Πρόγραμμα στέγασης: Πού μπαίνουν οι “κόφτες”- Τα “κρυφά” σημεία

Ως ένα πρώτο βήμα χαρακτηρίζεται από παράγοντες της αγοράς, το πρόγραμμα με τις έξι νέες δράσεις για την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής που εξειδίκευσε χθες η κυβέρνηση και περιλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- στεγαστικά δάνεια με ευνοϊκούς όρους και αξιοποίηση κενών ιδιωτικών κατοικιών και ακινήτων ιδιοκτησίας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ)

Ωστόσο, δε λείπουν και τα σημεία που χρήζουν διευκρινίσεων, κάτι που αναμένεται να γίνει με την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Παράλληλα, ασκείται στην όλη πρωτοβουλία και η σχετική κριτική που εστιάζεται στα εξής:

• Στο ύψος των κονδυλίων
• Στην λογική των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή κατοικιών, που γίνεται, μεν, λόγω των δημοσιονομικών δεδομένων αλλά που που όμως απομειώνει το θετικό αποτέλεσμα στην κοινωνία ενώ δημιουργεί ζητήματα με το πώς θα αξιοποιηθεί η γη, ειδικά σε δημόσια τεμάχια σε “καλές” περιοχές.
• Στο ότι επιλέγεται η μορφή της μόχλευσης, κυρίαρχη βέβαια εσχάτως σε δημόσιες δράσεις, σε μια περίοδο, όμως, με μεγάλες δυσκολίες για πολλά νοικοκυριά.
• Στο ότι τα προγράμματα δανείων έχουν όρια που “δεν κουμπώνουν” με τα δεδομένα της αγοράς. Π.χ. δάνεια έως 150.000 ευρώ για αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007.

Το ύψος των έξι προγραμμάτων

Οι δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που ανέλυσε χθες ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχουν αθροιστικά προϋπολογισμό 726 εκατ. ευρώ (600 εκατ. Υπουργείο και 126 εκατ. ευρώ τραπεζικά δάνεια) και υπολογίζεται ότι θα καλύψουν περί τους 30.000 πολίτες. Θα αξιοποιηθούν, δε, πόροι από το αποθεματικό της ΔΥΠΑ καθώς και κεφάλαια από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η συγκυρία της αγοράς

Αναλυτικά, παράγοντες της κτηματαγοράς, αλλά και αναλυτές εκφράζουν προβληματισμό για το εάν με δεδομένη τη μεγάλη έλλειψη σπιτιών από την αγορά, που έχει εκτινάξει τις τιμές, αλλά και την μη προώθηση γενναίων ρυθμίσεων για το πλαίσιο των βραχυχρόνιων μισθώσεων (τύπου Airbnb) μπορεί το όλο πλάνο να λειτουργήσει αποτελεσματικά, συντηρώντας και ένα ανθρώπινο πρόσωπο στις πόλεις μακριά από τα βάρη του υπερτουρισμού.

Επίσης, κριτική η ασκείται και στο ότι επιλέγεται να προωθηθούν δράσεις μέσω ΣΔΙΤ, ειδικά μέσα από το σύστημα της “κοινωνικής αντιπαροχής”. Υπενθυμίζεται ότι μέσα από τη συγκεκριμένη δράση το 50% των διαμερισμάτων που θα κατασκευαστούν μέσα από αυτή τη σύμπραξη Δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, τα κρατά ο ιδιώτης για εμπορική εκμετάλλευση. Το άλλο 50% αξιοποιείται προς όφελος των νέων με επίβλεψη της ΔΥΠΑ και με πολύ χαμηλά ενοίκια.

Όπως τονίζεται θα πρέπει, ειδικά σε περιοχές, που υπάρχουν εκτάσεις προς αξιοποίηση και συγκαταλέγονται στις λεγόμενες ακριβές, να υπάρξουν ειδικές ρυθμίσεις για να μην καταλήξουν οι κατοικίες σε χέρια άλλων πλην των δικαιούχων σε βάθος χρόνου.

Οι “κόφτες”

Αναπόφευκτα το όλο πρόγραμμα του οποίου οι αναλυτικές και κρίσιμες λεπτομέρειες θα γίνουν γνωστές με την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης θα έχει εισοδηματικά κριτήρια.

