, επιμόρφωση, ελευθερία έκφρασης, συνεταιρισμός, παιδαγωγική αυτονομία) θα μας βρει αντίθετους. Πηγή της δύναμής μας είναι οι ομάδες που ανακοινώνουν την πρόοδο των εργασιών τους στη γενική μας συνέλευση που καλείται με ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου.     

Θέση Όγδοη

Η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» ως κίνημα είναι αλληλέγγυο και συνεργατικό με άλλα κοινωνικά κινήματα που είναι συμπληρωματικά μ’ αυτό. Έτσι κινήματα και οργανώσεις, όπως αυτές των υπάλληλων του βιβλίου, των τυπογράφων, των βιβλιοθηκάριων, των αρχιτεκτόνων, του παιδικού και νεανικού κινηματογράφου, τον μεταφραστών, ή όπως οι χωρίς μεσάζοντες, οι ποδηλάτες/τισσες, τα τροχαία εγκλήματα  S.O.S, οι οργανώσεις για τα δικαιώματα του παιδιού, για τους πρόσφυγες, για τα δικαιώματα στο δημόσιο χώρο, όπως επίσης οι αντιφασιστικές οργανώσεις, οι οργανώσεις κοινωνικής οικονομίας και συνεταιρισμών, οι συνεργατικές εκδόσεις βιβλίων, οι οργανώσεις για την προώθηση της βιολογικής γεωργίας, οι οργανώσεις για την προστασία των ζώων και οι κοινωνικές κουζίνες, τροφοδοτούν την πολιτική μας μέσα κι έξω από τα σχολεία και δίνουν στην παιδαγωγική το άρωμα των κοινωνικών κινημάτων. Μ’ αυτές τις οργανώσεις έχουμε μόνιμη και διαρκή συνεργασία με δράσεις στην κοινότητα, ξεπερνώντας την αρχή της μίας και μοναδικής ταυτότητας και καλλιεργώντας την ιδέα της συνεργασίας του εκπαιδευτικού με την ετερότητα που λαμβάνει χώρα μέσα/ έξω από το σχολείο. Η ουτοπία μας είναι ο λαϊκός δάσκαλος και η λαϊκή δασκάλα της γειτονιάς που στηρίζουν την τοπικότητα με τις μορφές γνώσης της και δουλεύουν ενάντια στην παγκοσμιοποίηση.

Θέση Ένατη

Οι τρεις πυλώνες των παιδαγωγικών ιδεών μας είναι το «Σκασιαρχείο», το «Δίκτυο Συνεργατικών Σχολείων» και το «Πιλοτικό πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών», με πάρα πολλές ομάδες (μετάφρασης, ψυχολογίας, υπαίθριας διδασκαλίας, εκδόσεων, κινηματογράφου, τέχνης, εμβάθυνσης) που συνεργάζονται υποβοηθώντας τις οριζόντιες αντιλήψεις μας. Όλα προσφέρονται αλληλέγγυα και με το πνεύμα του συνεταιρισμού. Ενδυναμώνουμε την τάξη – εργαστήριο και μεταβαίνουμε στην παιδαγωγική της αυλής και της κοινότητας, ολοκληρώνοντας το έργο μας στη σχέση μέσα κι έξω από το σχολείο. Η παιδαγωγική αυτή κατά καιρούς συγκρούεται με την διοίκηση που παίρνει όλο και περισσότερο νέο – φιλελεύθερα χαρακτηριστικά. Αλλά και συνεργάζεται όπου κριθεί για να φτάσουν οι ιδέες μας στους εκπαιδευτικούς του δημόσιου σχολείου που υπερασπιζόμαστε. Στη σύγκρουση διοίκησης και παιδαγωγικής είμαστε με την παιδαγωγική. Η διαφύλαξη της παιδαγωγικής μας από τις παρεμβάσεις της διοίκησης (απαγορεύσεις, εντολές καθυπόταξης, παροπλισμοί στο διδακτικό μας έργο, δήθεν ερμηνείες των νόμων που μας καθιστούν ευάλωτους, διώξεις, ποινές, αξιολογήσεις) είναι μονόδρομος. Η δουλειά μας κρίνεται στις συναντήσεις που έχουμε μεταξύ μας στις επιμορφώσεις, στα συνέδρια, στην παραγωγή της έρευνας, στη δημόσια σφαίρα και στις εμπειρίες που ανταλλάσσουμε. Αλλά και στην παραγωγή του εκπαιδευτικού μας έργου, με τα έργα των παιδιών  και τη διάχυσή τους στην κοινότητα και στο δημόσιο χώρο. Μακροπρόθεσμα αποβλέπουμε στη συγχώνευση διοίκησης και παιδαγωγικής στο πλαίσιο της αυτοδιαχείρισης του σχολείου, με την κοινότητα να αφορά το σύνολο των εμπλεκόμενων, καθιστώντας έτσι το σχολείο ένα δημόσιο χώρο. Τα μικρά και τα συνεταιριστικά σχολεία είναι η ουτοπία μας. Το Σχολείο της Κοινότητας δεν μονοπωλείται από το κράτος, το κεφάλαιο και τα συνδικάτα, αλλά συγκροτείται από πολλούς (συν)εργάτες (εκπαιδευτικούς, παιδιά, γονείς, λογοτέχνες, κέντρα πρόληψης, βιβλιοθηκάριους, αρχιτέκτονες, ψυχολόγους, γεωπόνους, φύλακες, οργανώσεις δικαιωμάτων του παιδιού, υποδομές στην κοινότητα κ.ά.).

Θέση Δέκατη

Η Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο – Πειραματικοί Ψηλαφισμοί για ένα Σχολείο της Κοινότητας» είναι μέλος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Κινημάτων για το Μοντέρνο Σχολείο (FIMEM) από το 2018, στη Σουηδία. Συμμετείχε στις διεθνείς συναντήσεις στο Reggio Emilia της Ιταλίας (2014) και στο Μπενίν της Αφρικής (2016). Συνεργάζεται με τις ομάδες Freinet της Γαλλίας, της Αυστρίας, του Μαρόκου, της Ελβετίας και προσεχώς της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Βουλγαρίας αποβλέποντας να κάνει γειτονιά της τις εγγύτερες χώρες που έχουν κινήματα Freinet. Διατηρεί σχέσεις επικοινωνίας, επιμόρφωσης, αλληλεγγύης, αλληλογραφίας και συμμετοχικής παρατήρησης με τα σχολεία και τα κινήματα των χωρών αυτών, μεταφράζει βιβλία των κινημάτων τους και υποτιτλίζει ταινίες που αφορούν την παιδαγωγική και την ιστορία του κινήματος. Μοιράζεται τις ιδέες του Janusz Korczak για ένα ενεργό αντιφασιστικό κίνημα με τη διδασκαλία του ολοκαυτώματος και της δικής μας αντίστασης. Ο διεθνισμός, με το σχολείο της κοινότητας και τη λαϊκή παιδαγωγική για τα οποία (συν)εργαζόμαστε στην περίοδο της ελληνικής κρίσης, ενώνονται.

Το Πολυτεχνείο του Νοεμβρίου του 2019 στην Αθήνα μπορεί να μας βρει στην αίθουσα Γκίνη να συζητάμε για την εκπαίδευση και να ψηφίζουμε το σχολείο της δικής μας θέσμισης, μη μιλώντας μόνο αλλά έχοντας «την επιστήμη επεξεργασμένη» για την παιδαγωγική, όπως θα μας έλεγε και ο Paulo Freire, με τις Δέκα Επιστολές (1998) του.  Οι δέκα θέσεις εδώ είναι γραμμένες στο πνεύμα των θέσεων του 1968. Δεν πρόκειται για ένα ήδη ψηφισμένο κείμενο όπως η Χάρτα Freinet του 1968, αλλά για ένα μέρος του διαλόγου. Για ένα κείμενο που προσπαθεί να πυκνώσει στις τάξεις του την ιδέα της σύνταξης του κοινωνικού υποκειμένου της μετάβασης προς.

Όπως μας είπε ο Freinet δεν ακολουθούμε κάποια γραμμή αλλά μετακινούμε τις γραμμές.

Οι δυνατές συνεργασίες, ο τρόπος που η παιδαγωγική της κοινότητας υποσκελίζει την διοίκηση, η κίνηση στο σχολείο και η από – σχολειοποίηση [deschooling] είναι η μετακίνηση αυτών των γραμμών. Τώρα που οι άνθρωποι μετακινούνται με το όνομα του/ της μετανάστη/ μετανάστριας και του πρόσφυγα, τώρα που η γεωγραφία αλλάζει και οι γραμμές στο χάρτη μετακινούνται, τώρα που ο εγκατεστημένος και ο μετανάστης είναι η γλώσσα των υποκειμένων του διαδικτύου, τώρα που αναζητείται ένα επαναστατικό «τώρα», αυτό δεν είναι του αποτυχημένου εκσυγχρονισμού που έζησε η χώρα μέχρι και την κρίση, αλλά του μοντερνισμού και της φιλοσοφίας που μπορεί να μας φέρει κοντύτερα στις προϋποθέσεις του λόγου, οι οποίες δεν είναι άλλες από την κριτική στον ορθολογισμό και την εργαλειακότητα.

Η κριτική στην επιστήμη σήμερα έχει αναστατώσει το παρόν και το αίτημα είναι οι μορφές καταπίεσης να αρθούν και οι καταπιεσμένες υποκειμενικότητες να λυτρωθούν.

Η ενδυνάμωση αυτών των κοινωνικών υποκειμενικοτήτων περνά από την εκπαίδευση, τη γραφή, τον αλφαβητισμό, την ρητορική, τις συλλογικές δράσεις, τα κινήματα, τα δικαιώματα ελευθερίας των παιδιών και τις κοινότητες.

Γι’ αυτήν παλεύουμε.»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ALFAVITA.GR

1η Πανελλήνια Επιμορφωτική Διημερίδα σε Ειδική Αγωγή και μαθησιακές δυσκολίες

Διευκρινίσεις για τον διπλασιασμό των μορίων των εκπαιδευτικών

Όλα τα νήπια, το Σεπτέμβριο του 2019, στο δημόσιο νηπιαγωγείο!