Σύμφωνα, με πληροφορίες, ο “πήχης” θα μπει ανάλογα με το ότι ισχύει για το επίδομα θέρμανσης ενώ βέβαια θα εντάσσονται ζευγάρια που αναζητούν πρώτη κατοικία. “Προϋπόθεση για τη λήψη των χαμηλότοκων δανείων θα είναι οι νέοι να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης με τα πρόσφατα διευρυμένα κριτήρια. Άρα οι δυνητικά ωφελούμενοι είναι ένα μεγάλο τμήμα των φορολογουμένων” ανέφερε χθες ο Κωστής Χατζηδάκης.

Σημειώνεται ότι όλο μέτρο αφορά στη χορήγηση στεγαστικών δανείων με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1% (έναντι 4% που είναι ο μέσος όρος των επιτοκίων στην αγορά σήμερα) σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών. Τα χαμηλότοκα δάνεια θα καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας, κάτι βέβαια που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια επιλογών δεδομένων των σημερινών τιμών.

Άλλωστε, το πρόγραμμα θα αφορά την αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007. Πού άραγε θα βρεθεί ένα τέτοιο σπίτι, που όπως αναφέρθηκε θα οδηγεί ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα ακίνητο αξίας 100.000 € σε μηνιαία δόση 275 -285 €.

Με δεδομένες, δηλαδή, τις “υψηλές πτήσεις” των τιμών των ακινήτων ερώτημα είναι το εάν το ύψος των δανείων, αλλά και ο πήχης που μπαίνει στο ατομικό εισόδημα, είναι αρκετό για να καλύψει αγορές ακινήτων.

Υπενθυμίζεται, δε, ότι με βάση τις τελευταίες ανακοινώσεις της κυβέρνησης τα εισοδηματικά όρια για τη χορήγηση του επιδόματος αυξάνονται σε 16.000 ευρώ από 14.000 ευρώ πέρυσι για τον άγαμο και σε 24.000 ευρώ από 20.000 ευρώ για τον έγγαμο, προσαυξανόμενα κατά 3.000 ευρώ για το κάθε προστατευόμενο παιδί. Έτσι δικαιούχος του επιδόματος θα είναι ο έγγαμος με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα έως 27.000 ευρώ, με 2 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 30.000 ευρώ και με 3 παιδιά και ετήσιο εισόδημα έως 33.000 ευρώ.

Μένει να φανεί εάν και πώς θα διαμορφωθούν ενδεχόμενα περιουσιακά κριτήρια. Στο επίδομα θέρμανσης υπάρχουν περιουσιακά κριτήρια στα 180.000 ευρώ αξία ακίνητης περιουσίας για τον άγαμο και 300.000 ευρώ αξία ακίνητης περιουσίας για τους έγγαμους.

Κριτική της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης

Για ελλειμματική προσέγγιση στο όλο ζήτημα της στέγης, πάντως, έκανε λόγο ο Αλέξης Τσίπρας, με αιχμή τις αρχικές ανακοινώσεις της κυβέρνησης, μιλώντας πριν λίγες μέρες στο φεστιβάλ της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ.

Έκανε λόγο για ένα ”κρίσιμο ζήτημα, που δεν υπήρχε στον πολιτικό διάλογο για πολύ καιρό, που πρέπει να απασχολεί την οικονομική πολιτική κάθε κόμματος και που απασχολεί σίγουρα τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνία”.

Όπως είπε ο κ. Τσίπρας “έστω και αργά αναγνώρισε το στεγαστικό ως πρόβλημα ο κ. Μητσοτάκης” ασκώντας κριτική για το ότι δεν ενέταξε ειδικές δράσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης;

“Η Ισπανία ενέταξε κονδύλια ύψους 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Η Πορτογαλία η οποία είναι συγκρίσιμη μ’ εμάς πληθυσμιακά αλλά και συγκρίσιμη σε σχέση με το μέγεθος της στεγαστικής κρίσης, εμείς έχουμε μεγαλύτερο πρόβλημα, ενέταξε στο Ταμείο Ανάκαμψης 2,7 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.Η ελληνική κυβέρνηση ξέρετε πόσα ενέταξε; 1,3 εκατομμύρια. Όχι δισεκατομμύρια” ανέφερε ο κ. Τσίπρας που είπε ότι δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης στη χώρα μας.

“Και τώρα τι μας είπε; Ότι αναγνωρίζει το πρόβλημα και θα το λύσει όχι αξιοποιώντας τους πόρους του Ταμείου, 30 δισεκατομμύρια, 70 μαζί με το ΕΣΠΑ την επόμενη επταετία, αλλά με χρήματα από το ταμείο του ΟΑΕΔ, 1,5 δισ. από τις εισφορές των εργαζομένων, αξιοποιώντας, λέει, ακίνητα του Δημοσίου σε συμπράξεις με ιδιώτες” σημείωσε ο κ. Τσίπρας κάνοντας λόγο για deals και business υπό το μανδύα των ΣΔΙΤ.

“Προσέξτε, είναι αυτό που λένε, κάθε κρίση, ευκαιρία. Και η στεγαστική κρίση ευκαιρία. Business με το όνειρο του νέου, του φτωχού, του μισθοσυντήρητου, που ονειρεύεται ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι των παιδιών του. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο εκεί, ούτε κυρίως εκεί. Το πρόβλημα είναι στις προτάσεις του. Οι προτάσεις του για τη στέγη, όμως, πέραν του επιχειρηματικού τους χαρακτήρα, φοβάμαι ότι θα επιτείνουν τη στεγαστική κρίση αντί να την αντιμετωπίσουν.”

Επιπλέον άσκησε κριτική για την απουσία μέριμνας για “τον κίνδυνο αδύναμων και μεσαίων νοικοκυριών να χάσουν το σπίτι τους, να χάσουν την ακίνητη περιουσία τους στο επόμενο διάστημα λόγω το νέου πτωχευτικού νόμου” αλλά και στο ότι τα στεγαστικά δάνεια μπορεί να θα φέρουν τον εφιάλτη των κόκκινων δανείων και του πτωχευτικού νόμου στη νέα γενιά. Να χρωστάς δηλαδή από τα 18 σου. Όχι μόνο στα 40 και στα 50, από τα 18 σου.

Δεν είναι λοιπόν για μας, φίλες και φίλοι, ούτε ηθικό αλλά ούτε και παραγωγικό, να παραδώσουμε εκείνους που χρειάζονται μια στέγη στην απληστία των μεγαλοεργολάβων και των τραπεζών” ανέφερε.

“Και η λύση εδώ απαιτεί πράγματα που δεν τόλμησε ο κ. Μητσοτάκης να πει. Τα είπαμε πριν από λίγες μέρες, αρχές Ιουλίου σε μια ειδική εκδήλωση που κάναμε για να παρουσιάσουμε τις θέσεις μας για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

Πρώτα απ’ όλα απαιτείται μια τολμηρή πολιτική για την αντιμετώπιση της νέας ανθρωπιστικής κρίσης. Διότι βρισκόμαστε ξανά μπροστά σ’ αυτό το χάσμα.

Δευτερον, κατάργηση του άθλιου πτωχευτικού νόμου.

Τρίτον, δημιουργία τράπεζας στέγης για να μπορεί το κράτος να σχεδιάσει μια νέα στεγαστική πολιτική για κοινωνική κατοικία με νέους όρους.

Τέταρτον, ουσιαστική επιδότηση ενοικίου για 400.000 νέους έως 40 ετών, όπως εξαγγείλαμε. Από 140 ευρώ το μήνα το άτομο έως 350 ευρώ το μήνα για ζευγάρια με δύο παιδιά.

Και τέλος, πέμπτον, δημόσια παρέμβαση για να ελεγχθεί αυτή η ιστορία, αυτό το ξέφραγο αμπέλι, όπως έχει γίνει το πράγμα, με το Airbnb. Αν δεν παρέμβει το κράτος στο Airbnb, φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε, να βρούμε λύση.

Να παρέμβει για να ρυθμίσει. Και ξέρετε, δεν αναφέρομαι εδώ σε ιδιοκτήτες που νοικιάζουν 2 ή 3 ακίνητα μέσω αυτής της εφαρμογής κι έχουν ένα εισόδημα.

Αναφέρομαι στο καθεστώς “άγριας Δύσης” που αφήνει ανεξέλεγκτη τη δυνατότητα κάποιων ισχυρών, μεγάλων εταιρειών να αγοράζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα και να μετατρέπουν παραδοσιακές οικιστικές ζώνες σε γειτονιές Airbnb, ξεσπιτώνοντας νέους και νέες, οικογένειες και νοικοκυριά και αλλάζοντας βίαια το χαρακτήρα των πόλεων. Αυτό λοιπόν πρέπει να σταματήσει. Και μπορούμε να το σταματήσουμε” τόνισε ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις